Eimreiðin - 01.09.1906, Blaðsíða 7

167
oss mönnum afarmikið gagn. Fyrst og fremst ber að geta þess,
að það er þeim að þakka, að líkamir jurta og dýra geta rotnað
eftir dauðann og orðið að mold. Án þeirra getur ekkert rotnað,
og ef þær væru eigi, mundu líkamir dýra, jurta og manna liggja
enn þá órotnaðir, alt upp að Adam og Evu. Að fiskur og kjöt
úldnar, er bakteríum að kenna, að mjólkin getur súrnað, verður
einnig fyrir tilstilli bakteríanna, og þess vegna er öll skyr-, smér-
og ostagjörð þeim að þakka. Ennfremur eru það bakteríurnar,
sem koma því til leiðar, að áfengi myndast í öli og víni, og má
því óbeinlínis kenna þeim um allar illar afleiðingar ofdrykkjunnar.
Margt fleira, bæði ilt og gott, eru afleiðingar starfsemi þeirra, en
það, sem einkum hefur gjört þær illa þokkaðar, er alt það óheil-
næmi, sem ýmsar tegundir þeirra valda með því, að setjast að í
líkömum manna og dýra. Vér vitum nú, að flestallir sóttnæmir
sjúkdómar eiga rót sína að rekja til hinna ýmsu tegunda bakterí-
anna. Er þær setjast að í líkömum manna og dýra, gefa þær sem
sé tilefni til sjúkdóma, er þær vaxa þar og tímgast, með því að
alls konar skæð eiturefni myndast við vöxt þeirra, sem spilla
blóðinu og öðrum pörtum líkamans. Bakteríuraar eru sóttnæmið,
sem berst mann frá manni, er einn snertir annan, eða þá hluti,
sem annar hefur snert. Flestir vita nú, að sóttnæmi tæringar-
innar er aðallega fólgið í hrákunum, sem hrækt er hingað og
þangað, þorna upp og berast svo sem ryk að vitum manna.
Kvefsóttir, infiúenza, hálsbólga og fleiri sjúkdómar berast
mann frá manni með líkum hætti. Ef allir gættu þess þrifnaðar,
að hrækja ekki á gólfið, heldur f hrákadalla, sem daglega eru
hreinsaðir, þá mundi sýkingarhættan við þessa sjúkdóma minka
að stórum mun. Taugaveikisbakterían lifir næstum eingöngu í
þörmum sjúklinganna og berst þaðan með saurnum og sýkir heil-
brigða menn, ef ekki er nógu þrifalega farið með alt, sem niður
af sjúklingunum gengur.
Taugaveikin er vanalega afarsóttnæm á öllum óþrifaheim-
ilum, og reynslan hefur sýnt, að þegar hún kemur upp á sveita-
heimilum á íslandi, þar sem alt fólkið liggur í einni kös í baðstof-
unni, einkum þar sem þrifnaður er á lágu stigi, þá er hún vön að
tína upp hvert mannsbarn á heimilinu. Par sem hins vegar þrifn-
aðar er gætt, eins og á betri heimilum í kaupstöðunum eða t. d.
á sjúkrahúsum, er sýkingarhættan því nær engin, og menn láta
óhult taugaveikissjúklinga liggja í sömu herbergjum og aðra.