Skírnir - 01.04.1913, Qupperneq 28

124 Ýms atriði úr lífinu i fteykjavík fyrir 40 árum.
yfir öll hús í Reykjavík, var þá verzlun um það leyti að
líða undir lok. Þetta var eðlilegt; Hafnarstræti var næst sjón-
um, og þarna höfðu búðirnar verið frá því bærinn bygðist.
Reykjavíkurbær í eiginlegum skilningi var þá lítið annað
en kvosin, með kotaþorpunum umhverfis, Grjótaþorpinu
og Hlíðarhúsahverfi að vestan, og Þingholtshverfi og Skugga-
hverfi að austan. öll húsin voru í miðbænum. Þó voru
timburhús bygð við Vesturgötu (sem þá hét Hlíðarhúsa-
stígur) vestur að Hlíðarhúsum, og við Bankastræti (sem
þá hét Bakarastígur) upp að Vegamótum. Svo voru og
nokkur hús neðst við Skólavörðustíg, og fram með lækn-
um að austanverðu, svo sem stiftamtmannshúsið, bakaríið,
latínuskólinn o. fl.
I flestar búðir var gengið úr Hafnarstræti. Þó var í
eina búð (Möllersbúð, síðan lengi Hótel Alexandra, nú nr.
16) gengið úr bakgarðinum, fyrst í gegnum dimman skúr
og siðan inn í búðina, sem var svo dimm, að komumað-
ur gat í fyrstu ekki greint neitt. Það sem nútíðarmanni
myndi fyrst bregða við að sjá, var, hve afarhá búðarborð-
in voru, sjálfsagt hátt á aðra alin.. Frá einokunartímun-
um var meðfædd óvinátta milli kaupmanna og lands-
manna. Þeir síðarnefndu álitu, að kaupmenn notuðu hvert
tækifæri til að hafa af þeim fé, og töldu það því hvorki
synd né lagabrot að hnupla aftur frá kaupmanninum. Af
þessu hygg eg, að búðarborðin hafi verið höfð svona há
upphaflega, og svona héldust þau alt fram undir 1880,
þó að slíkur hugsunarháttur væri þá alment útdauður,
Borðið i þeirri búð, sem eg var í, var svo hátt, að eg gat
aldrei ínælt léreft við það, nema með því að standa í
stiga.
Það var ekki verið að lokka kaupendur að með því
að auglýsa vörur í blöðunum. Þess gerðist heldur ekki
þörf; allir vissu hvar hvers um sig var að leita, því búð-
irnar voru ekki svo margar eða fjölskrúðugar. Það var
heldur ekki verið að tæla menu inn með því að trana
vörunum fram í gluggana, enda var það ekki hægt, því
bæði voru þeir fáir og smáir, og svo voru á hverju kvöldi