Eimreiðin - 01.01.1917, Síða 11

Og er þá komið að olbogabörnunum — óskilgetnu börn-
unum. Oskilgetið barn er að eins ættbundið móður og
móðurfrændum, en ekki föður eða föðurfrændum að öðru
leyti eti því, að það er kent við föður sinn, verði það feðrað, ber
þá nafn hans, og annað hitt, að faðir þess er skyldur að gefa
með því að sínu leyti, til 16 ára aldurs þess.
Annars hvíia allar foreldraskyldur á móðurinni. Hún
er skyld að framfæra barnið að sínu leyti, eftir efnum sínum og
öðrum ástæðum, að fæða það og uppala og yfirleitt að búa það
undir lífið, enda r æ ð u r hún ein að öllu leyti fyrir barninu. —
Móðirin erfir ein óskilgetið barn, lifi hún það og láti það ekki
eftir sig arfborinn maka eða nið eða arfleiðsluskrá. En andist
hún á undan því, og eigi barnið hvorki maka né arfborið afkvæmi
né hafi ráðstafað eignum sínum, þá erfa móðurfrændur einir barnið.
Faðir og föðurfrændur erfa það aftur á móti ekki.
Afstaða barnsins út á við fer algjörlega eftir högum móður
þess. Pannig fer fæðingjaréttur þess, sveitfesti og sóknfesti eftir
'rétti móður i þeim efnum. Barnið erfir móður og móðurfrændur,
sem skilgetið barn, nema því að eins, að móðir þess hafi verið
gift og það sé svokallað h ó r b a r n, þá erfir það hvorki móður
né móðurfrændur, og hafi faðir þess heldur ekki ættleitt það, og
það er ekki algengt, að feður sýni óskilgetnum börnum sínum þá
rækt, þá erfir barnið hvorugt foreldrið, né heldur móður- eða
föðurfrændur, þótt það sé alsnautt, en foreldrar og frændur vell-
auðugir. Aftur á móti getur hórkonan og hennar ætt erft barnið,
lifi hún það og hafi því »þrátt fyrir alt« lánast að komast áfram
í heiminum. Konukindin getur þannig beinlínis grætt á leiknum,
en barnið verður að láta sér nægja skömmina og skaðann.
Svona löguð er afstaða óskilgetins barns venjulega, en foreldr-
arnir og jafnvel faðirinn einn getur bætt hlut barnsins.
Pannig geta foreldrarnir, með því að giftast, gjört barnið
að »skilgetnu« barni, og það jafnvel þó að þau gangi ekki í
hjónabandið fyr en löngu eftir fæðingu barnsins. Barnið fær þá
öll réttindi (upprunalega) skilgetins barns.
Pá getur faðirinn og, með því einu að láta þ i n g 1 ý s a yfir-
lýsingu um, að hann eigi barnið, útvegað því erfðarétt eftir sig
og frændur sína, sé barnið ekki hórbarn hans, því að þá fær, það
engan erfðarétt, og hvernig sem á stendur ekki nema h á 1 f a n