Eimreiðin - 01.09.1898, Blaðsíða 46

20 6
átti að fá, út í bollann hjá sjer, sökkti sjer svo í djúpar hugsanir
og raulaði fyrir munni sjer:
nTlii det er Gammen at vandre sammen,
nár Hjærteflammen er . . . er . . .«1
»Svei«, sagði hún og kneyfði út úr bollanum.
Það er fjöldinn allur af skáldsögum og smásögum, er Schan-
dorph hefur samið. »Staðleysinginn« (»Uden Midtpunkt«), »Æsku-
árin«, »Sagan af Tómasi Friis« (frásögn í bundnu máli), »Börn
skógvarðarins«, »Otiög Birgittu«, »Drepinn úr dróma«, »Ungfrú
Gram« o. fl. Auk þess úir og grúir af kvæðasöfnum, smásögum
og leikritum eptir hann. Fyrir skömmu ljet hann birtast annan
hluta »Æfiatriða« sinna, er bera jafnt og önnur rit hans vott um
þann eiginleika hans, að hafa yndi af öllu fögru, fjörlegu og
hraustlegu, en hata hið magra, útsogna og tilgerðarlega. Um ferð
eina í Noregi segir hann svo frá: »Alla leiðina með járnbraut-
ínni frá Kristjaníu til Randsfjarðar kvöldutnst við af löngun í eitt-
hvað, sem við gætum vætt gómana með. Því að þetta væmna,
hálfsæta ölþynnkugutl, er veita mátti á sveitastöðvunum, var verra
en ekkert. Slíkur drykkur er blátt áfram ósiðferðislegur. Að
minnsta kosti getur hann ekki samrýmzt minni siðferðistilfinningu.
Lítum snöggvast á, hvað Schandorph er helzt að skapi. »Jeg
get tignað guð Spinozu, þegar jeg les eitthvert hrífandi skáldrit,
hvort sem það er í gáskafullum stýl eins og »Pantagruel« eptir
Rabelais, eða sem þjótandi orgelhljómur eins og Dante, eða klökk-
vandi fagurt eins og söngvar Shelley’s.—Jeg get tilbeðið heims-
aflið mikla, þegar jeg sje rós eða lilju og ber þær að vitum mjer.
— — Jeg get fyrir aðstoð bragðs og lyktar orðið var hins mikla
guðdóms í einu glasi af góðu víni.« —
Pað er allmerkilegt að gefa gætur að, hver munur er á norska
skáldinu Kielland og danska skáldinu Schandorph. Sá munur á
auðsjáanlega rót sína í ólíkum landsháttum ættjarða þeirra. Það
er fólk af sania tægi, er báðir lýsa; en þar sem Kielland er bitur-
yrtur, stuttur í spunann, harðorður og jneinháðskur, þar er Schan-
dorph fjölorður, meinlauslega fyndinn og fjörugur; þar sem Kiel-
land húðstrýkir syndirnar með svipum og sporðdrekum hæðninnar,
1 Því það er gaman að ganga saman, þegar hjartablossinn er . . . er . ..
(Orðið, sem vantar í seinni línuna, er »Kærlighed« (_ást). Vísuorðin eru úr
alkunnum dönskum brúðkaupssálmi).