Bókasafnið - 01.01.1998, Blaðsíða 20

fyrirmynd að því að lesa í tómstundum sínum. Skýringin á því
að lestraráhugi foreldranna hefur ekki haft áhrif á börn þeirra
gæti að hluta til falist í samskiptum innan fjölskyldunnar.
Annars vegar er um að ræða fjölskyldulíf þar sem foreldrar leit-
ast við að gera börn sín virk í tómstundum og vekja áhuga
þeirra fyrir ýmsu sem þau geta tekið sér fyrir hendur, þar með
talið að lesa. Foreldrar þessara barna sýna leslri þeirra áhuga og
leggja áherslu á að um sé að ræða áhugamál sem þeir eiga
sameiginlegt með börnum sínum. Hins vegar er um að ræða
fjölskyldulíf sem er meira lokað, og þar sem foreldrar deila ekki
áhuganum fyrir lestri með börnum sínum, heldur halda honum
út af fyrir sig.
Sú flokkun sem Van Lierop hefur sett fram á fjölskyldum þar
sem annars vegar hagnýt og hins vegar formleg viðhorf eru ríkj-
andi gagnvart lestri á ekki að öllu leyti við um fjölskyldurnar
sem tóku þátt í rannsókninni. 1 nokkrum fjölskyldum létu for-
eldrar í ljós þau viðhorf að bókmenntir og lestur hafi marg-
víslegt gildi. Þessi viðhorf birtast börnum þeirra þó ekki í verki
og foreldrunum hefur ekki tekist að vekja áhuga þeirra á því að
lesa í tómstundum.
Til að börn verði áhugasamir lesendur þurfa margir þættir að
koma til. Venjur foreldra í tengslum við lestur og einkum hvað
það er sem þeir gera til að vekja upp og viðhalda áhuga barna
fyrir lestri skipta hér miklu máli. Ekki er nóg að lesa fyrir börn
áður en þau verða sjálf læs heldur þarf að halda áfram að vekja
hjá þeim áhuga á nýju lestrarefni eftir að þau eru orðin læs, fara
með þau á bókasöfn og ræða við þau um það sem þau hafa
verið að lesa. Lestur þarf að vera hluti af uppeldi og nánasta
umhverfi barnanna og lestraráhugi forelda þarf að vera börnum
þeirra fyrirmynd og þeim sýnilegur.
Heimildaskrá
Baumrind, Diana (1966). „El'fects of authoritative parental control of
child behavior." Child Development, 37, bls. 887-907.
Clark, Margaret M. (1984). „Literacy at home and at school: Insights
from a study of young fluent readers." í: H. Goelman, A. Oberg og F.
Smith (ritstj.): Awakening to Literacy. Portsmouth, NH: Heinemann,
bls. 122-130.
Greaney, Vincent og Mary Hegarty (1987). „Correlates of leisure-time
reading." Journal ofResearch in Reading, 10(1), bls. 3-20.
Guthrie, John T., William Schafer, Yuh Yin Wang og Peter Afflerbach
(1995). „Relationships of instruction to amount of reading: An explora-
tion of social, cognitive, and instructional connections." Reading
Research Quarterly, 30(1), bls. 8-25.
Morrow, Lesley Mandel (1983). „Home and school correlates of early
interest in literature." Journal of Educational Research, 76(4), bls. 221-
230.
Peer, W. van (1991). „Literary socialization in the family: A state of the
art." Poetics, 20(199), bls. 539-558.
Ross, Catherine Sheldrick (1995). „If they read Nancy Drew, so what?“:
Series book readers talk back." Library & Information Science
Research, 17(3), bls. 201-236.
Sigríður Þ. Valgeirsdóttir (1993). Læsi ísienskra barna, [Reykjavík]:
Menntamálaráðuneytið: Rannsóknastofnun uppeldis- og menntamála;
Kennaraháskóli fslands, 110 bls.
Taylor, Steven J. og Robert Bogdan (1984). Introduction to Qualitative
Research Methods: The Search for Meaning (2. útg.). New York: John
Wiley & Sons, 302 bls.
Summary
Reading in lcelandic Families
This article describes a research project which was carried out in Ice-
land as part of the requirements for the author’s MA-degree. The pro-
ject was part of a larger Nordic research project carried out simul-
taneously in Denmark, Norway and Sweden. It consisted of research
into the use of printed media (reading) compared with the growing use
of audiovisual media during the last 50-60 years and research into the
reading patterns of three generations within the same families in order
to ascertain the influence of older generations on younger ones.
Changes in the attitude of each age-group and each generation towards
reading were also checked. The project was carried out by qualitative
research methods. Twelve families were interviewed, i.e. children
between 10 and 12 years of age, their parents and grandparents. In all
74 participants took part. The main conclusion is that children who read
a lot come from families where reading is regarded as an essential
element of life. It is important to read to young children and, after they
have learned to read for themselves, they should be actively encouraged
in their reading. Reading should be an integral part of every child’s
upbringing.
Á. A.
ORÐIEYRA
hefur nú til sölu yfir 40 titla af
hljóðbókum, íslenskar og þýddar
/
skáldsögur fyrir börn og fullorðna. A
þessu ári koma út nýjar og spennandi
bækur. Fylgist með tilkynningum frá
ORÐI í EYRA, hljóðbókaútgáfu
/
Blindrabókasafns Islands.
Upplýsingasími 564 4222
Netfang helgao@ismennt.is
20
BÓKASAFNIÐ 22. ÁRG. 1998