Lögrétta - 01.01.1936, Síða 71

145
LÖGRJETTA
146
okkur.Við hertum gönguna, en vindurinn og
regnið hertu sig enn meir og urðu okkur
sterkari. Okkur varð það til láns, að við kom-
umst að gömlu hrundu steinhúsi. Það var
þaklaust en þó afdrep fyrir rokinu og mesta
regninu. Við settumst í skjól undir einn
vegginn en þar var skuggalegt og draugs-
legt, og jeg settist þar með hálfum huga.
„Þetta hjerna var áður fyr alþekt hús,“
sagði fylgdarmaður minn.
„Á hvern hátt?“ spurði jeg.
„Það var eitt sinn alræmt morðingjabæli,"
sagði hann.
Jeg byrjaði að verða forvitinn, en efaðist
samt um sannleiksgildi þessa orðróms.
„Nei, í fylstu alvöru talað, þá mun þetta
vera sannleikur,“ svaraði samfylgdarmaður
minn. „Því þetta hefur verið skráð í forna
annála og sjest enn í rjettarbókum frá þeim
tímum.“
„Veistu nokkuð nánara um þetta?“ spurði
jeg.
„Já, jeg hef einhversstaðar lesið um þetta,
en það er svo langt síðan, og jeg veit ekki
hvort jeg man að segja frá því. En það var
í ofviðri eins og núna, í myrkri eins og nú,
að hjer var göngumaður einn á ferð og
knúði á dyr þessa einmana húss, sem þá
var veitingahús. Um kvöldið var honum
veittur beini af gömlum, ískyggilegum veit-
ingamanni og illúðlegri konu hans, en þau
voru einu íbúar hússins. Gestinum leist illa
á hjónin, hann ugði svikráð og hafði á sjer
andvara um nóttina, en þorði ekki að sofna.
En um það bil, sem þreytan og svefninn
voru samt að vinna bug á mótstöðuafli hans,
sá hann í skini eldinganna, að þak loftsins
var að síga ofan á hann, svo hann þaut í
ofboði fram úr rúminu, henti sjer á nærföt-
unum út um gluggann og flýði inn í skóg-
inn. Daginn eftir fór hann til fógetans og
kærði þetta fyrir honum. Fógetinn safnaði
liði, fór með það til veitingahússins, rann-
sakaði það hátt og lágt, en tók gestgjafana
fasta. Niðri í kjallara hússins fann hann
loks fjölda líka, sem þar láu í bunka, og sem
myrt voru á hryllilegan hátt, til að ná af
þeim peningum og öðrum fjármunum.
„Hvað var gert við hjónin?“ spurði jeg.
„Þau voru hengd upp í stóra eikartrjeð,
sem við sjáum bera hjerna við loft“, og sam-
fylgdarmaður minn benti mjer á risavaxna
eik, sem gnæfði hærra en önnur trje og bar
við himinn mót mynni dalsins. „Þegar mán-
inn skín á kvöldin“, hjelt förunautur minn
áfram, „eða í þrumuveðri á nóttu, eins og
nú, þykist fólk enn 1 dag sjá hjónin í skini
mánans eða við glampa eldinganna, hangandi
uppi í eikinni stóru. Þá sjást þau með ægi-
leg, starandi augu, sem eru hálfsprungin út
úr augnatóftunum, andlitin eru kinnfiska-
sogin, hárið lafir í ógreiddum flygsum niður
í andlitið, blóð rennur úr nasaholum og eyr-
um, en tungurnar lafa út úr galopnum munn-
unum.........“
„Hættu!“ öskraði jeg upp yfir mig, hálf-
vitstola af þessari hryllilegu lýsingu. Jeg
þorði ekki að líta til eikarinnar stóru, því
hver vissi nema jeg sæi þar tvö viðbjóðsleg
andlit með lafandi tungur út úr galopnum
munnunum .... Jeg áræddi ekki að hugsa
lengur, en gekk út í storminn og regnið —
út í þrumurnar og eldingarnar. Félagi minn
kom á eftir.
XIII.
Aðalatvinnugreinir Ziirichkantónunnar eru
iðnaður, landbúnaður og verzlun. Fram á J9.
öld var Zurich eitthvert gróðursælasta land-
búnaðarfylki Sviss, en frá þeim tíma hefur
landbúnaðurinn breyst hröðum skrefum í iðn-
að. Og svo hröð eru umskifti þessi, að 1870
lifðu 36,6% íbúa kantónunnar á landbúnaði,
en 30 árum síðar, aðeins 19%.
Þótt iðnaðurinn dragi fólksfjöldan til sín
og þótt menn sækist eftir hægðinni, þá hefur
bóndastaðan ýmsa kosti, sem varla verða til
verðs taldir. Bóndinn er heilsubetri og lang-
lífari, óbundnari í skoðunum sínum og frjáls-
ari í starfsháttum heldur en iðnaðarmaður-
inn. Vinnan er f jölbreyttari, krefur meiri um-
hugsunar og gerir vinnumanninn eðlilegri og
samræmdari náttúrunni.
Fyrir rúmum hundrað árum, eða um alda-
mótin 1800 var svissneski bóndinn í pólitískri,
efnahagslegri og andlegri neyð. Þá var hann
ómentaður, óskrifandi, oft heldur ekki les-
andi, hjátrúar- og hleypidómafullur. Hann
var íhaldssamur og barðist með hnúum og