Skírnir - 01.01.1916, Page 32

Röntgensgeislar.
Að formi og nýju cru til sagnir um það, að einstöku
imenn liaíi scð gcgnnm holt og liæðir; cn þó við séum
ekki svo miklir galdramemi, getur okkur þó tekist á vor-
um tímum að skygnast gegnum ýmsa liluti, þar á mcðal
líkamsparta manna og dýra. Þeir sem sérstaklega hag-
nýta sér þessa list eru auðvitað læknar, því einmitt lækn-
ana skiftir mcstu hvernig umhorfs er innan í fólki, þeirra.
hlutverk er það oft og cinatt »að rannsaka hjörtun og
nýrun«. Auk læknanna þurfa og ýmsir iðnaðarmenn á
þessari list að halda og skal nánara vikið að því síðar.
Alt er þetta bundið við geisla þá sem R ö n t g e n s-
g e i s 1 a r kallast. Nú eru liðin rétt 20 ár siðan þýzkur
eðlisfræðingur, Wilhelm Konrad Röntgen, þáverandi
prófessor við háskólann i Wúrzburg, fann geisla þá sem
við hann eru kendir; sjálfur nefndi hann upprunalega
geislana X-geisla og eru þeir lika oft nefndir því
nafni meðal vísindamanna.
Eðli geislanna. Það var engin furða þó mönn-
um þætti, þegar i byrjun, geislar þessir næsta cinkcnni-
legir, sérstaklcga í samanburði við þá geisla, sem allir
þekkja citthvað tii — ljósgeislana. R-geislar ‘) eru ósýni-
legir, þ. e. a. s þeir hafa ekki áhrif á nethimnu augans
eins og ljósgeislar. Miliill raunur er á livernig ljósgeislar
og R-geislar fá komist gegnum ýmsa hluti. Ljósið fer eins
og allir vita hæglega gegnum gler, en R-geislar miklu
') Til styttingar kalla eg Röntgensgeisla í grein þessari R-geisla,
Röntgensskoðnn R-skoðnn o. s. frv.