Óðinn - 01.01.1921, Page 74

74
ÓÐINN
miklum á túnið; var það eitt hið mesta og dýr-
asta áveitufyrirtæki á þeim tímum. Síðan hefur
töðufall stórum aukist í Ögri og mjög sjaldan
brugðist, og er Ögurtún nú með bestu túnum í
ísafjarðarsýslu.
Ögur liggur vel til fiskifangs, er flskur gengur í
Inn-djúpið. Þegar á dögum Magnúsar prúða í Ögri
var veiðistöð í Ögurnesi i Ögurlandareign og hefur
haldist síðan. Jakob jók mjög sjávarútveg sinn í
Ögri og hafði lengstum fj’rir landi 5 — 6 báta, valdi
hann úr formönnum á útveg sinn og fylgdi hon-
um sjálfur, bar hann af fiestum að aflabrögðum,
enda hafði hann allan útveg sinn i ágætu standi
og sparaði ekkert til hans. Fyrstur manna, ásamt
bróður sínum Guðmundi bónda í Æðey, varð
bann til að afla nýrrar beitu, »kúfisksins«, er
Djúpamenn kalla, með svonefndum kúfisksplógum,
er gerðir voru eftir fyrirmynd frá Noregi, er skel-
fiskur þessi er tálbeita, varð hún almenn í Inn-
djúpinu og jók mjög aflabrögð Inndjúpsmanna
um daga Jakobs. — Sildarveiði með nót til beilu
stundaði hann einnig nokkuð, eftir að Norðmenn
höfðu byrjar þá veiði hjer við Djúp. Yfirleitt var
Jakob manna skjótastur til allrar nýbreitni til
eflingar landbúnaðinum og fiskveiðunum.
Þegar Jakob kom i Ögur sáust þar engar menjar
þess að þar hefðu búið auðmenn og stórbændur
öldum saman. Torlbær var þar slór, en mjög
gamall og hrörlegur, og timdurkirkja, að vísu
sterklegt hús, ekki mjög gamalt, en lítið í hana
borið eins og flestar sveitakirkjur á íslandi fram
til þeirra tíma. Jakob hófst þegar handa til stór-
kostlegra húsa- og híbýla-bóta; pantaði hann heilan
skipsfarm af timbri frá Noregi árið 1885 og reisti
á næstu árum tvilyft timburhús með steinlímdum
kjallara 20 X 14 al., að öllu hið vandaðasta.
Mun það hafa verið eitt hið mesta stórhýsi á ís-
lensku bændabýli á þeim tíma. Mátli segja um þá
byggingu, og aðrar byggingar Jakobs, það sem
siðar var kveðið um híbýlaháttu Björns Guðnasonar;
»í Ögri eru stofur stórar,
sterkum viöum hafin
eru húsin öll«.
Síðan tók hann peningshúsin hvert af öðru og
bygði þau upp með sömu rausn.
Kirkjuna endurbætli hann stórum, selti turn á
hana, hvelfingu í hana alla og vönduð sæti.
Altaristöflu prýðilega fjekk hann til kirkjunnar og
harmoníum. Er Ögurkirkja síðan ein hin snolrasta
sveiíakirkja landsins.
Árið 1880 gerðist Jakob oddviti Ögurhrepps og
var það til dauðadags. í þeirri stöðu sýndi hann
bæði dugnað og forsjá, Ijet hann sjer mjög ant
um allan hag sveitarinnar og var á verði að ekki
væri í neinu gengið á hlut hennar. Fátæklingum,
sem björguðu sjer eftir megni, var hann nærgæt-
inn og vorkunnsamur, en ónyljungum gat hann
verið harður í horn að taka.
Jakob var fjelagslyndur og áhugasamur um all-
ar framfarir og þjóðþrifafyrirtæki. Hann var einn
af aðalforgöngumönnum Kaupfjelags ísfirðinga, og
var jafnan hinn besti stuðningsmaður þess í orði
og verki meðan hans naut við.
í daglegri framgöngu var Jakob hið mesta prúð-
menni. Hann var maður fríður sýnum. Skapstór
var hann nokkuð að upplagi en kunni vel að
stjórna geði sínu, en þjetlur var hann fyrir og ljet
ógjarnan hlut sinn fyrir öðrum, ef því var að
skifta. Öllum, sem kyntust honum til langframa,
varð æ hlýjara til hans sem þeir kyntust honum
lengur. Hann var tryggur og vinfastur höfðingi í
lund, en kunni engu síður að gæta fengins fjár
en aíla. Öllum yfirgangi og ólögum undi hann
illa, kom sú lyndiseinkunn hans ekki sist í Ijós á
óaldarárunum í ísafjarðarsýslu skömmu fyrir and-
lát hans. Heimilismönnum sínum var hann gjör-
hugull og góður húsbóndi.
Hann var í einu orði drengur góður og mesti
öndvegishöldurinn í ísafjarðarsýslu um sína bú-
skapartíð.
Á besta aldursskeiði var hann kallaður burtu,
en höfuðbólið Ögur mun lengi bera meiri menjar
hans en flestra þeirra stórhöfðingja og stórbænda
er þar hafa verið.
En ekki verður höfuðbólsins Ögur minst svo
um daga Jakobs og áður, að konunnar hans, Þur-
íðar, verði ekki líka getið. Jakob gerði garðinn
frægan utn að eins 16 ára skeið, en Þuríður hetur
gert það í meira en hálfa öld.
Þuríður er fædd 20. febrúar 1810 á Eyri í Skölu-
firði í Ögursókn. Hún varð því áttræð í fyrra. For-
eldrar hennar voru Ólafur Olafsson bóndi og hatta-
m.kari á Eyri, ættaður úr Vestfjörðum, og kona
hans Guðlaug Káradóttir, ættuð frá Djúpi. Hún ólst
upp hjá foreldrum sínum. Rúmlega tvftug flultist
hún að Ögri, annað hefur hún ekki flutst um
dagana. 10. október 1864 giítist hún Hafliða Hall-
dórssyni, er áður er nefndur. Þegar Þuríður hafði
tekið við búsforráðum í Ögri, kom það brátt í
Ijós, að þar sem hún var, var mikilhæf og dug-
leg húsfreyja tekin við húsmóður störfunum. Skorti
ekkert á að hún hjeldi þar uppi ransn og heiðri