Skírnir - 01.04.1913, Side 86

182
Ritfregnir.
■mundi verða mikill, ef þeir mætti öllu liði Erlings-
s e n n. Með öðrum orðum: Konungur vill lokka Erling til að
sigla á undan öðrum skipum sínum, svo að hann geti átt við Er-
ling einn síns liðs. Honum dettur þá í hug það ráð að haga sigl-
ingu sinni þannig, að svo líti út frá Erlingi að sjá, sem kouungs-
llotinn fjarlægist og í sundur diagi með þeim, þó að svo væri ekki
,í rauu og veru. Allir vita, að þegar maður stendur á landi og sjer
skip sigla burt frá sjer á haf út, þá sínast seglin og siglutrjeð lækka
smátt og smátt við sjóndeildarhringinn, eftir því sem skipið fjar-
lægist. Því meiri sem fjarlægðin verður, því lægra ber skipið.
i>etta alkunna náttúrulögmál notar konungur sjer til að gera Er
lingi sjónhverfing. Eftir boði hans láta öll konungsskipin í einu
»s e g 1 i n s í g a, o g h e 1 d u r seint, ogsviptaafneðan
h a n d r i f i«. Páll Vídah'u hefir sjeð það rjett, að handrif er
■eiginlega »handarbreitt rif«, þ. e. a. s. m j ó 11 r i f, og af því að
lækkun seglsins að ofan samsvarar breidd rifsins, sem af er svipt
að neðan, þá er hjer með gefið í skin, að seglin hafi að eins verið
látin síga ö r 1 í t i ð niður, og jafnframt er sagt, að þau hafi verið
látin síga seint. Hvortveggja þetta er gert til að láta líta svo
út frá Erlingi, sem skipin fjarlægist smátt og smátt. Ef segl-
in hefðu verið lækkuð mikið eða alt í einu, þá hefði Erlingr sjeð,
að skipin hálsuðu. Enn nú sínast hotium þau fjarlægjast (sbr. orð-
in »só þér at nú lægir seglin ok diaga þeir undan
o s s«), og svo siglir hann í greipar konungi, í opinn dauðann.
Bragðið er kænlega hugsað af konungi, og sínir að haun hefur kuun-
að fleira enu lesa bænir sínar, þó að hann irði síðar talinn sattn-
heilagur ntaður.
Flateijarbók segir frá þvx (II, 15. bls.), að Olafur hafi eitt
sinn áður beitt sama bragði til að sleppa undan víkingaskipum, sem
eltu hann. Hann ljet þá menn sína »minka sigling ok lægja
seglin, ok er þat var gert, sýndiz víkingum at þá
drægi svá snögt undan, at ttáliga vatnaði seglin;hurfu
v í k i n g a r þ á a f t r«.
Merkilegt er, að hvergi skuli vera minst á grunttsökku eða lóð
í fornritum vorum. H. Falk tekur þetta fram í ritg. sinni á 22.
bls., enn þikist þó hafa fundið einn stað í Historia Norvegiæ (93.
bls.), þar sem getið sje um grunnsökku. Enn jeg higg, að hann
hafi misskilið þann stað. Þar segir, að þeir Ingólfr landnámsmað-
•ur hafi fundið Island ))inquirendo per pendulas pelagi
fflitda s«. H. Falk virðist ætla, að »p e r p e n d u 1 a s« þíði »með