Bókasafnið - 01.01.1998, Blaðsíða 4

Einar Ólafsson
Saga af manni sem fór að finna til
einkennilegra breytinga á sér
Honum leið einhvern veginn einkennilega
þennan morgun. Hann gerði sér ekki grein
fyrir hvað það var en fannst hann vera öðru
. vísi en hann átti að sér. Hann fór á fætur,
hitaði kaffi, þvoði sér og rakaði, ristaði brauðsneið og smurði á
hana appelsínumauki, drakk appelsínusafa með og svo einn
bolla af kaffi. Honum leið eitthvað undarlega. En hann fór í
jakkann og frakkann og tók strætisvagninn á sama tíma og vant
var. Hann þekkti flest andlitin í vagninum en hafði aldrei
heilsað neinum. Honum fannst fólkið horfa á sig. Hann hafði
þvegið sér, rakað sig og greitt sér eins og venjulega. Hann var
eins klæddur og vant var. Sennilega var þetta bara vitleysa.
Þegar hann sökkti sér ofan í vinnu sína á bókasafninu hvarf
þessi tilfinning.
Næstu daga fann hann öðru hverju til einhverra óþæginda. En
hann gat ekki greint þau. Hann vissi ekki hvort þau voru líkam-
leg eða sálræn. Honum fannst hann ekki ná almennilega upp í
efstu hillurnar í safninu. Var hann að stirðna? Hann ætti kannski
að stunda leikfimi.
Einn morgun fannst honum ermarnar á skyrtunni of langar.
Og þegar hann var kominn í skóna lágu buxurnar niður á
ristarnar. Hann hafði alltaf gætt þess að hafa buxurnar af réttri
sídd. Hann girti sig aftur, en það sótti í sama farið.
í strætisvagninum fannst honum hann vera hálf rindilslegur.
Æ nei, þetta hlaut að vera ímyndun.
Hann þurfti æ oftar að stíga upp á tröppu til að ná í bók. Og
fötin fóru honum verr með hverjum deginum. Hann lét stytta
buxurnar. Hann keypti skyrtu sem var númeri minni. Og honum
leið betur í nokkra daga. En það sótti í sama farið aftur. Buxurn-
| ar urðu of síðar. Skyrturnar of ermalangar. Honum dugði ekki
lengur að stíga upp í neðstu tröppu til að ná upp í efstu hillu.
Hann þurfti að stíga upp í aðra og þriðju tröppu.
Vinnufélagarnir minntust ekki á neitt. Og honum fannst ekki
lengur horft á sig í strætisvagninum. Nema þegar langt var
síðan buxurnar hans höfðu verið styttar. Svo dugði ekki Iengur
að stytta buxurnar. Jakkinn var orðinn of stór og frakkinn líka.
Hann keypti sér alfatnað og gætti þess að hafa fötin of lítil. Þau
stóðu á beini. Eftir nokkra daga voru þau passleg og svo urðu
þau of stór.
Honum leið æ verr í þrengslunum í strætisvagninum. Honum
fannst hann vera að sökkva í mannhafið. Honum leið betur
þegar hann var kominn inn milli bókahillanna á safninu. Þar
hafði honum alltaf liðið vel. Honum þótti alltaf verra að vera í
afgreiðslunni. Sumir viðskiptavinirnir gátu verið hranalegir og
óþolinmóðir. Hann hafði alltaf reynt að skjóta sér undan að vera
í afgreiðslunni. En nú var enn verra að vinna þar. Hann þurfti |
alltaf að líta upp til viðskiptavinarins. Hann kom fyrir skemli j
innan við afgreiðsluborðið. Honum leið skár þegar hann stóð
upp á honum. En hann varð að stíga niður af honum ef hann
þurfti að aðstoða lánþegann. Hann reyndi að útskýra, benda,
reyndi örvæntingarfullur að komast hjá því að stíga niður af
skemlinum. Og hann gat aðeins notað hann þegar hann var einn
í afgreiðslunni. Hvað mundu vinnufélagar hans segja ef þeir
sæju hann standa uppi á skemli?
Það varð líka stöðugt erfiðara að vinna við uppröðun í hillur
eða að ná í bækur úr efstu hillunum. Það kom að því að lausu
tröppurnar dugðu ekki lengur. Hann varð að klifra upp í efsta |
þrepið, tylla tánni í næstu hillu fyrir ofan og teygja sig. En hann
undraðist að vinnufélagar hans höfðu aldrei orð á þessum
breytingum sem höfðu orðið á honum. Það var einstök nær-
gætni.
Það var orðið óbærilegt fyrir hann að vinna í afgreiðslunni.
Hann náði varla upp á afgreiðsluborðið. Hann herti upp hugann
og fór fram á að verða tekinn úr afgreiðslunni. Hann sagði það
væri ómögulegt fyrir sig að vinna þar lengur, „eins og ég er á
mig kominn,“ sagði hann. Yfirbókavörðurinn leit á hann annars |
hugar og sagði að það hlytu að verða einhver ráð með það.
Honum leið betur þegar hann var falinn milli bókahillanna þótt
svo væri komið að hann þyrfti að beita ýtrustu útsjónarsemi til
að ná upp í efstu hillurnar. Hann þurfti að príla upp eftir hill-
unum þegar tröppurnar þraut og lagði sig oft í mikla hættu. Þess
vegna ákvað hann kvöld eitt að smíða sér stiga sem næði upp í
efstu hillu. Hann smíðaði sér léttan og nettan stiga. Hann var
svo heppinn að eiga dálítið af timbri sem hann gat notað. Hann
lauk smíðinni seint um kvöldið og ákvað að koma stiganum
strax niður á safn. Hann pakkaði honum inn og pantaði sendi-
ferðabíl. Hann kom honum fyrir í skoti bak við safnahúsið. Svo
tók hann síðasta strætisvagn heim. Honum var létt í skapi.
Hann mætti snemma morguninn eftir, á undan öllum öðrum.
Innst inni í safninu tók hann utan af stiganum. Honum fannst
hafa tekist vel til og hlakkaði til að nota hann. Svo hitaði hann
kaffi, skrafaði við húsvörðinn og beið þess að hinir kæmu.
Honum leið óvenju vel.
Það var ekki l'yrr en undir hádegi að hann þurfti að nota
stigann. Hann hafði setið á sér að prófa hann, en nú þurfti hann
að setja stóra og þunga bók upp í efstu hillu. Hann kom stigan-
um fyrir, skorðaði hann vel af og leit upp eftir honum. Hann
hlakkaði til að taka þennan smíðisgrip sinn í notkun. Svo setti
hann bókina undir arminn og klifraði upp. En þegar hann kom
upp undir miðju fór stiginn að svigna. Hann hélt áfram ótrauður.
BÓKASAFNIÐ 22. ÁHG. 199H