Eimreiðin - 01.05.1911, Blaðsíða 70

146
nokkurnveginn sjá um, að ekki sé vikið frá hinu gildandi ríkis-
sambandi af hálfu Islendinga. Pað eru Islendingar einir, sem
breytinguna heimta. Og jarlsstjórnarhugmyndin er ekki dönsk,
heldur íslenzk uppáhaldshugmynd. Jafnvel ég, sem nú álít, að
semja beri um hana, ef Islendingar æskja þess, hefi enn þá árið
1907 verið því mótfallinn, að eiga nokkuð við hana, afþví ég þá
enn vonaðist eftir, aS Islendingar svo skömmu eftir stjórnarskrár-
breytinguna 1903 mundu láta sér núverandi skipulag lynda, aðeins
með fáeinum lítilsháttar formbreytingum; og ég kaus heldur að
una því, sem er, en að lagt væri út í nýja, tvísýna stjórnarbar-
áttu.
Ef því Íslendingar heldur en að hallast að því skipulagi, sem
þeir sjálfir hafa svo margsinnis og þráfaldlega heimtað, fremur
vilja una við núverandi ástand, þar sem sjálfstjórn þeirra er tak-
mörkuð við ákveðin sérmál. og þessi sérmál eiga að berast upp
í ríkisráði Dana, þá verður af danskri hálfu náttúrlega ekkert haft
á móti því, að halda áfram því lögfulla skipulagi, sem Islendingar
sjálfir hafa í reyndinni, og 1902 og 1903 með berum orðum,
viðurkent.
Ritsjá.
ÞORV. THORODDSEN: LÝSING ÍSLANDS II, 2. Khöfn 1910.
I þessu hefti er fyrst framhald af kaflanum um brennisteinsnám-
ur (sbr. Eimr. XV, 235) og því næst stutt ágrip af jarðfræði íslands
(ísl. bergtegundir, fornar jökulmenjar, sævarmenjar, yfirlit yfir mynd-
unarsögu landsins). Þá kemur steinaríkið (og þar á meðal um surtar-
brand, mókol, silfurberg, rauða o. fl.) og síðan um loftslag á íslandi
(yfirlit yfir alment veðráttufar og árferði), og eru þar margar veður-
fræðisskýrslur og töflur, sem aldrei hafa fyr sést á prenti. Margt er
þar og af myndum og uppdráttum til skýringar og jafhan sögulegt
yfirlit yfir umliðnar aldir, þar sem slikt á við. Mun alþýðu manna
ekki þykja sízt gaman að lesa kaflana um steinaríkið, veðráttufar og
árferði, því þar ber margt á góma, sem öllum er gott og gagn að
vita rétta grein á, en hugmyndir manna um margt af því óljósar og
öfugar, sem valdið hefir hjátrú og oftrú hjá fáfróðum mönnum.
V. G.