Ný félagsrit - 01.01.1842, Side 23

UM
25
fcr hverr ab hngsa um sig, og malefui þjciSarinnar
gleymast, af því ])au jiykja J)á ekki koma öbrum viö
enn ha-stráSendum ; nú þegar þjóbin hættir at> veita aí»-
fer?) þeirra eptirtekt, nema til a<5 hlýha í öllu, f)á fara
þeir a?) fara sinna Teríia, vilja koma öllu í horf hverr
eptir si'nu höffei og þola engin mótmæli, og þessu ferr
fram þángactil einhver vandræbi her aö höndum og taka
verínj- til liíiveizlu þjóbarinnar. þá er þaö opt av þjo'bin
ser fyrst hversu hún hefir verií) tæld*), og þaö eptir
mikla fyrirhöfn margra fíiöurlandsvina, sem leitast viö
*) Eg lt*k hér eitt riæmi, sem minnislætt mun gömlum mönniim,
og I»aðr er hvernig [>eir inislu hankaseð'Iana, sem þeir höíd'u
Jagl upp altiíngum saman, aéf sagl er, aud'menitiriiir. þaá" er
Hií fyrst nýliga ord'ið* nakvæinliga Ijost, hvernig að’riraganrii ad’
|>ví hrtini var í upphati. J>egar Frití'rekiir Iiinn íimti var á
Uögum, J>íí var ekki sparad" fé til ýmisligs kostnad*ar, optast a&
rísu í god'um tilgángi en o'vilurliga og rád'lausliga^ sem raun
varð* aá" á íslamli, og o'sjalrian ed"a optast o'heppiliga, Vií J>eMa
jitknst skulriir, en o'vinsæll J>o'tti að" leggja á skatta, og von var
um ad* halna inunrii þegar ávöxtur J>ess, sein eytt var til hanriid'na
t>. íl., færi adT sjást; J>ví var tekiáT lil hragá’s ad* laka láu í hánk-
anum, en af því inátli enginn vita; sljornarmenn hánkans voru
þá fengnir til aíf þegja ylir því, og* þeir gjöréfii þad" einnig
truliga , þvert á ino'li skylriu sinni við" þjo'd'ina og einkiim J>á
sein áttu lilnt í hánkanum. Láu J>efla vard* á ekki allmörgiun
áruin nokkrar inillíouir riala, en af því þad* var í pukri, varáf
aá* riraga þad' unrian áhata þeiin, sem skipt var á ári Iiverju
meíTal þeirra sem lilut áltu í hánkamim. Síd’an hauáf kon •
úngur ad" kaupa lilutahréf (Actíur) þeirra, og haud'þeim nieira
fyrir enn svaraíi áhata þeim sem þeir liöfd’u árliga, því hann
og hans inenn vissu hezt hvers bánkinn var verd'ur. Kaupinu
vardf framgengt einsog nærri málli geta, en síd'an var bánkinn
liafdur til aíf hæta hverja peningaeklu sem varð', þángaðul
á stríéfsölriinni seinustu aí framúr keyrd'i, og Iiánkinn gat ekki
leyst seíla sína og ríkisfjársjo'durmn ekki hjálpad’ honmn. Vid*
þad" o'nýtliisl sed'laruir og seinas! urd’u þau úrræð'i komíngs (1818)
aáf afsala sér hánkann og fá J>jo'd'inni í henriur, einsog nú er*