Frjáls verslun - 01.02.1968, Blaðsíða 51

FRJÁLS VERZLUN
51
starfi á Bíldudal. Sjúkrahús eru tvö á
Vestfjörðum, fjórðungssjúkrahúsið á
Isafirði (42 sjúkrarúm) og annað á
Patreksfirði (19 sjúkrarúm), en starf-
rækt eru sjúkraskýli í flestum þorp-
unum, á Bíldudal (3 sjúkrarúm), á
Þingeyri (7 sjúkrarúm), á Flateyri
(6 sjúkrarúm), og í Bolungarvik (12
sjúkrarúm).
Uppi hafa verið hugmyndir um
læknamiðstöðvar á Vestfjörðum, og
er þá miðað við, að þær verði tvær,
önnur á Patreksfirði og hin á ísa-
firði, og mundi hin síðarnefnda þá
væntanlega ná til Isafjarðar-, Bol-
ungarvíkur- og Súðavíkurumdæmis.
Til þess að breyting í þessum dúr geti
átt sér stað, þarf vitanlega að breyta
læknaskipunarlögunum, en það mun
stefna bæði læknastéttarinnar og
þeirra, sem með stjórn heilbrigðis-
málanna fara. Raunar má til sanns
vegar færa, að vísir að slíkri miðstöð
sé þegar risinn á Patreksfirði, en hins
vegar viðurkenna allir, að bættar
samgöngur um Vestfirði eru algjör
forsenda þessara breytinga. Erfiðar
samgöngur og eins sú staðreynd, að
víða skuli vanta lækna, valda því, að
ástandið í heilbrigðismálum getur
engan veginn talizt gott, þótt til allr-
ar blessunar hafi enn ekki hlotizt hér
af alvarleg slys. Aðstaðan var raunar
stórum betri, meðan flugvél Vestan-
flugs var enn til staðar, en allir
hreppar á Vestfjörðum höfðu, eins og
annars staðar kemur fram, sameinazt
um útgerð hennar. Nú er óvíst um
framtíð hennar, og veikir það mjög
möguleika þess að geta brugðizt
skjótt og vel við, beri slys að hönd-
um fjarri alfaraleið. Aðstaðan í Isa-
fjarðardjúpi t. d. er slík, að vanti
þangað lækni, getur hann aðeins
komizt með báti, og er það einkar
seinlegt, auk þess sem það kostar allt
að 10.000 króna.
Fjórðungssjúkrahúsið á Isafirði var
reist árið 1921, og er tala sjúkrarúma
sem fyrr segir 42. Þar er nú aðeins
einn fastráðinn læknir, er nýtur að-
stoðar héraðslæknis, og má það telj-
ast alvarlegt ástand, því að þar liggja
að staðaldri um 40 sjúklingar. Þegar
núverandi læknir kom að sjúkrahús-
inu fyrir 14 árum, voru læknar 3, en
nú fæst enginn. Hjúkrunarkonur
skortir hins vegar ekki sem stendur,
og má þakka það íhlaupavinnu giftra
hjúkrunarkvenna, sem búa á ísafirði.
Áður komu árlega til starfa 3 hjúkr-
unarnemar úr Reykjavík, og var það
hluti af námi þeirra, en vegna auk-
ins hjúkrunarkvennaskorts í Reykja-
vík hefur nú verið lokað fyrir þessar
sendingar að sunnan, og kemur það
illa við mörg sjúkrahús úti á lands-
byggðinni.
Sjúkrahúsið á Isafirði hefur oft
verið nefnt í fréttum að undanförnu
vegna skipbrotsmanna, er þar fengu
inni. Það er reyndar engin nýlunda,
að útlendingar leiti þar lækninga,
t. d. lágu þar 75 útlendingar á siðasta
ári samtals 705 legudaga. Islenzkir
sjúklingar á árinu voru 405 Isfirðing-
ar með samtals 7050 legudaga og 244
utansveitarmenn með alls 3928 legu-
daga. Útlendingar greiða tvöfalt dag-
gjald á við aðra sjúklinga.
Eins og áður er getið, leiða erfiðar
samgöngur og læknaskortur af sér
ýmsa erfiðleika í heilbrigðismálum
Vestfirðinga, en þess er að vænta, að
allt standi þar til bóta.
SAMGÖNGUR.
Þá er komið að þeim þætti þessar-
ar greinar, sem mun hvað margslungn-
astur og erfiðast að taka réttum tök-
um í stuttum kafla. Vegna strjálbýlis
á Vestfjörðum, en íbúar eru aðeins
1,1 á km:, og hrikalegs landslags eru
samgöngumál nátengdari lífi Vest-
firðinga en flestra annarra lands-
manna. Þeir eru háðir reglulegum
samgöngum til aðdráttar matvæla,
til þess að geta notið heilbrigðisþjón-
ustu, til öflunar menntunar o. s. frv.
o. s. frv. Eins og fram kemur í öðrum
köflum greinarinnar, hefur aðstaða
Vestfirðinga á fyrrgreindum sviðum
verið afleit og átt ekki hvað minnst-
an þátt i brottflutningi frá þessum
landshluta. Má raunar segja, að gífur-
legt vonleysi hafi víða verið farið að
grípa um sig meðal fólks á Vestfjörð-
um, en vonir hafa nú glæðzt um
bættan aðbúnað, og er þá einna helzt
að þakka Vestfjarðaáætluninni svo-
nefndu. Áður en hennar verður nán-
ar getið, þykir rétt að ræða nokkuð
um samgöngur á landi, í lofti og á
sjó.
Lengst af hefur sjórinn verið þjóð-
braut Vestfirðinga, en með batnandi
vegakerfi hafa samgöngur á landi
haft mikilvægara hlutverki að gegna
i samgöngumálum fjórðungsins. Vega-
kerfið er enn ófullkomið, og á vetr-
um er þessi leið oftast ófær, a. m. k.
hvað snertir samband við aðra lands-
hluta. Á sumrin eru vegirnir aftur á
móti aðalsamgönguæðarnar, og sýnir
fjöldi bifreiða þetta nokkuð vel. 1
árslok 1966 voru 395 fólksbifreiðir og
69 vörubifreiðir í Barðastrandarsýsl-
um, 799 fólksbifreiðir og 155 vörubif-
reiðir á Isafirði og í Isafjarðarsýslu
og 191 fólksbifreið og 39 vörubifreiðir
í Strandasýslu. En sem fyrr segir
verða bifreiðir lítt notaðar til langra
ferða á veturna vegna ófærðar á veg-
um. Það hefur komið fram, að ákaf-
lega erfitt muni reynast í ófyrirsjáan-
legri framtíð að tryggja öruggt vega-
samband á milli Vestfjarða og ann-
arra landshluta. Megináherzlu beri
að leggja á vegasamband innan
byggðarlagsins og góðar flug- og sjó-
samgöngur við aðra landshluta. Þó
má til sanns vegar færa, að þegar
lokið verður við að leggja Djúpveg-
inn, munu Vestfirðingar þar með
tengjast þjóðvegakerfinu. Djúpvegur-
inn er nú ólagður frá Skarði í Skötu-
firði og að Eyri í Seyðisfirði, um það
bil 40 km. vegalengd.
Vestfirðingum hefur nú opnazt ný
samgönguleið, sem er flugleiðin. Flug-
félag Islands heldur nú uppi áætlun-
arferðum bæði til Isafjarðar og Pat-
reksfjarðar. Er nú yfirleitt flogið
einu sinni á dag til Isafjarðar 6 daga
vikunnar, en þrisvar í viku til Pat-