Eimreiðin - 01.09.1898, Blaðsíða 39

ars staðar, svo sem í leikritunum »Einu sinni var —« og »VöL
undur smiður«.
Drachmann er óðskáld í hverja taug. Jafnvel þegar hann
ritar í óbundnum stýl, streymir mál hans sem óður og hrífur
sem óður. Lesið t. d. frásagnir hans um Suður-Jóta og baráttu
þeirra fyrir dönsku þjóðerni í sögunni »Handan af mœrum«, lesið
hinar óviðjafnanlega snjöllu og hnittnu lýsingar hans á lífi danskra
sjómanna í »Upp á œru og trú sjómanna«, eða þá þessa heljarlöngu
listamannssögu hans. »Ofurseldur —« og dæmið svo sjálfir!
Það er engin furða þó að finna megi sora innanum hrein-
málminn í öllum þeim aragrúa af ritum, er Drachmann. hefur
látið eptir sig liggja; það má finna þar margt maguryrði og helzt
til mikið af djöflagali og fúkyrðum. En þeim manni, er hefur
látið svo margt gott frá sjer fara, ættu menn þó að geta fyrirgefið
býsna mikið, jafnvel af hortittum, ef nauðsyn krefði.
Drachmann er borinn og barnfæddur í Kaupmannahöfn og
ber þess að mörgu leyti menjar í skapsmunum. En það eru ekki
státstrætin með þeirra gögnum og gæðum, er skap hans minnir
oss á, heldur sá hluti Hafnar, er blasir ber og opinn við Sundinu.
Hann er, sem almennt er um Hafnverja, fljótur til að verða hrif-
inn, fljótur til að skipta um stefnu og er því ekki sem staðfast-
astur í skoðunum. Mjer mundi ekki koma á óvart, þótt Schan-
dorph kallaði Drachmann, ef hann á annað borð vildi hnýta
nokkuð í vin sinn, »helzt til hávan í hófi á framfótunum, og
helzt til óstyrkan í apturfótunum«.
Öðru máli er að gegna um Schandorph sjálfan. Hann er
fæddur í Ringsted, kauptúni einu á Sjálandi, og er sem runninn
úr skauti sjálenzkrar moldar, feitur og fjáður vel, glaður og bros-
andi, háttprúður og hnellinn á velli og jafnlátlaus sem sú jörð, er
hann er borinn af. Hann er þannig gjörður að eðlisfari, að hann
eins og ósjálfrátt hvetur oss til að njóta, til að njóta alls þess, er
móðir jörð hefur fram að bjóða úr skauti sinu. Hann hallar sjer
makræðislega aptur á bak á legubekkinn og brosir dátt að öllu
skýjaflögri og smekkleysum. Hann hefur þessa hispurslausu og
heilnæmu skoðun á lífinu, sem dönskum bændum er eiginleg, og
hún ein er þess valdandi, að hann elskar allt hið sanna og verð-
mæta, og á ekki lygi og slefuhætti, mergsviknum glamuryrðum,
»bumbubarsmíð« og steigaralátum öðru að miðla en hjartanlegum
hlátri. Hann hefur á sjer þennan alkunna yfirlætisbrag danskra