Eimreiðin - 01.09.1898, Page 78

238
við á íslandi >1' þann tið«.— En ef til vill er þessi næturhrafn ekki annað en
hinn algengi, íslenzki krummi; en þá finnst mjer helzt til mikið haft við fuglinn,
ef á að kalla hann næturhrafn og daghrafn eptir því, hvort hann krunkar á nótt
eða degi (sbr. morgunstjarna og kvöldstjarna). — Hvaða *hrynur« eru það sem
V. kveðst aldrei hafa þolað? Sje það sama orð og »hrinur«, mun það orð eink-
um haft um hljóð þau, er svín gefa frá sjer, þó það sje og haft um rödd annara
dýra; stundum getur það þýtt blátt áfram hávaða, en optast þó skælur (»hafa
hrinur og hljóð*), og skil jeg ekki í Valnastakki, að gleðja sig við drynjandi
náspá næturhrafnsins, en þola ekki þessi hljóð, en >svo er margt sinnið sem
skinnið«. — Hvernig á að lœöast fram með . . fasi, bls. 21? »Fas« þýðir annað-
hvort látbragð yfir höfuð, — og eitthvert látbragð hafa allir rnenn hvort sem
þeir læðast eða ekki — eða það þýðir flas, flan, og sá, sem flanar, læðist ekki.
— Ekki hafði jeg haldið, að þögull vindur gæti hvislaö, en það stendur á bls. 40.
Illa kann jeg við þessi orð (bls. 24—25): »Þú hefur svo heitt blóð, að það ólgar
yfir allar hinar rólegu reglur, sem jeg gef þjer«; og að láta þess getið að fjand-
maðurinn sje »dauðlegur« í sömu svifum og talað er um dauðastunur hans,
virðist óþarft (»dauðlegs fjandmanns dauðastunur«, bls. 61). Allir erum við
dauðlegir. Á bls. 99 tala Fjögramaki og Eiríkur um að »gista að Óðins«. Voru
þá Hellismenn heiðnir — í lok 14. aldar? »Hreyfið þiö yöur ekki« (bls. 45)
mun þykja málvilla, en ef til vill er »þið« ein af hinum mörgu prentvillum
bókarinnar, því hinn ytri frágangur hennar (prentun, rjettritun og prófarkalestur)
er hinn herfilegasti. Má tilfæra nokkur dæmi af mörgum: dyrfist, þyggja, ófyrir-
leytinn, þreittur, riöja finndi, hlagja (f. hlæja), hœztan, þrömuský, ölvílnun o. s.
frv.; é og je er viðhaft jöfnum höndum, þó er optast ritað »jeg« þar sem rímið
heimtar að ritað sje »eg<. Lestrarmerki eru sett svo vitlaust, sem verða má,
kommur fyrir punkta o. s. frv. — Jeg hef nú leyft mjer að benda á það, sem í
minum augum er mest aðfinningar vert, þó margt sje ótalið, en hjer mun sem
optar, að »sínum augum lítur hver á silfrið«. Er því bezt fyrir hværn þann,
sem vill vita deili á bókinni, að kaupa hana og lesa sjálfur. Reyndar þarf helzt
að sjá leikrit leikin, til að geta dæmt um gildi þeirra, svo vel sje. Aðalkostur
þessa sjónleiks mun liggja í því, hve vel leiksviðum og þáttaskipun er þar fyrir
komið, og hylur það fjölda synda.
3/s 98- G. F.
' SIGURÐUR STEFÁNSSON: STJÓRNARSKRÁRMÁLIÐ 1897 (sjerpr. úr
Andvara XXII). Ritgerð þessi skiptist í 7 kafla, og er hinn fyrsti þeirra almennur
inngangur, þar sem stuttlega er skýrt frá aðalgöllunum á núverandi stjórnarfyrir-
komulagi voru og hve barátta undanfarinna ára, til þess að reyna að ráða bót á
þeim, hafi reynzt árangurslaus. í 2.—5. kaflanum er svo ljóst og ýtarlegt yfirlit
yfir sögu og gang stjórnarskrármálsins á umliðnu ári (1897) ásamt skýrandi hug-
leiðingum um »tilboð stjórnarinnar« og »ríkisráðsfleyginn«. I 6. kaflanum er
skýrt frá mótbárum þeim, sem komið hafi fram (bæði á þingi og eptir þing)
gegn hinni framboðnu stjórnarbót og sýnt fram á, hve miklar lokleysur sumar
þeirra hafi verið og öfgum blandnar. I síðasta (7.) kaflanum eru að lokum greini-
lega teknir fram bæði annmarkar og kostir hins framkomna stjórnartilboðs og
bent á, hvernig hyggilegast muni fyrir þjóðina að haga sjer gagnvart því. Öll
er ritgerðin skrifuð með þeirri óhlutdrægni, gætni og stillingu, sem höf. er svo
lagin og jafnan hefur prýtt fyrri ritgerðir hans, og er því vonandi að allir, sem
nokkuð er umhugað um þetta mesta velferðarmál þjóðar vorrar — stjórnarbótar-