Bókasafnið - 01.01.1998, Síða 51

musikbibliotek" í Stokkhólmi sér um alla skráningu heimilda
um sænskt tónlistarlíf (Svensk musikhistorisk bibliografi) en sú
skrá aðgengileg á Netinu frá árinu 1991.
Um Tón- og mynddeild
Hér á eftir verður gerð grein fyrir starfsemi og framvindu mála í
Tón- og mynddeild þau rúmlega 3 ár sem liðin eru síðan Lands-
bókasafn íslands - Háskólabókasafn tók til starfa.
Efniskostur
íslenskt tónlistarefni fengið
með skyiduskilum
7. Hljóðrit. Eins og fyrr segir eru
þrjú eintök íslenskra hljóðrita
skilaskyld samkv. lögum nr.
43/1977. Tvö eintök ganga til
Þjóðdeildar Landsbókasafns. Ann-
að eintakið, svokallað varaeintak,
skal varðveita til frambúðar, en
hitt sem kallast notkunareintak
skal vera „tiltækt til nota“ þ.e. að-
gengilegt til hlustunar. Þriðja ein-
takið fer norður í Amtsbókasafnið
á Akureyri. Ekkert þessara ein-
taka er til útlána. Tón- og mynd-
deild, sem kalla má nokkurs kon-
ar annexíu þjóðdeildar, varðveitir
nú notkunareintakið. Islensk
hljóðritaskrá hefur komið út árlega síðan 1979 sem fylgirit með
íslenskri bókaskrá. Eins og nafnið ber með sér eru þar skráð
íslensk hljóðrit, nema hljóðbækur sem eru skráðar í bókaskrána.
Til gamans má geta þess að íslensk hljóðritaskrá var sú fyrsta
sinnar tegundar á Norðurlöndum á sínum tíma. Frá árinu 1992
eru hljóðritin einnig skráð í Gegni, bókasafnskerfi Landsbóka-
safns. Einnig hefur verið safnað töluverðu af eldri íslenskum
hljóðritum og erlendum hljóðritum þar sem íslenskir tónlistar-
menn koma við sögu sem tónskáld eða flytjendur. Innheimta
skylduskila var heldur treg fyrstu árin, en hefur verið vel fylgt
eftir síðan 1990. í Tón- og mynddeild er aðstaða til að hlusta á
þessi hljóðrit og mögulegt að yftrfæra efni á snældur og DAT
snældur. Til skýringar má geta þess að DAT (Digital audio tape)
snældur eru litlar snældur til stafrænnar upptöku hljóðs.
2. íslenskar útgefnar nótur. Nótur útgefnar á íslandi eru, eins
og annað prentað mál, skilaskyldar í fjórum eintökum. Þar af
eru tvö varðveitt í þjóðdeild Landsbókasafns og eitt fer til Amts-
bókasafnsins á Akureyri. Tón- og mynddeild fær svo eitt
útlánseintak.
3. Smáprentasafn um tónlist, bæklingar, tónleikaskrár o. fl.
Söfnun á þessu mikilvæga efni í Tón- og mynddeild er eðlilega
ekki tæmandi, en þjóðdeild safnsins hefur safnað þessu efni
lengra aftur í tímann.
4. Vísir að úrklippusafni um íslenskt tónlistarlíf í nokkur ár
hefur verið safnað úrklippum úr blöðum og tímaritum, þó ekki
hafi það verk verið unnið nægilega markvisst. Urklippur Miðl-
unar um tónlist hafa verið keyptar frá síðustu áramótum og
safnað verður eldri útgáfu Miðlunar smátt og smátt. (Miðlun
hefur gefið út slíkt efni frá 1982). Jón Þórarinsson tónskáld
hefur um árabil safnað heimildum til Tónlistarsögu íslands og
ritstýrir því verki. Góðar vonir standa til að þessi mikla
heimildaskrá gangi til Tón- og mynddeildar, sem yrði okkur
ómetanlegur fengur. Einnig hefur deildinni borist góð gjöf, sem
er umfangsmikið úrklippusafn um Einar Kristjánsson óperu-
söngvara. Eitt af framtíðarverk-
efnum í Tón- og mynddeild er
tölvuskráning þessara heimilda.
5. Handbókasafn um íslenska
tónlist Hér er ætlunin að safna á
einn stað sem mestu af íslensku
útgefnu efni um tónlist, íslenskt
tónlistarlíf og tónlistarmenn.
Eldra efni sem á vantar má finna í
þjóðdeild safnins. í handbóka-
safni Tón- og mynddeildar er
einnig að finna erlend uppflettirit
um tónlist.
Plötusöfn, tónlistargjafir og
erlendar nótur
1. Hljómlötusafn Skúla Hansen.
Hljómplötusafn Skúla Hansen tannlæknis er mikið safn af
klassískum hljómplötum sem Háskólabókasafn fékk að gjöf
árið 1965. Þetta eru rúmlega fimm þúsund hljómplötur, bæði 33
og 78 snúninga plötur. Safnið er varðveitt í kjallara þjóðar-
bókhlöðu og fylgja því handskrifaðar og vélritaðar skrár.
2. Hljómplötusafn Háskóla Islands. Hljómpiötusafn Háskóla
Islands telur á annað þúsund hljómplötur, sem eru óskráðar í
kjallara Þjóðarbókhlöðu. Þetta safn á rætur að rekja til tónlistar-
kynninga sem tíðkuðust á 6. áratugnum í Háskóla íslands eink-
um undir handarjaðri Steingríms J. Þorsteinssonar prófessors.
Hann viðhafði þann skemmtilega sið um tíma að leika fagra
tónlist fyrir stúdenta áður en þeir gengu til prófa í hátíðasal
Háskólans. Fiðlusnillingurinn Isaac Stern hélt tónleika á íslandi
í ársbyrjun 1955 og lék m.a. ókeypis fyrir stúdenta í hátíðasal
Háskólans. Hann gaf ágóðann af tónleikaför sinni til Islands til
kaupa á hljómflutningstækjum og vísi að hljómplötusafni fyrir
Háskólann. Á þessum árum voru haldnar tónlistarkynningar í
hátíðasal skólans mánaðarlega og stúdentar fengu lánaðar
hljómplötur úr safninu þegar þeir héldu tónlistarkvöldvökur á
Nýja-Garði.
3. Geisladiskagjöf Austurríska rikisins. í tilefni af aldarafmæli
Austurríkis 1996 færðu Austurríkismenn Landsbókasafni m.a.
að gjöf um 100 geisladiska. Þetta eru diskar með sígildri tónlist
austurrískra og þýskra tónskálda og fylgdu nótur að flestum
HiUur fyrir myndbönd og hirslur fyrir geisladiska í Tón- og
myndadeild (Ljósmynd Sigríður Kristín Birnudóttir)
BÓKASAFNIÐ 22. ÁRG. 1998
51