Skírnir - 01.01.1916, Blaðsíða 105

Skírnir.
Island 1915.
105
og efni hafa aukist að miklum mun í landinu. Einstöku ötflutn-
ingsvörur hafa þó verið í lægra verði en áður, svo sem æðardúnn,
því þar er um munaðarvöru að ræða fremur en nauðsynjavöru.
En ul! hefir verið í afarháu verði og hefir nú lent mikið af hennl
til Austurríkis og Þýzkalands, en ekki til Ameríku, eins og að und-
anförnu. Kjötverð hefir verið mjög hátt, hrossaverð miklu hærra
en áður, og sömuleiðis verð á öllum sjávarafurðum. Er það skort-
ur á matvælum hjá ófriðarþjóðunum, einkum miðveldunum, sem
hleypt hefir upp verðinu. Frá byrjun ófriðarius hafa Englendingar
eftir mætti reynt að hefta vöruflutninga þangað. Herskip þeirra
hafa tekið í hafi flest flutningaskip, sem farið hafa milli íslands
og Danmerkur, eða íslands og Noregs, farið með þau til Skotlands
og rannsakað þar farm þeirra. Þetta hefir valdið miklum töfum
og truflun á samgöngunum, og auk þess hafa Englendingar lagt
höft á verzluuina á þann hátt, að ýmsu af farmi skipanna hóðan hafa
þeir aðeins slept frambjá sér með þeiin skilyrðum, að vörurnar
yrðu lagðar fyrir til geymslu í Khöfn og eigi seldar þaðan fyr en
að stríðinu loknu.
Landsstjórnin hefir þetta ár, eins og í fyrra, samkvæmt
heimildarlögum frá alþingi, keypt mikið af kornmat fyrir
landssjóðs reikning, eti uú er hann ekki seldur, heldur eru birgðj
irnar lagðar fyrir til geymslu, mest af þeim í Reykjavík, en þó
einnig nokkuð á Norðurlandi. Tveir skipsfarmar af þessum korn-
mat hafa verið keyptir í New-York og hefir landsstjórnin leigt
skip til þess að sækja þangað vórurnar. Einnig hefir landsstjórnin
keypt mikið af kolum, og Fiskifélag íslands hefir með hennar að-
stoð keypt olíubirgðir frá Ameríku. Er það »Velferðarnefndin«
svo nefnda, sem staðið hefir fyrir þeim ráðstöfunum með lands-
stjórninni, en sú nefnd var kosin á þingi 1914 og aftur í ár. Einnig
hefir stjórnin skipað nefnd, samkv. heimildarlögum, til þess að
ákveða verðlag á vörum, ef þurfa þykir, og hefir sú nefnd nýlega
sett hámarksverð á mjólk í Reykjavík.
Hið háa verð, sem verið hefir á öllum nauðsynjavörum, hefir
komið nokkuð hart niður á öllum þeim, sem ekki fást við fram-
leiðslu, hvorki af sjó eða landi, svo sem verkafólki í kaupstöðum,
embættÍ8mönnum þar og öðrum þeim, sem vinna fyrir ákveðið kaup,
en verða að kaupa af öðrum allar nauðsynjar sínar. Varð mikið-
tal um það á alþingi, hvernig ætti að ráða bót á þessu, og margar
tillögur komu þar fram um það. En það varð að lokum úr, að-