Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1898, Page 80

Eimreiðin - 01.01.1898, Page 80
8o föðurlandsvinur Jón Eiríksson hefði ekki barizt á móti þvi. Það sje því alger lega rangt að kveða upp slíkan áfellisdóm vfir stjórninni fyrir fastheldni hennar við einokunina, sem hingað til hafi verið gert í íslenzkum ritum. Að gera það, hafi verið pólitiskt bragð, sem hafi reynzt allgott æsingarmeðal, en það hafi jafnframt orðið til þess, að menn hafi fullkomlega haft endaskipti á hinum rjetta sögulega sannleik. — Ritgerðin er mjög ffóðleg og skemmtilega rituð og dóm- ar höfundarins bæði sjálfstæðir og vel rökstuddir. Er því enginn vafi á því, að hún muni verða til þess, að Islendingar líti ekki hjer eptir eins einhliða og hlut- drægt á afstöðu stjórnarinnar til einokunarverzlunarinnar, eins og hingað til hef- ur tíðkazt, meðan hver hefur jetið allt eptir öðrum án allrar rannsóknar eða sannana. En þótt menn verði að játa, að höf. muni hafa rjett fyrir sjer í aðal- efninu og hann þannig hafi gert þarft verk með því að leiðrjetta sögulega villu, þá verður það hins vegar varla varið, að hann hafi stundum gert sjer nógu mikið far um að verja stjórnina, og ef til vill stigið fæti iramar í þá áttina, en full ástæða var til. FYRIRLESTRAR UM ISLAND. Hinn 6. nóv. 1897 hjelt dr. Valiýr Guð- mundsson fyrirlestur í Stúdentasamkundunni (»Studentersamfundet«) í Khöfn um stjórnarskrárbaráttu Islendinga. A eptir fyrirlestrinum urðu töluverðar umræður, og tóku þátt í þeim meðal annara þrír danskir ríkisþingmenn og tveir íslenzkir menntamenn. I þessum fyrirlestri átaldi dr. Valtýr Dani fyrir, hve lítið far þeir hefðu gert sjer um að kynnast Islandi og högum þess hingað til, og ljet í ljósi ósk sína um, að þeir tækju sjer fram í því efni framvegis. Er svo að sjá sem menn hafi viðurkennt, að þessar ákúrur væri á rökum byggðar, því skömmu síðar (í sama eða næsta mánuði) vóru haldnir í Khöfn þrír fyrirlestrar um Island. Hjelt einn þeirra H. Rordam, fólksþingmaður (sem komið hafði til íslands síðast- liðið sumar og var einn þeirra ríkisþingmanna, er tekið höfðu þátt f umræðunum á eptir fyrirlestri dr. Valtýs), í fyrirlestrafjelagi jafnaðarmanna, og var hann um Island almennt, náttúru þess, íbúa, sögu o. s. frv. Annan fyrirlesturinn. líks efnis, hjelt skáldkonan Johanne Schjorring í fjelagi einu fyrir kvennhöfunda og listakonur; hinn þriðja hjelt kandídat H. Wiehe (sá er útlagði sögur Gests Páls- sonar) í málfræðingafjelagi einu, og var fyrirlestur hans um íslenzk skáld, einkum þá Bjarna Thórarensen og Jónas Hallgrímsson. Nokkru seinna (í jan. 1898) fjekk dr. V. G. áskorun um að halda fyrirlestur um Island í fyrirlestrafjelagi fyrir Hringstaði (Ringsted) og nærsveitir þess bæjar á Sjálandi, en hann tjekk cand. phil. Guðmund Finnhogason fyrir sig og hjelt hann þar fyrirlestur um ísland al- mennt 30. jan. þ. á., og var gerður að góður rómur og stuttlega frá honum skýrt í blöðum Hringstaða. Þá hjelt og höfuðsmaður Daniel Bruun hinn 14. des. 1897 fyrirlestur í hinu konungl. norræna Fomfræðafjelagi um hina elzty húsa- skipun á Islandi, Færeyjum og Grænlandi. — Á Englandi hjelt dr. Jón Stefánsson árið sem leið (1897) marga fyrirlestra, að meira eða minna leyti um íslenzk efni, t. d. í Barrow-in Furness, Coniston, Bristol og í »Gaelic Societyi í Lundúnum (um Norðmenn á Suðureyjum). Hinn 25. febr. þ. á. hjelt hann og fyrirlestur um norræn staðanöfn á Skotlandi fyrir þrem fjelögum í Lundúnum í einu (»Irish Literary Society«, »Gaelic Society« og »Viking Club«), og stýrði Reay lávarður þeim fundi. y q

x

Eimreiðin

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.