Skírnir - 01.01.1916, Blaðsíða 10

Matthias áttræðnr.
Skírnir.
lesið kvæði Matthíasar vel, og að það sé heilræði sumum
Eddufræðingum, er þykir gaman að sýna lærdóm sinn á
að finna þar sem flest innskot, að kynna sér vel kvæði
hans. Matthías hefir mætur á allri sögu Islands og fræði,
og það er engin tilviljun, að hann er einn stofnenda
Þjóðmenjasafnsins.
Það má snúa því upp á skáldið, sem hann lætur
sögugyðjuna eða fræðidis lands vors segja við Guðbrand
Vigfússon látinn.
„Fræðin mín þú kunnir
fastara og betur flestum,
sem eg fæddi á brjósti11.
Það er því eðlilegt einkenni á erfiljóðum hans, að honum
hepnast þau eftirmæli bezt, er ort eru eftir fornfræðinga,
t. d. Sigurð heitinn málara, Jón Árnason og þá Sigurð og
Guðbrand Vigfússonu, er allir fyltu hug sinn fornum rök-
um og rúnum. Hann dregur listamyndir af andlegum sjóð-
um þeirra, og lýsir skáldið þar altaf óafvitandi sjálfum
sér að nokkru. Og ættjarðarást lifir í ljóðum hans, enda
hefir hann ort mörg fósturjarðarkvæði, og hann skortir
• ekki þjóðarmetnað:
„En á meðan bátt i bæðnm
hróður unir listamanns,
sannast mun af fornum fræðnm:
Fjallkonan var móðir bans“,
kveður hann um Niels Finsen. Þetta eru seinustu vísuorð-
in í úrvalsljóðunum. Má hafa þau um Matthias, svo ram-
islenzkur sem hann er í eðli, mentun og anda.
Það hefði mátt gefa út all-álitlegt ljóðsafn eftir hann,
annars konar en úrvalsljóðin, og kalla íslendingaljóð.
Eg á þar við kvæði þau, er hann hefir kveðið um merkis-
menn sögu vorrar, og sum erfiljóð hans. Þá hefði alþjóð
manna mátt sjá, hvílíkt þjóðræknisverk hann hefir þar
nnnið. Ekkert íslenzkt ljóðskáld hefir gert neitt svipað.
Erfiljóð hans eru mörg bandið eða brúin milli sögu-
Ijóða hans og sálma, milli fræðimannsins og trúmannsins,