Skírnir - 01.04.1910, Side 20

116
Björnstjerne Björnson.
um hann, enda heflr honum aldrei tekist betur upp í
kveðskap sínum en í háskólaóðnum undurfagra og áhrifa-
mikla, er hann nefnir »Ljósið«.
Þau sýna, þessi tvö þjóðskáld, sína hliðina hvort á
eðli þjóðar sinnar. —
Enn verður oss að lokum ósjálfrátt að minnast vík-
inganna fornu, er þjóðskáld Norðmanna eiga í hlut. Þar
er meiri líking í milli en margur hyggur. Víkingarnir
voru að sönnu ránsmenn og yflrgangsseggir, en þeir voru
um leið annað og meira. Þeir vor menningarfröm
n ð i r sinnar aldar, víkingaaldarinnar. Þeir ruddu nor-
rænni þjóðmenningu braut, sýndu það og sönnuðu, að
Norðurlandaþjóðirnar áttu sérstaka siðmenningu. Slíkt
hið sama hefir á 19. öldinni verið hlutverk þjóðskáldanna
norsku. Þeir Ibsen og Björnson hafa knúð stórþjóðirnar
til að rýma sæti fyrir norsku þjóðinni á bekk með sér.
I bréfi til frakkneska skáldsins nafntogaða, Emile Zola,
fórust Björnson einu sinni orð á þá leið, að skáldin ættu
að standa í sama hlutfalli við rit sín eins og bankarnir
við seðla þá, er þeir gæfu út; gullforði lægi til trygging-
ar í kjallaranum. Þetta er vel hugsað og fagurlega mælt,
og mætti vel heimfæra það til skáldanna norsku. Það
gat engum dulist, að sú þjóð, er sendi slík verðbréf á
alheimsmarkaðinn, átti í sannleika nægan gullforða í
kjallaranum. Og þetta mun ef til vill ekki hafa átt
minstan þáttinn í að ýta undir viðurkenningu stórþjóð-
anna, er Norðmenn lýstu yflr sjálfstæði sínu 1905. Þeir
gerðu í raun og veru eigi annað en að setjast í sæti það,
er skáldmæringarnir Ibsen og Björnson með aðstoð fleiri
góðra drengja og göfugra höfðu fyririrbúið þeim á hinum
æðra bekk við hlið menningarþjóðanna.
Jón Jónsson.