Lögrétta - 01.01.1936, Blaðsíða 56

115
LÖGRJETTA
116
lifir einnig minning þeirra, sem með mestri
trúmensku hafa vakað yfir málum vorum.
Einu nafni hefur sagan lyft hátt yfir öll
önnur á sínum breiðu vængjum, nafni Jóns
Sigurðssonar. 1 dag eru tímamót. 1 dag
byr jar ný saga, saga hins viðurkenda íslenzka
ríkis. Fyrstu drættina í þeirri sögu skapar
sú kynslóð, sem nú lifir. Það eru ekki aðeins
stjórnmálamennirnir, sem skapa hina nýju
sögu. Það eru allir. Bóndinn, sem ræktar
jörð sína, daglaunamaðurinn, sem veltir stein-
um úr götunni, og sjómaðurinn, sem situr
við árarkeipinn. Allir, sem inna lífsstarf sitt
af hendi með alúð og samvizkusemi, auka
veg hins íslenzka ríkis. Og í gær hefur kon-
ungurinn gefið út úrskurð um þjóðfána Is-
lands. Hlýr hugur hinnar íslenzku þjóðar
andar móti konungi vorum. Fáninn er tákn
fullveldis vors. Hann er ímynd þeirra hug-
sjóna, sem þjóð vor á fegurstar. Vjer biðj-
um alföður að styrkja oss til þess að lyfta
honum til frægðar og frama. Gifta lands
vors og konungs vors fylgi fána vorum.
Við lok ræðunnar var íslenzki ríkisfáninn
dreginn á stöng yfir dyrum stjórnarráðsins.
Fálkinn heilsaði honum með 21 fallbyssu-
skoti. Lorck kapteinn, foringi Fálkans, flutti
síðan ræðu sem fulltrúi Danmerkur og sagði,
að eftir skipun dönsku stjórnarinnar hefði
hann nú á þessari hátíðlegu stund heilsað
fána Islands á þann hátt sem alheimslögum
samkvæmt ætti að heiðra fána fullvalda ríkis.
Hann flutti og vinsemdarkveðju og árnaðar-
óskir frá Danmörku. Lúðraflokkurinn Ijek
konungssönginn. Þá fiutti Jóhannes Jóhann-
esson bæjarfógeti, forseti alþingis, mjög
hlýlega ræðu fyrir minni Danmerkur. Á eftir
var leikinn þjóðsöngur Dana. Að lokum ljek
lúðraflokkurinn íslenzka þjóðsönginn. Kl. 2
um daginn var guðsþjónusta í dómkirkjunni
og stje biskupinn í stólinn og mintist full-
veldisins,.
Jeg er þá kominn að enda þess áfanga,
sem mjer var ætlaður í þessum erindum.
Um baráttuna, sem jeg hef lýst, má í fá-
um orðum segja þetta: Fram um aldamót
er það heimastjórnarflokkurinn, sem heldur
fram fylstum kröfum. En eftir að stjórnin
flyzt heim, eru það landvarnarflokkurinn og
síðan sjálfstæðisflokkurinn, sem altaf knýja
á hjer heima fyrir, en heimastjórnarflokkur-
inn, sem tilraunirnar gerir til þess, að koma
kröfunum í framkvæmd. Því í raun og veru
vildu allir flokkarnir eitt og hið sama í þess-
um málum, þ. e. að ná sem víðtækustum
landsrjettindum Islandi til handa. Og þegar
svo sjálfstæðismenn og landvarnarmenn fá
að lokum málið að öllu leyti í sínar hendur
og eiga sjálfir að fylgja fram þeim kröfum,
sem þeir höfðu haldið fram hjer heima fyrir,
þá sýnir það sig, að þeir komast ekki feti
lengra áleiðis með þær en heimastjórnar-
menn höfðuð komist á undan þeim, þangað
til alt viðhorfið gerbreyttist á ófriðarár-
unum.
Tímabilið, sem jeg hef litið hjer yfir, er
að mörgu leyti merkasti þátturinn í sögu
þessa lands og hinn viðburðaríkasti, annar
en Sturlungaöldin. Sá umbrotatími endaði
með frelsistöpum landsins. Þetta tímabil
endar með endurheimt frelsis og fuilveldis.
Á þessu tímabili ná verklegir framfara-
straumar umheimsins fyrst verulega til þessa
lands, og á síðari hluta þess fer yfir heim-
inn mesta byltingaalda mannkynssögunnar.
Landið okkar er eftir þetta tímabil í mörg-
um skilningi orðið annað land en það var
á uppvaxtarárum þeirrar kynslóðar, sem nú
er farin að eldast. Yngri kynslóðin tekur við
nýju landi og umsköpuðu þjóðf jelagi af þeirri
kynslóð, sem nú er óðum að hverfa. Það
var töluverður sturlungabragur á stjórn-
málabaráttu hennar stundum. En að lokum
urðu allir flokkar sáttir og sammála. Enn
er æsing og umrót um allan heim, og einnig
í þjóðfjelagi okkar. Hinar taumlausu flokka-
æsingar, með þeirri eigingirni og mannhatri,
sem þeim fylgja, eru sjúkdómur nútímans.
Þetta þurfa bestu menn allra flokka að sjá
og skilja og síðan að leiðrjetta.
P&ssí qmjaAí
eru sjerprentuð úr Lögrjettu og verða
seld á afgreiðslu blaðsins og í bókaverzlun-
um.