Skírnir - 01.04.1907, Blaðsíða 80

176
Barnsmæður.
uppboðin heima. Barnið er boðið upp, og- afhent lægst-
bjóðanda; — móðirin í öðru boði, og afhent hæstbjóðanda.
Tilskipanir þær er nú hafa verið taldar munu hafa
verið látnar nægja til 1890. Þá komu lög frá Alþingi
um meðgjöf óskilgetinna barna, og eru þau að ýmsu leyti
stórt stig í áttina til mannúðar og réttlætis. Helztu ný-
mæli laga þessara eru þau: 1) Að móðir óskilgetins barns
eigi heimtingu á, að föður barnsins verði gjört að skyldu
að greiða að minsta, kosti helming þess kostnaðar, er af
barnsförunum leiði fyrir hana. 2) Að meðlag skuli greiða
úr dánarbúi barnsföður, þangað til óskilgetið barn er
14—16 ára. 3) Að móðirin geti fengið meðlag föðursins
greitt af vistarsveit hans, ef hann borgar eigi góðfúslega;
skuli það talinn sveitarstyrkur til föðurins.
Að vísu er þetta eigi alt saman nýmæii. Eins og
bent hefir verið á er til gamalt ákvæði í Jónsbók, sem
gjörði föðurnum að skyldu að borga allan þann kostnað,
•er af barnsförunum leiddi fyrir fátæka stúlku. En á elztu
Jónsbókartímum var »sveitin« heldur ekki sá bakhjallur,
sem hún nú er. Þá var þeim vísað á verðgang, er eigi
gátu sjálfir unnið sér brauð, ef þeir áttu ekki efnaða ætt-
ingja, er gætu séð þeim farborða Nú er öldin önnur.
Mannúðin hefir þroskast á Islandi seinustu aldirnar. I
stað þess að reka fátæklingana á verðgang tekur »sveitin«
þá nú að sér, sér þeim fyrir húsnæði, fæði og klæðum,
og er slíkt, góðra gjalda vert. En ég fæ ekki betur séð,
en að lögin leggi sveitinni stundum óþarfa byrðar á herð-
ar. Það mun vera alltítt, að ógiftar mæður verða sveit-
inni til byrðar, ef þær eiga eitt eða fleiri börn, en faðir
barnanna þó svo efnum búinn, að hann ásamt móðurinni
gæti staðið straum af uppeldi þeirra, ef kostnaðinum
væri jafnað niður á þau eftir efnum og ástæðum — eftir
því sem þau hafa handmegin, ef þau ekki hafa fjárafla.
Eins og nú er ástatt, mun sveitin oft verða að borga þann
helming barnsfararkostnaðarins, er lögin leggja móðurinni