Eimreiðin - 01.09.1900, Page 57

217
55,466 kr.) og til framfara má það telja, að hann hefir verið frið-
aður með lögum. En minni sómi er það landsmönnum, að annað
eins rándýr og selurinn skuli líka vera friðaður. — Til mikilla
framfara fyrir fiskiveiðarnar má telja íshúsin, sem bygð hafa verið
hin síðustu árin og eins ábyrgðarfélög fyrir þilskip, er stofnuð
hafa verið.
Af hálfu landstjórnar og þings hefir öllu minna verið gert til
að styðja fiskiveiðarnar, en fyrir landbúnaðinn, en þó nokkuð. Til
þess að útvega hæfa skipstjóra á þilskipin hefir verið stofnaður
sjómannaskóli, sem er kostaður eingöngu af landsfé og þar sem
menn fá bæði ókeypis kenslu og jafnvel dálítinn námsstyrk. Á
fjárlögum hefir 'og hin síðari árin verið veitt heimild til að lána fé
til þiiskipakaupa með vægum kjörum og eins til íshúsabygginga.
Enn fremur hefir verið veittur styrkur til ábyrgðarsjóða fyrir þil-
skip, til laxaklaks og til fiskifræðinga til ýmissa rannsókna á fiski-
veiðunum.
Af iðnaði lifðu 1850 að eins '1,3 °/o af landsbúum, en 1890
vóru þeir orðnir 2,6 °/o og síðan hefir þeim eflaust fjölgað mikið.
fetta sýnir, að fleiri stunda nú iðnað en áður, enda er nú iðnað-
urinn orðinn margbreyttari en fyr og framfarir í honum eigi all-
litlar, þegar miðað er við kaupstaðina og þá, sem eingöngu lifa af
iðnaði. Aftur hefir heimilisiðnaðinum farið mjög aftur. I byrjun
aldarinnar unnu menn mestalla ull sína í landinu sjálfu og gengu
nær eingöngu í íslenzkum fötum, en nú er mestöll ullin flutt óunnin
út úr landinu og útlend fataefni flutt unnvörpum inn í landið.
1806 var t. d. útflutt: 283,076 pör af vetlingum, 181,676 pör af
sokkum, 6,282 peysur, 9,328 pund af ullargarni og töluvert af
vaðmáli. En 1896 var af þessu útflutt: 15,089 pör af vetlingum,
5,864 pör af sokkum, engin peysa, ekkert ullargarn og ekkert
vaðmál. I’egar nú þess er gætt, að ullarframleiðsla landsins var
1896 orðin þrefalt meiri en hún var 1806 og landsmenn orðnir
hér um bil 30 þúsundum fleiri, þá sést bezt, hve mikil afturförin
er. Og þó er munurinn enn meiri, en þessi samanburður sýnir,
því hér við bætist enn, aö mikið af þeirri ull, sem þó er notuð í
íslenzk föt, er nú ekki lengur unnin heima, heldur send til Noregs
og unnin þar, og fyrir það þangað goldið í vinnulaun svo tugum
þúsunda skiftir árlega. Petta er ekki neitt smáræðistap fyrir landið,
enda er nú mörgum farið að verða það ljóst, og hafa menn reynt
að ráða bót á því með því, að koma á fót tóvinnuvélum til stuðnings