Frjáls verslun - 01.12.1959, Blaðsíða 26

vanþrcmðu löndunum, cinmitt þar sem sízt skyldi.
Mcðalfólksfj(jlgunin í heiminum nemur nú rúm-
lcga 1 y2% á ári. í sumurn hlutum Suður-Ameríku
og Afríku nemur hún 2,4% á ári. Gert er ráð fyrir
að íbúafjöldi Egyptalands muni tvöfaldast á 2!)
árum, Indónesíu á 32 árum, írans á 36, Ítalíu á
1<30 og Bretlands á 230 árum.
Kenning Malthusar
Fyrir um það bil 150 árurn gaf enskur prestur,
Thomas Malthus að nafni, út ritgerð, sem fjallaði
uni fólksfjölgun og framtíð þjóðanna. Ilann hélt
]>ví fram að matvælaframleiðsla gæti aðeins vaxið
með jöfnum hraða, þ. e. eins og 1, 2, 3, 4, 5, 6; en
á sama tíma tvöfaldaðist fólksfjöldinn í sífellu,
þ. e. yrði 1, 2, 4, 8, 10, 32. Malthus sagði, að þó
að tilhneigingin væri þessi, þá væri reyndin önnur,
því að fólksfjölgunin héldist í skefjum vegna styrj-
alda, drepsótta og hungursneyðar, ef fæðingar væru
ekki takmarkaðar. Iíið síðastnefnda væri eina von
þjóðanna, því að annars væri alþýða manna dæmd
til eilífrar fátæktar og volæðis.
Þessi harkalega kenning hefur i'kki staðizt dóm
reynslunnar á Vesturlöndum á 19. og 20. öld. Fólks-
fjölgun hefur að visu orðið mikil, en framfarir i
vísinduin og tækni hafa gert meira en að vega það
upp. Kenningin sýnist aftur á móti hafa við mikil
rök að styðjast, þegar litið er til hinna vanþróuðu
landa. Og nú er mcira talað um Malthusarkenn-
inguna, en gert hefur verið í áratugi. Er það bæði
vegna aukius kunnugleika á högurn áðurnefndra
landa og svo vitneskjunnar um hina öru fjölgun
mannkynsins í Iieild.
Ennþá sveríur hungrið að
Þau lönd eru fá, sem hafa rnikið af matvælum
aflögu. ()g í mörgum löndum eru þcir verst nærðir,
sem siunda landbúnaðarstörf. Sumir þeirra hafa of
lítið land, aðrir svo ófrjósamt, nema hvort tveggja
sé. Og sums staðar þekkjast ennþá svo voldugir
landeigendur, að leiguliðarnir verða að grciða af-
gjald jarðarskikans með uppskerunnar, annar
fimmtungur fer fyrir afnot af áveitukerfi, sá þriðji
fyrir útsæði og enn einn fyrir afnot af dráttarux-
um og þess háttar. Er þá oftast lítið eftir, eins og
skiljanlegt er.
Vafalaust mun takast með vísindalegum rann-
sóknum að finna nýjar tegundir matvæla. Margir
binda miklar vonir við sjóinn í þessu sambandi
og ýmiss konar efnafræðilega umbreytingu á líf-
rænum efnum, en allt bendir til, að uni langa
VANDAMÁL HINNA
VANÞRÓUÐU LANDA
I I Þróuð lönd
Vanþróuð lönd
gf 1.400
Brúttó þjóðar-
tekjur á íbúa
#120
RAFMAGNS- 2-200
. FRAMLEIÐSLA Kwstundir á ári á íbúa 80
SAMGÖNGUR i. Km vega á þús. km2 landsvæði 75 30 0
HEILBRIGÐI Meðalaldur 36 1 67
'r. MENNTUN % af íbúafjölda. seii) kann að lesa og akrifa 350/o 5 ^ o
VENEZUELA
ecuapbi
chile'
URUGUA
6R ASILIA
ðOUVIA
framtíð verði mannkynið fyrst og fremst að byggja
á matvælaöflun, er stunduð verði á sama, eða
svipaðan hátt, og nú. Einhver aukning á ræktuðu
landi ætti að vera möguleg, en hugmyndir um stör-
fellda ræktun á eyðimörkum eða frumskógasvæð-
um verða að bíða nýrrar tækni.
Ekkert bendir því til að hægt verði að útrýma
matvælaskortinum í hinurn vanþróuðu löndum á
næstunni. í Asíu búa nú, að löndum Rússa frá-
töldum, um 1500 milljónir manna og búizt er við
að fjölgunin þar muni nema 230—250 milljónum
á næsta áratug. Til þess að sérhver þessara óbornu
20
1'H J ÁLS V E II ZLUN