Kirkjutíðindi fyrir Ísland - 01.06.1879, Page 12

6o
við þriðju sekt með sameiningar orðinu ,auk‘ = ok, og
þar stýrir það þolandanum, ,allt‘, er á eptir fer. Höfund-
arnir hafa því sett það inn aptur, til þess að koma í
veg fyrir allan misskilning á máli sinu. f>eir vildu
láta það skiljast glöggt, að ,at þriðja uxa fjóra ok aura
átta stafa þeir, ok alt (stafa þeir) eigu í vara'. það
hefði verið lagamálslegra ef staðiðhefði: ,at þriðja lagi
uxa fjóra ok aura átta‘ : stafa (þeir) ok alt eigu o. s.
frv. En greinar merkið stendur eptir stafa í ristunni,
og má varla ætla að það sje af vangá sett. — Að vjer
lesum stafa en ekki staf, er heimilt, því að orðin, er
eptir fara ,staf‘ á báðum stöðunum, byrja á a-i, en eng-
inn sami hljóðstafur er tvítekinn í þessari ristu, og er
það sýnilega af ásettu ráði gjört. — þ>ess hefði átt að
vera getið fyrr, að stafa, = stafa þeir, styðst við al-
genga forn-norræna málsvenju, sbr. t, a. m. Urð hétu
(— hjetu þeir) eina, Völusp. 20 ; er Gullveig geirum
studdu (= st. þeir) ok í höll Hárs hana brendu, s.st.
21. Heiði hana hétu (= hjetu þeir) s.st. 22, o. m. fl.
í málsgreininni: ok alt eigu í ,uarB‘, er þess fyrst
að geta, að stafa stjórnar þolanda eintölu: ,alt‘, en ,alt‘
stjórnar aptur eigandanum ,eigu‘. ,Stafa þeir alt eigu‘,
er fullljóst. En svo kemur ,í uarR', sem er vafasamt,
hvað eigi að vera að myndinnitil; en þýðingin, er vjer
leggjum í orðið, virðist varla vafasöm. Eptir lestri
Bugge er ,alt eigu í uarE‘ stafr (= lögákveðin sekt),
ef umfram þriðja skipti er svikizt um að borga tíund.
þetta ætlum vjer að geti ekki staðizt; og viljum vjer
nú reyna að gjöra það ljóst, hvaða þýðingu orðtakið
,1 uarR‘ hljóti, að flestum líkum, að hafa, eptir skyn-
samlegum rökum. Ekki getum vjer ætlað, að ríki
biskupa og klerka hafi gengið svo hátt í Helsingja-
landi, um það leyti er skrá þessi er til orðin, þ. e., að
öllum líkum, á 12. öld, að þeir hefðu getað fengið það
lögfest, að aleiga manns yrði fast ákveðið sektargjald,