Eimreiðin - 01.05.1911, Page 71

i47
JÓLABÓKIN II. Rvík i9io.
Hún er smávaxin enn (einar 48 bls. í litlu broti), en hún er
einkar snotur og hugþekk. Búningurinn hinn smekklegasti (þó enn
vanti myndirnar) og efnið fyrirtak. Og alt er það líka íslenzkt, nema
ein helgisaga eftir Selmu Lagerlöf, um Krist í musterinu, er hann var
12 ára. En hún er skínandi perla. Þórhallur biskup segir þar jóla-
sögu frá stúdentsárum sínum á Garði og reyndar frá bernskuárunum
líka, og segir vel og skemtilega frá. Þá er og einkar skemtileg lýsing
á jólum í stórborg, eftir Guðmund Magnússon skáld, jólaminningar frá
veru hans í Khöfn, og ennfremur 3 kvæði eftir Guðmund Guðmunds-
son, Valdimar Briem (þýtt) og Matth. Jochumsson. Eru þau hvert
öðru betra, en kvæði Guðmundar þó einna snjallast, gersemis-jólakvæði.
V. G.
SIGURÐUR ÞÓRÓLFSSON: MINNINGAR FEÐRA VORRA
II. Rvík t9io.
Þetta síðara bindi nær yfir tímabilið frá 1400—1874 og er að
efni og niðurskipun sviplíkt fyrra bindinu (sbr. Eimr. XVII, 70); en
þó ekki í eins föstu sögusniði, heldur byggingin miklu lauslegri og
söguþráðurinn slitróttari, Þar er og margt tekið með af lítilsverðum
smámunum, sem lítt eiga heima í sögulegu yfirliti, en hins vegar vant-
ar tilfinnanlega yfirlit yfir aðaldrættina í framþróun og afturför, or-
sakir þeirra og afleiðingar. En hér getur höf. haft sér til afsökunar,
að bók hans hafi aldrei átt að vera regluleg saga, heldur »minningar
feðra vorra«, eins og nafnið sýni. Og þetta er rétt, bókin er einmitt
þetta, og er góð bók og þörf, svo góð, að margir »lærðu« menn-
irnir mættu þakka fyrir, ef annað eins lægi eftir þá. Það má auð-
vitað fetta fingur út í hitt og þetta, en þá má heldur ekki gleyma
hinu, hve mikla örðugleika er við að stríða og hve mikla elju þarf til
að rita slíka bók í hjáverkum. Og þegar þess er gætt, að höf. er
hlaðinn kenslustörfum, hefir ekki notið fullkominnar skólamentunar og
er búsettur uppi í sveit fjarri stærri bókasöfnum, þá getur mann ekki
annað en furðað á, hve bókin hefir tekist vel, og að gallarnir skuli
ekki vera miklu fleiri og stærri en þeir eru. Auðvitað eru þeir þó
nokkrir, þótt vér rúmsins vegna hér látum oss nægja að benda á fá-
eina hroðvirknisgalla og prentvillur, sem auðvelt hefði verið að kom-
ast hjá. Þannig stendur á bls. 52: »lögreglumenn« f. lögréttumenn,
á bls. 225: »Suðurjótur vildi« f. Suðuijótar vildu), á bls. 247: »Svolfd-
arrímur« (f. Svoldarrímur), á bls. 226: »Kristján VIII. dó í byrjun
ársins 1849« (f. i948, 20. jan.), og á bls. 237 segir, að ísland skyldi
samkvæmt stjórnarskránni engan þátt eiga í löggjöf sameiginlegra mála,
»svo lengi sem það hefði fulltrúa á ríkisþingi Dana« (f. svo lengi sem
það ekki o. s. frv.). Þetta eru alt óþægilegar prentvillur. En til
hroðvirknisgalla má það telja, er Gröndal eldri er á bls. 241 kallaður
»háyfirdómari« (f. yfirdómari) og eins Vilhjálmur Finsen á bls. 249.
Sama er að segja um það, er prestaskólinn er á bls. 268 sagður
stofnaður 1845, en 4 bls. 225 er hann stofnaður 1847, sem og er
rétt. Á bls. 254 er svo að sjá, sem Magnús Stephensen hafi gefið út
iíslenzk sagnablöðc, en ekki Bókmentafélagið. Á bls. 243 er orðið