Eimreiðin - 01.05.1905, Page 29

in Iceland and in Icelandic literature with historical notes on other
table games«. Það var og taflmaðurinn í Fiske, sem fékk hann fyrst
til að veita Grímsey athygli vegna orðs þess, er fór af eyjarskeggjum
í taflrnensku. Og lét hann sér ekki einungis ant um að hvetja þá til
að hafa skáktaflið í heiðri, heldur styrkti hann þá á margan hátt, svo
sem með því, að setja á stofn bókasafn hjá þeim (»Eyjarlrókasafmð«)
og svo nú síðast í erfðaskrá sinni að stofna sjóð, um 44,000 kr., og
skal vöxtunum af honum varið eyjunni til viðreisnar.
Fiske var gáfumaður og iærður vel, smekkvís og hinn ritsnjallasti,
hefur mörgum fundist til um, hve vel hann reit á enska tungu. Hann
var snyrtimenni mikið og hinn skemtilegasti í umgengni og hafði marga
kosti, er afla vina, enda munu allir þeir, er nánari kynni höfðu af
honum, sakna hans. Og Island má sakna hans, því að hann bar
það fyrir bijósti og vildi hag þess og sóma í öllu.
Khöfn 23. des. 1904.
HALLDÓR HERMANNSSON.
Bifreiðar.
Eftir ÞORKEL Þ. KLEMENTZ.
Hugmyndin um bifréiðar (mótórvagna, sjálfhreyfivagna) er
ævagömul. Menn hafa snemma farið að hugsa um, hvernig þeir
gætu gjört sér hægara fyrir um hreyfingar. T. d. má sjá á forn-
egypzkum legsteinum myndir af vögnum, sem hreyfast af gufu,
er streymir út um pípu aftan á þeim. Auðvitað verður eigi með
vissu sagt, hvort vagnar þessir hafi til verið annarstaðar en í
hugmyndum manna; en þetta ber vott um, að þegar í forneskju
hafi menn hugsað um sjálfhreyfifæri.
Hérumbil frá árinu 200 e. Kr. er til bók ein um Pertínax
keisara. í henni er þess getið, að keisarinn hafi látið selja eigur
fyrirrennara síns; var meðal þeirra vagn, er talinn var nýtilbúinn
og með margbreyttri og hugvitsamlega gjörðri vél. Hreyfði hún
vagninn um leið og kæliblöðkur bærðust af hénnar völdum; með
henni mátti og mæla vegalengdina og tímann, er til akstursins
fór. Hún hefur því verið mesta snildarverk.
Á miðöldunum hafa múnkar gefið sig við vélagjörð, Heyrst
hefur getið um Grábræðramúnk einn, sém meðal annars ritaði um,