Frjáls verslun - 01.12.1959, Blaðsíða 23

frá flokkslínunni síðar eða gengur af trúnni, getur
verið, að ábyrgðarmaðurinn lendi í klípu. Arið
1950 voru raeðlimir kommúnistaflokksins kringum
7.200.000, eða um fjórir af hundraði af íbúum
landsins.
Eg sá „unga framverði“ hundruðum saman, alla
með rauð bindi, þar sem verið var að fara með þá
í stórum hópum í grafhýsið mikla og sýna þeim
lík Lenins og Stalins. Einnig sá ég þá í söfnum
víðs vegar í borginni og í Kreml. Allt er þctta
gert í þeim tilgangi að fræða þá um land og þjóð
og innræta þeim dyggðir kommúnismans. Manni
dettur ósjálfrátt í hug í þessu sambandi, hvort við
Bandaríkjamenn leggjum nógu mikla áherzlu á
Sjálfstæðisyfirlýsinguna eða Mannréttindaskrána,
þar sem tryggt er málfrelsi manna og trúfrelsi, eða
aðra ómetar.lega kosti þjóðfélags okkar. Vera má
að „basebal!“ sé ekki þess virði, að það sé aðalefni
hátíðahaldanna fjórða júlí (þjóðhátíðardagur
Bandaríkjanna).
Fjórir af hverjum fimm Itússum hlutu skóla-
menntun sína eftir kommúnistabyltinguna 1917.
Þeir þekkja aðcins eina tegund af þjóðskipulagi
bæði af menntun og af daglegri reynslu við að búa
í kommúnistaríki. Ekkert tækifæri er heldur látið
ónotað til að minna þá á, hve illt ástandið var á
dögum keisarastjórnarinnar. Ótal söfn eru notuð
til þess að sýna, hve gegndarlaus auður, eyðslusemi
og óhóf þessara stjórnenda var fyrr á öldum, og
hve lítið þeir hirtu um velferð fjöldans. Yfirlcitt
hefur fólk er-gan aðgang að erlendum blöðurn, línia-
ritum eða bókum og ekki er auðvelt að hlusta á
erlendar útvarpsstöðvar. Hvað umheiminn snertir,
lifa íbúar Sovétríkjanna í nær algeru andlegu tómi.
Allir þeir, sem lialda áfram námi í æðri skólum,
verða að sækja tíma í sögu kommúnistaflokksins,
kenningum Karls Marx og verða að fræðast um
byltinguna 1917 og framkvæmd hins rússneska hag-
kerfis.
Fræðsla um fortíðina
Fólkinu er sagt, að árið 1917, þegar sósíalista-
byltingin varð, hafi Rússland átt miklar náttúru-
auðlindir, en hafi samt sem áður staðið öðrum
þjóðum að baki. Oft var hungursneyð meðal bænda,
þótt rúmlega 80 af hundraði íbúanna stunduðu
landbúnað. Þrír fjórðu hlutar þjóðarinnar voru
hvorki læsir né skrifandi og 80 af hundraði af börn-
um landsins gátu ekki sótt skóla. Fyrir byltinguna
voru 14 þúsund almenningsbókasöfn, en nú eru
þau 400 þúsund. Fjöldi skólakennara hefur aukizt
úr 279 þúsundum í rúmlcga 1.800.000. Við hinn
nýja Moskvuháskóla, sem er til húsa í skýjakljúf,
eru 22 þúsund stúdentar, og þar eru hundrað rann-
sóknarstofur og um það bil 2.500 fyrirlesarar og
vísindamenn Fimm af hverjum sex stúdentum við
þennan háskóla og yfir 80 af hundraði af stúdentum
við allar æðri menntastofnanir njóta styrks frá rík-
inu eða stuðnings þess á annan hátt. Þessi aðstoð
nemur því, sem stúdentinn mundi vinna sér inn,
ef hann ynni í stað þess að stunda háskólanám.
Frá 1929 hafa meira en 75 þúsund skólabvggingar
verið reistar fyrir samtals 17 milljón nemendur. Nú
er talið, að fjöldi barna í skólum landsins sé um
33.000.000, en kringum 41.000.000 í Bandaríkjun-
um.
Árið 1958 tilkynntu Rússar, að stálframleiðsla
þeirra væri kringum 55 milljónir tonna, þ. e. meiri
á einum mánuði en allt árið 1913. Þá kváðust þeir
framleiða jafnmikið rafmagn á þremur dögum og
keisarastjórnin gerði á heilu ári. Árið 1957 var
stálframleiðsla Sovét-Rússlands meiri en stálfram-
Ieiðsla Stóra-Bretlands og Vestur-Þýzkalands sam-
anlagt. Samkvæmt áætlun á stálframleiðslan að
vera komin upp í 95 til 100 milljón smálestir árið
1965.
Þetta eru aðeins nokkur sýnishorn úr þeirri sögu,
sem sovézka stjórnin er að berja inn í höfuðið á
fólkinu, til samanburðar á nútíð og fortíð. Hún segir
þjóðinni, að nú sé Rússland að bæta upp fyrir alda-
langa óstjórn í efnahagsmálum landsins og sýna
heiminum hina miklu yfirburði sósíalismans yfir
auðvaldsskipulagið með því að vera nú orðið annað
stærsta iðnveldi heims á þessu stutta tímabili, eða
frá 1917.
Það er augljóst að Sovétríkin leggja nú einnig
mikla áherzlu á þróun flugvélaiðnaðarins til að efla
efnahaginn í landinu og í hernaðarlegum tilgangi,
auk þess sem það getur haft mikil áhrif annars
staðar í heiminum. Þar eð áhugi á flugmálum er
mikill í mörgum löndum, gera Rússar sér án cfa
vonir um að afla sér virðingar heimsins með því að
ná forystu í þessum iðnaði. Þeir tóku snemma í
notkun þot.ur af gerðinni TU 104, vafalaust með
það fyrir augum að sýna heiminum og sanna yfir-
burði sína og framfarirnar, sem orðið höfðu á þessu
sviði. Nú eru þeir einnig komnir með nýja hverfil-
hreyfla. Sú aðstaða, sem landfræðileg lega landsins
veitir, er ekki síður mikilvæg í þessu efni. Nokkrar
af mikilvægustu alþjóðaflugleiðum liggja yfir hið
víðáttumikla rússneska landsvæði. Mið-Austur-
lönd hafa alltaf verið talin hinar miklu krossgötur
heimsins, þó er leiðin frá London til Indlands
þriðjungi styttri, þegar farið er um Moskvu, heldur
en þegar farið er um Mið-Austurlönd. Og það er
helmingi styttra frá London til Tokyo um Moskvu
heldur en um Indland. Því er ekki ósennilegt, að
Moskva verði ein helzta loftferðamiðstöð heimsins
í framtíðinni.
ril.TALS VERZI.UN
23