Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1969, Blaðsíða 144

144
BÓKAEIGN AUSTUR-HÚNVETNINGA 1800-1830
um aftan við nöfn bókanna. Vísa þeir til skrár aftan við yfirlitin yfir prestaköllin,
þar sem sjá má, hver heildarfjöldi algengustu bókanna var, og einnig er þar gerð nán-
ari grein fyrir þeim en í töflunum. Bók sú, er flest eintök voru til af, Grallarinn, er
merkt (a) og síðan koll af kolli. Má því, í fljótu bragði, bera dreifingu bókanna í
hverju prestakalli saman við heildardreifinguna.
DÁNAR- 0 G SKIPTABÚ
í skrám um dánar- og skiptabú má víða finna nákvæmar færslur um bókaeign. Þar
eru færðar jafnt veraldlegar bækur sem andlegar, og virðist mega gera ráð fyrir,
að þar hafi engu verið sleppt. Allt hefur verið metið til fjár, og sést það glöggt, ef
litið er á upptalningu annarra hluta í skránum. Þar eru tíundaðar smáspýtur, naglar
og gauðrifnar flíkur.
Við leit að bókaeign í dánar- og skiptabúum var miðað við sömu sjö prestaköllin
og við úrvinnslu húsvitjunarbókanna. Eins og fram kemur í yfirlitinu yfir einstök
prestaköll, fundust 14 til 22 skrár yfir dánar- og skiptabú.
Frá niðurstöðum athugana á skrám þessmn er skýrt á þann hátt, að tilgreindur er
heildarfjöldi bóka í hverju búi. Þar sem eitthvað finnst af veraldlegum bókum, er tala
þeirra í svigum fyrir aftan heildartöluna. Síðan er birt skrá um allar veraldlegar
bækur, sem fundust í hverju prestakalli. Sömu veraldlegar bækur eru oft til í fleiri
en einu prestakalli. Til að komast hjá endurtekningum er hver bók merkt í yfirlitinu
með bókstaf viðkomandi prestakalls, t. d. Þ fyrir Þingeyrar, og tölustaf. Ef bók úr
Þingeyraprestakalli var einnig til í öðru prestakalli, er nafns hennar aðeins getið
þar, en í svigum fyrir aftan stendur t. d. Þ.l. Má þá fletta upp í Þingeyrum til þess
að fá nánari upplýsingar um bókina.
Ekki var unnt að gera grein fyrir öllum veraldlegum bókum í fjórum stærstu bú-
unum. Bækurnar voru svo sundurleitar og á svo mörgum tungum, að miklu rækilegri
rannsókn hefði þurft til þess að greina sundur andlegar bækur og veraldlegar. Verður
því látin fylgja skrá um söfn þessi í heild, og eru bækurnar færðar í sömu röð og
gert var í heimildunum. Skrár þessar eru heldur óvandaðar og margt um villur. Hér
var sá kostur tekinn að fylgja þeim eins og þær koma fyrir og lesið varð. Vafalaust
skeikar þar einhverju, ekki sízt í skránni um bókasafn Odds Stefánssonar, sem er nokk-
uð torlæs á köflum.
Stærsta bókasafnið af þessum fjórum var fært í skiptabók, sem merkt er 1807-
1810, en ártalið, sem stendur í upphafi færslunnar, er 1806. Eigandi þessa bús var
Oddur Stefánsson, klausturhaldari á Þingeyrum og ritari yfirdóms, en hann fluttist
að Stóru-Giljá 1803. í safni hans var 231 bindi.
Samkvæmt skrá í skiptabók frá 1829 átti séra Jón Jónsson, prófastur á Auðkúlu,
næststærsta safnið, 141 bindi. Þriðja stærsta safnið var í eigu séra Björns Jónssonar
í Bólstaðarhlíð. Voru 109 bindi í dánarbúi hans 1826. Fjórða bókasafnið í röðinni
var í eigu frú Sigurlaugar Jónsdóttur, Ytra-Hóli í Höskuldsstaðaprestakalli. Er skrá
um það færð 1829, og var þar 81 bindi.