Fréttir frá Íslandi - 01.01.1875, Blaðsíða 3

ELDGOSIN-
3
En líkincli voru til, að gosið hjelcli áfrain, því að lengi eptir fietta sást
reykjarmökkurinn úr byggð í sömu átt, cg engu rainni cn fyr. Fundust
þá og kippir nokkrir við og við, en engir stórir.
En nú kom eldur upp á öðrum stöðvum, cnþað var á Mýva tns-
örœfum; svo nefnist sljetta sú, er liggur á milli Mývatnssvcitar að
vestan, en Jökulsár á Fjöllum að austan. Eldur pcssi kom upp 18. dag
febrúarmánaðar. pann dag voru mcnn á ferð austur yíir örœíin; sáu fieir
allt í einu pjóta upp ákaflega mikinn reykjarmökk á hægri hönd við sig,
og rjett á eptir sáu fieir eld gjósa upp ásama stað. Að kvoldi hins sama
dags sást eldur ficssi frá Grimsstöðum á Fjöllum; var þaban að sjá sem
eldurinn kœmi upp á mörgum stöðum, en rynni síðan saman í citt mikið
bál. Nokkrum dögum síöar fóru nokkrir menn úr Mývatnssveit að rann-
saka gos fietta, og fundu fieir eldsupptökin vestanvort við gjá fiá á öroef-
unum, er nefnd er Sveinagjá. pá er þeir komu þangað, var þar hvergi
eldur uppi, en svo virtist sem loginn væri nýlega hsettur, því að hraun
það, er myndazt hafði við gosið, var á sumum stöðum enn þá vellandi
heitt. Jón alþingismaður Sigurbsson á Gautlöndura, er var cinn i flokki
þcirra Mývetnmga, er fóru að leita eldstöðvanna, lýsir vegsummerkjum
eptir gosið á þessa leið: „Eldurinn hefur auðsjáanlega haft upptök sín
á tíeiri stöðum, og myndað marga gýga, suma stóra cn sitraa litla. Upp
úr sumum gýgunum hcfur oltið hált’storkið hraun, og myndað háar borgir
eða hraunhryggi kringum þá. En úr sumum gýgunum hefur komiðbráðin
hraunleðja, sem runnið hefur áfram og myndað flatt hraun. Voru allir
gýgarnir nú hættir störfum sínum, og voru sumir þeirra tilbyrgðir aí
hraunvikri því, er oltið hafði aptur ofan i þá, en surnir voru opnir, og sá
í botnlausar gjárnar í botni þeirra. Úr flestum þeirra rauk cnn heit
gufa. Stœrstu gýgarnir höfðu kastað upp úbræddum steinum, og voru
sumir allt að þvi manntak að þyngd. Höfðu þeir eigi komizt nema upp
á gýgbarmana, en hinir mintii — samt hraun og vikur — höfðu kastazt
30 til 40 faðma frá, og komið niður á sumum stöðum i snjóinn og brætt
hann undan sjer. Ekki sáust nein merki til þess, að aska nje lcir hefði
fylgt eldgosi þessu. Hraun það, sem lcomið hefur úr öllum gýgunum til
samans, er allt að hálfri bœjarleið á lengd, og 3—4 hundruð faðmar á
breidd, þar sem það er breiðast. paö hefur fyllt upp dœld nokkra, scm
legið hefur skammt frá eldsupptökunuin, og er þvi býsna þykkt á sunium
stöðum. Nú var hraunið farið að storkna allt að ofan, en í gegnum
hraunsprungurnar sá víða í cldinn hvítglóandi undir, og mun skorpan hafa
verið orðin 2—4 feta á þykkt. Var cigi hættulaust að ganga þar um, því
hraunið þoldi illa mannsþungann. Skór okkar og sokkar skcmmdust
cinnig af hitanum. Á tvcim cða þrcm stöðum höfðu myndazt smáborgir
úr bráðinni hraunleðju, holar innan, og á stœrð við 2—4 tunna ílút. Var
ein þeirra minst, en mjög fögur úsýndum, og líktist hún hinu fegursta
og smágjörvasta járnstcypusmíði. Mundi hún kölluð kjörgripur, cf hún
væri í konungahöllumV — petta cldgos, sem hjer hefur verið frá sagt, var
1*