Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 03.01.1987, Page 60

80
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Eilífur grjónagrautur,
grautúldið sauðaket.
Fæst ekki fiskur blautur,
fúið skonrok ég ét.
Myglaðan merg úr svínum,
mér gefur Árni við.
Glottir að gerðum sínum,
göfuga prúðmennið.13"
Eitthvað tálmar cðlið gott,
innst í hjartaleynum.
Á hann Hjálmar upp á spott,
otar hryggjarbeinum.131
9. Áfengi
Á 17. öld er fyrst getið um úthlutun brennivíns til sjós en hún kann
þó að vera töluvert eldri, þar sem það var fundið upp á miðöldum.
L.engi var skammturinn einn snafs þrisvar á dag. Brennivínsúthlutun á
dönskum flutningaskipum var hætt um 1890, og mátti eftir það aðeins
eiga sér stað undir sérstökum kringumstæðum.132 Á íslensku fiski-
skútunum var brennivín aðeins veitt þegar skipstjóra fannst ástæða til,
s.s. ef vinna var ströng og veður vond. Var til í dæminu að hann gæfi
mannskapnum í staupinu nreðan á aðgerð stóð.133 Á 19. öld mun brenni-
vínsskömmtun hafa þekkst á seglskipum frá Hafnarfirði, og er talað um
eina flöskti á mann í hverri vciðiferð. Ennfrcmur eiga hásetar á
dönskum verslunarskipum, senr stunduðu handfæraveiðar við ísland á
sumrin, að hafa fengið einn snafs við aðgerðina ef afli var mikill.134
130. ÞÞ 5787: 7.5 (viðauki heimildarmanns). Hjá sumum cr síðasta ljóðlínan í seinni vís-
unni „grábölvað þrælmennið", sbr. ÞÞ 5434: 7. „Myglaðan nrcrg úr svínum": Hcr
er átt við smjörlíki, scm gckk undir ýmsum uppncfnum. Árni þcssi mun vcra Árni
Jónsson, vcrslunarstjóri á Isafirði.
131. ÞÞ 5787: 7.5. Hcr mun vcra átt við ciganda skipsins, Hjálmar Sigurðsson, kaupmann
í Stykkishólmi.
132. Hcnningsen 1977: 41-44.
133. Matthías Þórðarson 1946: 130. Sbr. cinnig Sigurð Skúlason 1933: 564.
134. Sigurður Skúlason 1933: 338. Á fiskiskútum frá Shctlandscyjum voru menn hrcsstir
á s.k. coffce-royal, scm var blanda af kaffi og koníaki (brandy) (Halcrow 1950: 101-
102).