Eimreiðin - 01.09.1906, Blaðsíða 67

227
bandi við Danmörku; en við viljum fá að ráða okkar eigin málum
sjálfir«.
»Um altþetta másemja,« bætir svo blaðið við. »Aðeins einu
verður að vorri skoðun að halda fast fram sem ófrávíkjanlegri
krötu, sem sé: sömu réttindi á íslandi fyrir Dani og fyrir ís-
lendinga; sömu réttindi í Danmörku fyrir íslendinga og fyrir Dani«.
En 16. ág. flytur sama blaðið aftur aðra grein aðsenda, og
kveður þar við annan tón. Er þar sýnt fram á, að ófært sé að
ganga að kröfum Islendinga, því þá falli danska ríkið í mola og
ísland verði sjálfstætt konungsríki, sem hafi konunginn einan og
fánann sameiginlegan við Danmörku. En »nýafstaðnir atburðir
hafa kent oss, að sameiginlegur konungur og fáni er ekki nægi-
lega sterkt band til að halda tveimur ríkjum saman. Og það
mundi heldur varla líða á mjög löngu, áður en hinn »hreini« ís-
lenzki fáni, sem Danmörk þegar hefir lagt skjaldmerki til í, kæmi
í staðinn fyrir dannebrogsfánann. Pá er konungurinn orðinn eini
sambandsliðurinn —• unz ísland einn góðan veðurdag fer að dæmi
Norðmanna og segir: Nú getur sambandinu verið lokið! Og
jafnvel þó þessa verði nokkuð að bíða, þá ættu menn ekki að
gleyma orðtækinu gamla: resþice finem! (hugsið um endalokin)«.
»VORT LAND« (hægriblað) flytur 9. ág. langa grein um ís-
land. I’aö tilgreinir ekki kröfur íslendinga, né minnist á, hvórt
þeim beri að sinna, en greinin virðist þó fremur benda á, að því
geðjist ekki að þeim. En það viðurkennir, að Islendingar hafi
ástæðu til að vera óánægðir, og bendir á nýja leið til að þóknast
þeim. Og leiðin er sú, að láta íslendinga taka þátt í meðferð
sameiginlegu málanna með því að gefa þeim kost á að hafa full-
trúa á ríkisþinginu, þótt þeir hvorki leggi neitt fram til sameigin-
legra ríkisþarfa, né hafi landvarnarskyldu. Pessi leið til samkomu-
lags hafi ekki enn verið reynd, en hún mundi naumast mæta
mikilli mótspyrnu frá Dana hálfu, þótt hún auðvitað mundi hafa
mikinn kostnað fyrir ríkissjóðinn í för með sér.
Paö er nú reyndar misskilningur hjá blaðinu, að þessi tillaga
sé glæný. Hún er í rauninni eldgömul afturganga, sem einu sinni
hefir verið niður kveðin af Jóni Sigurðssyni, og lítil líkindi til, að
íslendingum geðjist betur að henni nú en þá, þótt umbúðirnar
séu dálitið mismunandi.