Frjáls verslun - 01.02.1968, Blaðsíða 45

FRJALS VERZLUN
45
LANDSHLUTAR — BYGGÐALÖG
VESTFIRÐIR
INNGANGUR.
Frjáls verzlun hefur afráðið að
kynna stöku sinnum hér í blaðinu
einstök byggðarlög og landshluta.
Þessar kynningar verða í formi yfir-
litsgreina, þar sem leitazt verður við
að gera nokkra grein fyrir ástandi
og horfum í helztu atvinnugreinum,
menntamálum, heilbrigðismálum og
samgöngumálum, svo að eitthvað sé
nefnt. Þar sem þessum greinum er
sniðinn þröngur stakkur, verður vit-
anlega einungis unnt að ræða laus-
lega einstaka málaflokka, enda eng-
in leið að gera þeim viðunandi skil í
stuttu máli. Tilgangur greinaflokks-
ins er fyrst og fremst sá að draga
fram mynd í stórum dráttum af þeim
hluta landsins, sem um ræðir hverju
sinni, og kynna þar með öðrum les-
endum lifnaðarháttu og vandamál
þeirra, sem þar búa. Fyrsta yfirlits-
greinin í þessum flokki fjallar um
Vestfirði.
VESTFIRÐIR.
Um síðustu aldamót var íbúafjöldi
á Vestfjörðum nálægt 12500 manns,
og hélzt sá fjöldi að mestu óbreyttur
allt fram til 1940, en þá munu um
13000 manns hafa búið á Vestfjarða-
kjálkanum. Á árunum fram til 1955
eða á 15 ára tímabili gerist það hins
vegar, að íbúum fækkar i 10500, og
hefur fólksfjöldinn síðan staðið nokk-
urn veginn í stað. Á sama tíma og
þjóðinni allri fjölgaði um 50% frá
1940—1962 fækkaði íbúum Vestfjarða
um 18%. Þótt undarlegt megi virðast,
á atvinnuieysi hér enga sök að máli,
það má heita óþekkt á Vestfjörðum,
jafnvel nú, er víðast kreppir að, og
tekjur hafa ekki verið þar lægri en
annars staðar á landinu. Eigi er þvi
unnt að skýra fólksfækkunina á Vest-
fjörðum með því, að fólk hafi flutzt
þaðan til þess að fá atvinnu, sem það
ekki gat fengið heima fyrir, eða til
þess að auka tekjur sínar. Ástæður
hljóta að hafa verið aðrar. Líklega
hafa lélegar samgöngur og hálfgerð
einangrun einstakra byggðarlaga ráð-
ið hér mestu. I annan stað er skipt-
ing i starfsgreinar allt önnur á Vest-
fjörðum en á landinu í heild að því
leyti til, að við fiskveiðar og fiskiðn-
að vinnur mjög mikill hluti fólks, um
30%, samanborið við 17% á landinu
öllu. Höfuðástæðurnar fyrir brott-
flutningi fólks af Vestfjörðum mega
því eflaust teljast þær, að Vestfirðir
geta ekki boðið upp á þá þjónustu og
þau almennu þægindi, sem fyrir hendi
eru í þéttbýlinu, og einhæfni atvinnu-
lífsins gerir það að verkum, að fólki
finnst það skorta atvinnuöryggi og
nægilega fjölbreytta kosti í starfsvali.
Tíðindamenn Frjálsrar verzlunar
fóru til Vestfjarða og ræddu þar við
allmarga Vestfirðinga og öfluðu sér
auk þess þeirra uplýsinga, sem völ
var á hér syðra. Sá er helztur ljóður
á úrvinnslu greinarinnar, að þeir, sem
rætt var við, hafa búsetu á Isafirði.
Vonandi kemur það ekki að sök,
vegna þess að flestir hafa þessir
menn sökum starfa sinna náin kynni
af öðrum hlutum Vestfjarða. Frjáls
verzlun færir eftirfarandi mönnum
þakkir fyrir veittar upplýsingar og
mikilsverða aðstoð við öflun annarra:
Maríasi Þ. Guðmundssyni, fram-
kvæmdastjóra Ishúsfélags Isfirðinga
h.f., Jóni Páli Halldórssyni, fram-
kvæmdastjóra umboðs- og heildverzl-
unarinnar Sandfells h.f., Jóhanni
Gunnari Óiafssyni, bæjarfógeta, Olfi
Gunnarssyni, lækni, Marselíusi Bern-
harðssyni, skipasmið, Böðvari Svein-
bjarnarsyni, framkvæmdarstjóra Nið-
ursuðuverksmiðjunnar h.f., Björgvini
Sighvatssyni, skólastjóra og formanni
Alþýðusambands Vestfjarða, Ingvari
Ingvarssyni, forstjóra Fjöliðjunnar,
Jóhanni T. Bjarnasyni, kaupfélags-
stjóra, Garðari Guðmundssyni, kaup-
manni og Engilbert Ingvarssyni,
bónda. Auk þess ber að þakka hag-
stofustjóra og landlækni fyrir veitta
aðstoð.
SJÁVARÚTVEGUR.
Árið 1966 urðu heildarverðmæti
sjávaraflans á Vestfjörðum 426 millj-
ónir króna. Ibúar voru Þá 10371,
þannig að framleiðsla á mann nam
um 41 þúsund krónum. Það sama ár
nam framleiðslan í landinu 26,5 þús-
undum króna á hvern mann í land-
inu. Vestfirðingar skiluðu þvi sinum
skerfi og rúmlega það til þjóðarbús-
ins í þessu tilliti það árið. Árið áður,
1965, nam sjávarframleiðslan á Vest-
fjörðum 38,3 þús. á mann, en heild-
arverðmæti sjávaraflans yfir allt
landið nam þá 26.290 krónum á mann.
Skýrslur um verðmæti sjávarafurða
árið 1967 eru enn eigi fyrir hendi,