Eimreiðin - 01.09.1900, Blaðsíða 28

Fjórða safnið, Ndttúrugripasafnið, er minst metið af stjórn-
inni og þinginu; það hefur hvergi höfði sínu að að halla og er því
á flækingi, þótt töluvert hafi verið og sé fyrir því haft. Pað er
opið hvern sunnudag, eina stund, og kemur flest fólk þangað, að
tiltölu. Skýrsla um þetta safn er út gefin á hverju ári, en um
hin söfnin eru engar skýrslur til, svo enginn veit neitt um þau, nema
einhver fáein orð, sem hafa staðið í einhverju blaði, mannanöfn og
bókatitlar, eða þess konar.
Landsskjalasafnið er alveg nýtt af nálinni sem opinbert safn,
með aðgöngu fyrir almenning (þó skjölin séu gömul) og varla komið
á laggirnar enn. En síðasta alþingi veitti fé til þess, stofnaði
skjalavarðarembætti við það og ákvað því húsrúm í alþingishúsinu
í herbergjum þeim, er Forngripasafnið hefur í verið hingað til.
Margir hér eiga góð »prívat«-bókasöfn; meðal þeirra er víst
mest bókasafn dr. Jóns Porkelssonar rektors, þar á meðal líklega
allar íslenzkar bækur prentaðar að fornu og nýju, og öll »klassisk
líteratúr« (sem »tímans herrar« vilja nú koma í gleymsku og fyrir-
litningu); og annars er bókaeign hér nú miklu meiri en nokkurn
tíma áður, og þar af leiðandi meiri þekking, eins og ég hefi áður
drepið á; samt er það merkilegt, að minst mun vera til af nátt-
úrufræðisbókum, og þar af leiðandi allmikil fáfræði í þeim greinum.
Mest mun vera keypt hér af dönskum skemtibókum (rómönum),
og hafa blöðin velt heilu syndaflóði af þessu yfir fólkið, og ekki
látið sér nægja með að hafa það í neðanmálsgreinum, heldur eru
sjálfir blaðadálkarnir fullir af þessu, og þessa »vöru« eru íslendingar
látnir kaupa. Margar góðar bækur hafa og í mörg ár komist
hingað sem verðlaunabækur til skólapilta, en þar sem þeir nú eru
farnir að gefa sig við »pólitík«, þá er líklegt að þeir fái alþingis-
tíðindin að verðlaunum.1
TRÚIN OG TRÚARLÍFIÐ hér í bænum hlýtur að vera á
mjög háu stigi, og yfir hötuð mun almenningur hafa mjög frjáls-
legar trúarskoðanir (ef nokkrar slíkar skoðanir annars eru hér til).
Pað er haft eftir Lúter, að hann hafi sagt: »syndgaðu eins og þú
vilt, en trúðu«, og þessu mun vera fylgt víðast hvar í heimi þess-
1 Hér er lítið kunnugt um skólalífið erlendis, og væri gaman að fá vita hvort
skólapiltar þar »pólitíseri« í blöðum, eða hvort þeim sé leyft það. Sömuleiðis hvort
skólapiltar erlendis séu komnir eins langt og þeir eru hér, að þeir séu rithöfundar,
fræðarar kennaranna og þar fram eftir götunum.