Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1974, Page 11

búnaðar en þeim, sem hingað til hafa verið álitin góð hag-
fræði og stjómmál.
Hver er svo staða leiðbeinandans og leiðbeiningarþjón-
ustunnar gagnvart þessum nýju sjónarmiðum? Hefur sú
gagnrýni á landbúnaðarstefnuna frá nokkrum nokkar, sem
starfa við háskóla og framhaldsmenntun í landbúnaði, náð
eyrum þeirra, sem leiðbeina bændum, þannig að leiðbein-
andanum sé í reynd ljóst hvaða andstæður eru fólgnar í að
leiðbeina hæfustu bændununr til að ná skammtímahagnaði
og hins vegar að tryggja örugga framtíð öllum bændum til
handa? Ég held ekki. Þegar ég tala á fundum með bændum,
virðist mér, sem þeim séu auðskildari andstæðurnar, sem
fólgnar eru í að auka tekjurnar til skamms tíma en mörgum
leiðbeinandanunr. Ég hefi einnig hitt bændur, sem segja að
þeir styðji mun fremur landbúnaðarstefnu, sem tryggi
áframhaldandi búsetu á þeim jörðum, sem eru í byggð en
stefnu, sem miðar að því að sameina bújarðirnar í stærri
einingar og gera mögulegt að nýta vélvæðingu og sérhæfða
tækni. Slíkir bændur finnast líklega fremur meðal hinna
seinteknu en í hópi nýjungamannanna.
í Noregi eru býli, sem eru hálfur hektari eða stærri talin
sjálfstæð bú. Þau voru árið 1959 198.000 að tölu, 1969 voru
þau 155.000 og 1973 eru þau 125.000. Á 15 árum hefur bú-
um í landinu þannig fækkað um nær 75.000. Hluti af jarð-
næði þessara býla er lagt undir önnur bú, en meiri hlutinn
er fallinn úr notkun. Þrátt fyrir mikla ræktun, sem nýtur
ríflegra ríkisframlaga minnkar flatarmál þess lands sem
nýtt er til landbúnaðarframleiðslu. Samdrátturinn var 8.4%
á árabilinu frá 1969 til 1973.
Jafnhliða fækkun búa og minnkun lands undir landbún-
aðarframleiðslu fækkar einnig ársverkum í landbúnaði. Ár-
ið 1959 töldust 230.000 ársverk í landbúnaðinum en 1973
voru þau 144.000 Það er því unnt að tala um helmings sam-
drátt á getu landbúnaðarins til að veita fólki atvinnu á 15
árum. Þetta hefur að sjálfsögðu haft í för með sér að fækkað
hefur fólki í hinum dreifðu byggðum og að fjölgað hefur í
þéttbýli, þar sem fólkið sest að. Flestir eru sammála um, að
13