Eimreiðin - 01.09.1920, Side 97

EIMREIÐIN]
JÓN SVEINSSON
353
erzáhlt«, »Nonni und Manni«, »Sonnentage, Nonnis Jugend-
erlebnisse auf Island« og »Aus Island«.
Ætla mætti að maður, sem fer við tólf ára aldur úr
fátækum föðurhúsum og elur svo allan sinn aldur meðal
mestu menningarþjóða heimsins, þroskast þar og ment-
ast án nokkurra áhrifa að heiman, myndi að miklu leyti
gleyma því, sem gerst hafði á æskuárum hans hér. En
hið gagnstæða er með Jón Sveinsson; hann lítur ekki
smáum augum á neitt, sem minnið geymir frá æskuárum
hans og æskustöðvum. Ef nokkursstaðar á við að nefna
ættjarðarást, þá finst mér það vera í sambandi við Jón
Sveinsson. Pað er ylur hinnar fölskvalausu, tilgerðarlausu
ástar til æskuheimkynna sinna, leiksystkina sinna og móður
sinnar, til þjóðarinnar og landsins, sem bækur hans hafa
að geyma. Ást hans er svo innileg og framsetningin svo
þýð og ljuf, að lesandinn hrífst til þess að fara að elska
með höfundinum. — Eg hefi aldrei fengið betri hvíld eftir
ýmiskonar arg og strit dagsins en þegar eg að kvöldinu
hefi tekið »Nonna« eða »Sólskinsdaga« (Sonnentage) og
lesið þær nokkra hríð. Eg freistast til að segja lesendum
Eimreiðarinnar ofurlítið úr »Nonna«.
Eins og áður er getið, lagði hann af stað að heiman á
einmastraðri skútu í septembermánuði 1870. Áður en
hann lagði af stað þurfti hann að kveðja frændur og vini,
og voru skiftar skoðanir þeirra um þetta ferðalag. Sumir
óttast að verið sé að senda barnið beina leið út í glötun,
aðrir eru hrifnir fyrir hans hönd og óska honum með
gleði allra heilla og hamingju. Og barnshjartað er jafn
viðkvæmt fyrir hvorutveggja. Sálarástandi sjálfs sín, þegar
móðir hans flutti honum þessa furðulegu nýjung, hefir hann
áður lýst mjög átakanlega, annað veifið í sjöunda himni
af tilhlökkun, hitt veifið fullur ótta og áhyggju fyrir hinu
ókomna, því ýmsar sögur hafði hann lesið um það, hve
margt var voðalegt úti í stóra heiminum. En svo leggur
hann af stað, eftir átakanlegan skilnað við móður sína
og systkini. Þegar út fyrir mynni Eyjafjarðar kemur, er
hafís að þokast að landinu, og verða þeir að hleypa undan
honum inn fyrir Hrísey. Þar liggja þeir um hríð og lá
23