Frjáls verslun - 01.09.1997, Blaðsíða 20

Greióslur til kirkjumála
skv. fjárlögum fyrir 1997.
Milljónir
- Þjóðkirkjusöfn. 877
- Önnur trúfélög 58
- Háskólasjóður 25
Hlutur stærstu sókna í
sóknargjöldum
Milljónir
► Sóknargjöld 960 -
Biskupsstofa 516 -
Kirkjugarðsgj. 344
Ýmsirsjóðir 318-
2.140
-14
960
Þjónustutekj.
2.124
Laun presta o.fl.
- Jöfnunarsjóður
- Kirkjumálasj.
- Kirkjugarðasj.
- Kirkjubygg.sj.
• Kristnisjóður
Milljónir
31
28
28
27
162
99
30
27
318
-► Nessókn
Hafnarfj.sókn
Akureyri
“► Grafarvogur
Fríkirkjan R.vík 17
Fríkirkjan Hafnarf. 8
Kaþólska kirkjan 8
Óháði söfn. 4
■ Önnur trufélög 21
Hlutverk helstu sjóóa
Styrkir sóknir, jafnar aðstöðu.
Prestsetrasjóður, kirkjuþing,
l biskupsgarður, söngmálastjórn o.fl.
" ~~l Jafnar aðstöðu kirkjugarða.
~| Veitir lán til kirkjubygginga.
'—► Launar aðstoðarpresta, selur
sálmabækur, rekur fasteignir o.fl.
Greiðslur tíl kirkju-
mála á Islandi námu
rúmum 2,1 milljarði
samkvæmt fjárlög-
um fyrir árið 1997.
Sóknargjöld, sem
renna tíl þjóðkirkju-
og sértrúarsaftiaða,
voru tæplega helm-
ingur upphæðarinn-
ar. Stærsta sókn
landsins er Nes-
sókn. Biskupsstofa
fékk um 516 millj-
ónir. Laun presta
eru helstu útgjöld
Biskupsstofu.
Dslenska þjóðkirkjan var um aldir ríkasta stofnun ís-
lensks samfélags. Hún sá fyrir sér sjálf og stóð fjár-
hagslega á eigin fótum. Biskupar voru valdamestu
menn samfélagsins og kirkjan í raun ríki í ríkinu.
A fjárlögum 1997 greiddi ríkissjóður samtals 2.124 millj-
ónir til kirkjumála og samkvæmt fjárlögum verður þessi
upphæð 2.295 milljónir árið 1998.
Eins og sést á meðfylgjandi mynd skiptist þessi upphæð
í nokkra hluta og eru sóknargjöldin hæst. Eini tekjuliður-
inn á myndinni eru þjónustutekjur sem eru tekjur Biskups-
stofu af umsýslu og umsjón hinna fjölmörgu sjóða kirkj-
unnar. Samtals luma sjóðir í vörslu kirkjunnar á 354 millj-
ónum.
SÓKNARGJÖLDIN LIFIBRAUÐ SAFNAÐANNA
Stærsti einstaki þátturinn í rúmlega tveggja milljarða
veltu kirkjunnar eru sóknargjöld. Sóknargjöld eru nef-
skattur innheimtur af 16 ára og eldri og er reikn-
að hlutfall af tekjuskattsstofni sem var á síð-
asta ári um 377 krónur á mann á mánuði eða
4.518 krónur á ári.
Sóknargjöld eru lifibrauð safnað-
anna í landinu og eru greidd út í
hverjum mánuði. A árinu 1996 voru
greidd sóknargjöld til 285 sókna, 20
trúfélaga og Háskólasjóðs. Skiptingin
var þannig að þjóðkirkjusöfnuðir
fengu 820 milljónir, önnur trúfélög 54
milljónir og Háskólasjóðurinn tæp-
lega 24 milljónir.
Greiðslan í Háskólasjóð er tilkom-
in vegna þeirra sem kjósa að standa
utan þjóðkirkjunnar og segja sig með
skriflegum hætti úr henni. Hlutfall af
sóknargjöldum þeirra rennur til Há-
skólasjóðs. Ætla má að tekjur sjóðs-
ins hafi vaxið nokkuð af þessu síð-
ustu tvö ár þar sem úrsagnir úr þjóð-
kirkjunni hafa verið fleirí en dæmi
eru um áður.
HVER FÆR MEST?
Sóknargjöldin skiptast eftir höfðatölu og sé litið á skipt-
ingu þeirra milli einstakra sókna sést að Nessókn fær mest
allra, eða um 31 milljón árið 1996, og er samkvæmt því
feitasta brauð landsins. Fast á hæla henni kemur Hafnar-
íjarðarsókn með um 28 milljónir og síðan Grafarvogssókn
með rúmar 27 milljónir.
Hér er rétt að hafa í huga að upphæð sóknargjalda end-
urspeglar ekki heildaríbúafjölda í hverri sókn heldur að-
eins ijölda þeirra sem er 16 ára og eldri. Þannig var fiöldi
sóknarbarna í Grafarvogi 6.417 árið 1996 en 7.205 í Nes-
sókn.
Sóknargjöld renna ekki einungis til þjóðkirkjusafnaða
heldur einnig til annarra trúfélaga í samræmi við höfða-
tölu. Þar er Fríkirkjan stærst en hún fær um 17 milljónir
króna árlega í sinn hlut.
SJÓÐAKERFI KIRKJUNNAR
Fyrir utan það fiármagnsstreymi, sem hér
hefur verið rakið og segja má að skiptist í
þijár meginlindir, þ.e. sóknargjöld,
kirkjugarðsgjöld og framlag ríkis til
Biskupsstofu, er sjóðakerfi þjóðkirkj-
unnar.
Sjóðakerfið skiptist í nokkra mis-
stóra hluta. Sá stærsti er Jöfnunar-
sjóður sókna sem hafði 154 milljónir í
tekjur 1996.
Kirkjugarðasjóður fékk 38 milljón-
ir árið 1996 og Kirkjubyggingasjóður
hafði tæpar 9 milljónir, Kristnisjóður
48 milljónir en margir aðrir sjóðir eru
í vörslu kirkjunnar.
Samtals eru sjóðir í vörslu kirkj-
unnar að upphæð 354 milljónir.
KIRKJA FYRIR 350 MILUÓNIR
Til þess að skyggnast inn í veru-
leika ungs safnaðar, sem er að koma
sér upp þaki yfir höfuðið, spurði
RÍKID FÆR 420 KIRKJUJARDIR
Fyrr á þessu ári voru samþykkt lög
sem eru staðfesting nútímans á
þessu nær aldargamla samkomulagi.
Þar skuldbindur ríkið sig til þess að
greiða laun 138 presta, biskups og
18 starfsmanna Biskupsstofu. í
staðinn eignast ríkið 420 kirkjujarðir
sem nú eru taldar tæp 10% af lögbýl-
um landsins. Ætla má að um 400
kirkjujarðir hafi verið seldar frá árinu
1907 - þegar ríkið varð eins konar
fjárhaldsmaður kirkjunnar og kirkju-
jarðir voru um 17% af jarðeignum
landsins.
20