Fréttir frá Íslandi - 01.01.1875, Blaðsíða 10

10
ELDGOSIN.
raeiri. þar var aðalgýgnrinn, og spýtti hann upp úr sjer grjóti, öskn og
mistri. Stóð svo nokkra stund, en J)á herti aptur á gosinu, og lýsir Watts
peim atburðum [lannig: „Skyndilega heyrðist vobrestur mikill, og allt
varð í Ijósum loga í kringum gýginn; skot reið af eptir skot, en logandi
björg flugu i lopt upp og hurfu okkur upp í hin |>ykku gufutjöld í lopt-
inu; en jörðin, sem við stóðum á, og klettarnir í kring hristust sem á
firæði Ijeku. pví næst vallt hraunflóð ofan af norðurbarmi gýgsins, en
hinn hái eldstólpi hvarf, og tómir steinar og sindur flaug nú upp úr gjánni.
petta grjótgos breytti ýmisiega lagi og stœrð; stundum liktist það bý-
flugnassveim að sjá innan í reyknum, vart hærra cn 100 fet yfir gýgnum,
en stundum skaut upp heljarmiklum strók með skothörðu kasti, meðan
brast við og gnast í grjótmölinni, er hún dundi út um loptið. þá kom
stundarhlje; en er minnst varði, kom hvellur mikill; rifnaði {>á norðurhlið
hraunketilsins, og vall ]>ar fram hvítglóandi hraunflóÖ, scm ólgaði og steypt-
ist eins og fossfall niður yfir hið dökkva hraun frá í vor; fylgdi flóðinu
[>ykk svæla og smellir og brestir, en björg og stcinar brustu og sundur-
leystust; og loks varð flóðið að ljósrauðri, seigri eldleðju, sem fyllti gjótur
cldra hraunsins, og myndaði palla, sem lýstu fyrst um stund, en sortnuðu
smámsaman og hurfu niður í hraunið“. Að miðaptni var rokkið; svo var
eldmóðan mikil; en kringum gosið sjálft var bjart af eldinum. Fóru peir
Watts [>á svo nærri gosinu sem fœrt var fyrir hita og háska, og lituðust
um. Gosið hafði komið upp úr svörtum hraunborgum, er allar til samans
mynduðu óreglnlega keilu. I keilu [æssari hafði í fyrri gosunum opnazt
mikill gýgur, en norðurbarmur hans sprungið frá við gosin. Upp úr miðri
skál [>ess gýgs stóð aptur önnur keila, og [>að var hún, er nú var að gjósa.
Norðurbrúnin var hjer einnig brostin, ogvall [>ar út hraunglóð mikil. Upp
úr hinni nýju keilu stóð nú [>ykkur stólpi rauðglóandi, en gegnum allar
glufur á hliðunum skein í logandi glóðir, svo bjartar, að keilan sýndist öll
eldi vafin. Við norðnrrœtur eldgýgsins var minni gýgur, og annar litlu
norðar upp úr sjálfu hrauninu. Niðri í pessum gýgum hcyrðist mikið brak
og brestir við og við, en upp úr þeim lagði bjarta Ioga, og hrawnflóð
mikið vall úr [>eim yfir sandana [>ar í kring. Nótt var komin, þá er þeir
Watts hurfu aptur frá eldunum til tjalds síns, og tók Watts þá að skiln-
aði glóandi hraunmola og kveikti með honum í tóbakspípu sinni. Frá
tjaldinu horfðu þeir enn lengi á eldana. Logaði upp úr gýgunum alla
nóttina, cn niðri fyrir dundi og drundi með voðalegum gný og ógnarbraki.
Um morguninn eptir kannaði Watts aptur hinar rjúliandi hraunborgir.
Hafði aðalgosborgin hækkað hjer um bil um 50 tii 60 fet um nóttina; en
þá var gosið í rjenun. Fyrir sunnan aðalborgina voru nú komnir 3 gýgir;
gusu 2 þeirra þjettum reyk, en upp úr cinum þeirra lagði ljósgula brenni-
steinsgufu. Meðfram endilangri gjá þeirri hinni mikiu, er myndazt hafði
i fyrri gosunum; stóðu hjer og hvar hraunborgir misstórar, og rauk meira
og minna úr þcim öilum, en mest úr þeirri mestu, Dœld mikil, er sums
staðar var meir en hálf míla að brcidd, hafði myndazt umhverfis gjárnar