Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1968, Síða 121

SKÝRSLA UM ÞJÓÐMINJA SAFNIÐ 1967
125
Gísli Gestsson var á Núpsstað dagana 21.—29. júlí og dyttaði þar
mikið að bænhúsinu og rannsakáði margt í sambandi við gamla bæ-
inn, sem nú er að miklu leyti horfinn. Spurði Gísli Hannes bónda
spjörunum úr um þennan merkilega bæ, og varð á þann hátt borgið
mikilli vitneskju.
Þór Magnússon fór hinn 16. sept. að Skaftafelli í Öræfum og
skoðaði gamla bæinn í Selinu, sem komið hefur til mála að látinn
yrði standa, ekki sízt þar sem Skaftafell er nú orðið þjóðgarður. Leizt
Þór illa á bæinn, og ljóst er, að í rauninni þyrfti að byggja hann
upp að verulegu leyti. Seinna átti þjóðminjavörður tal við Ragnar
Stefánsson í Skaftafelli um bæinn, og er það raunar enn til athug-
unar, hvað gera skuli í þessu máli.
Þjóðminjavörður kom í Þverá í Laxárdal í Þingeyjarsýslu hinn
16. júlí og rannsakaði að nokkru gamla bæinn þar. Var þar þá einnig
Karl Kristjánsson frá Kaupfélagi Þingeyinga. Bersýnilegt er, að ekki
má eyðileggja þennan bæ, sem nú er að verða eini góði bóndabærinn,
sem til er í gömlum stíl. Enn er þó ekki ljóst, hvernig að þessu skuli
standa, því að þar er óhægt um vik af ýmsum ástæðum. Þjóðminja-
vörður gekk þó svo frá, að heimamenn á Þverá munu halda verndar-
hendi yfir bænum fyrst um sinn, og verður framtíð að skera úr, hvað
gert verður. En lengi má ekki dragast að gera ýmsar ráðstafanir
til þess að bærinn hrörni ekki meira en orðið er eítir að hætt er að
búa í honum.
Þá skoðaði þjóðminjavörður einnig litla timburkirkju á Sjávar-
borg í Skagafirði með tilliti til þess, að hún verði varðveitt. Kirkjan
er snotur og merkileg, byggð 1853, og væri hæg'ðarleikur að gera
við hana, og er nú mál þetta í athugun. Einnig ræddi þjóðminjavörð-
ur við ráðamenn Kaupfélags Hrútfirðinga um gamalt verzlunarhús
þar og benti þeim á, að illa væri farið, ef það mætti ekki standa til
frambúðar, en komið hefur til mála að rífa það. Var því máli vel
tekið, en formlega hefur ekkert verið afráðið í þessu efni.
Lokið var áð langmestu leyti viðgerð Búrfellskirkj u í Grímsnesi,
en þjóðminjavörður — og þó einkum Hörður Ágústsson fyrir meðal-
göngu hans — hafði hönd í bagga með viðgerðinni, þótt hún væri
annars alveg á vegum safnaðarins. Kostaði safnið vinnu Harðar í
þessu sambandi. Viðgerðin þykir hafa tekizt vel, og er nú þessari
gömlu kirkju borgið.
Um Krýsuvíkurkirkju er þess að geta, að Sumarbúðir þjó'ðkirkj-
unnar höfðu nokkur afnot af henni í sambandi við starfsemi sína,