Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.09.1997, Blaðsíða 25

Frjáls verslun - 01.09.1997, Blaðsíða 25
Trúarsöfnuöir utan þjóðkirkjunnar Hlutur þeírra í sóknargjöldum 1996. verið hærra en nú eða um 62 þús- und krónur fyrir hvert kíló. Tólf prestssetur, Staðastaður, Holt, Vatnsfjörður, Árnes, Prestbakki, Melstaður, Laufás, Skeggjastaðir, Hólmar, Kollreyjustaður, Heydalir og Djúpivogur, hafa tekjur af æðar- dún sem renna til prestsins sem situr staðinn. Samtals munu falla til um 200 kíló af dún á þessum 12 býlum sem gerir þá um 12,4 millj- ónir á núvirði eða milljón á hveija jörð að meðaltali. SKATTFRELSITRÚFÉLAGA 0G SAFNAÐA Söfnuðir og trúfélög greiða lög- boðin gjöld til ríkis og sveitarfé- laga í formi fasteignagjalda, launa- tengdra gjalda og tryggingagjalds, svo dæmi sé tekið, en söfnuðir og trúfélög greiða hvorki tekjuskatt né eignaskatt. Að sögn formanns sóknarneihdar í stórum söfnuði í Reykjavík er þar stuðst við 4. grein skattalaga en þar segir í 6. tölulið að félög, sjóðir og stofnanir, sem ekki reki atvinnu, skuli vera und- anþegin tekju- og eignarskatti. Þess vegna hafa allir söfnuðir og trúfélög svokallaða R-merkingu hjá Rikisskattstjóra. VARANLEG SAMBUÐ? Frá 1907 hefur ríkisvaldið verið nokkurskonar ijárhaldsmaður kirkj- unnar og greitt prestum laun. I stað- inn fékk ríkið jarðeignir kirkjunnar til ráðstöfunar. 1907 voru þetta tæp- lega 17% af jarðeignum landsins sem þannig skiptu um eigendur og komust í eigu ríkisins. Fyrr á þessu ári voru samþykkt lög sem eru stað- festing nútímans á þessu nær aldar- gamla samkomulagi. Þar skuldbind- ur ríkið sig til þess að greiða laun 138 presta, biskups og 18 starfsmanna Biskupsstofu. í staðinn eignast ríkið 420 kirkju- jarðir sem í dag eru taldar tæp 10% af lögbýlum landsins. Því má ætla að um 400 jarðir hafi verið seldar frá 1907. í tengslum við það samkomulag, sem gert var milli ríkis og kirkju um afhendingu kirkjujarða til ríkisins og greiðslu launa presta úr ríkissjóði, heyrðist nokkuð rætt um aðskiln- að ríkis og kirkju og sú skoðun heyrðist einnig að íslenska þjóðkirkjan nyti sérstakra réttinda umfram önnur trúfélög. Þeirri skoðun virðist hafa vaxið fylgi að aðskilja bæri ríki og kirkju og skoðanakannanir meðal almennings hafa sýnt nokkuð fylgi við þá hugmynd. í greinargerð kirkjueignanefndar, sem var lögð fram á Söfnuður Fjöldl felaga Upph. 1996 í þús. Fríkirkjan Reykjavík 3.867 17.472 Fríkirkjan Hafnarf. 1.919 8.670 Kaþólska kirkjan 1.781 8.046 Óháði söfnuðurinn 921 4.161 Aðventistar 579 2.616 Fíladelfía 537 2.426 Vegurinn 443 2.001 Vottar Jehóva 393 1.775 Baháisamfélag 281 1.269 Krossinn 260 1.174 Búddistar 215 971 Ásatrúarféiagið 179 808 Hvítasunnukirkjan 136 614 Hvítasunnu Betel 103 465 Orð lífsins 52 234 Hvítusunnu Salem 50 225 Kletturinn 48 216 Sjónarhæðarsöfn. 37 167 Hvítas. Kirkjulækjark. 33 149 F0RSIÐUEFNI Tæplega 12 þúsund félagar eru í trúarsöfn- uðum utan þjóðkirkjunnar. Langflestir eru í Fríkirkjusöfnuðunum í Reykjavík, eða tæp- lega 3.900 manns. Sóknargjöld safnaðarins námu rúmum 17 milljónum á síðasta ári. Andrúmið i kirkjum helgast af hátíðleik og Kirkjuþingi í janúar 1997, segir um þetta mál: „Með samkomulaginu, er með ótvíræðum hætú, hægt að að sýna fram á að launagreiðslur ríkisins til biskupa, presta og annarra starfsmanna þjóðkirkjunnar, flokkast ekki undir annarleg for- réttindi kirkjunnar og ganga því hvergi í berhögg við hugmyndir um trúfrelsi eða jafnrétti trúar- bragða. Launagreiðslur ríkisins byggjast á afhendingu kirkjujarð- anna - hér er um kaup kaups að ræða. Samkomulagið mun standa að óbreyttu, jafnvel þótt numin verði úr gildi ákvæði stjórnar- skrárinnar um vernd og stuðning ríkisins við kirkjuna og hún yrði þannig ekki lengur þjóðkirkja. Samkomulagið er þess vegna ekki háð stjórnarskrárákvæðinu um þjóðkirkju." Þetta endurspeglar það álit að í lögunum frá 1907 um sama efni kemur fram að höfuðstól, þ.e. kirkjujarðirnar, megi ekki skerða. Þá voru kirkjujarðir rúm 16% af áætluðu verðmæti jarða í landinu en í þessu nýja samkomulagi er reiknað með að þær séu um 10% af verðmæti jarða. Svo aftur sé vitnað til álits viðræðunefndar kirkjunnar segir í áliti hennar frá í vetur: „Það er skoðun viðræðunefad- ar kirkjunnar að samkomulagið frá 10. janúar standi um langa hríð. Kjósi Alþingi að hrinda skuldbindingu ríkisvaldsins varð- andi prestslaunin sem felst í sam- komulaginu, þá væri grafið undan sljórnarskrárákvæðinu um vernd og stuðning við þjóðkirkju, þannig að gjörvallt samband ríkis og kirkju væri í uppnámi. Við- ræðunefadin vill þess vegna taka fram, að ef framangreindar ástæður sköpuðust, yrði að leggja af stað í nýjar kirkjueigna- viðræður, þar sem fyrrgreind rök um „óskerðanlegan höfuð- stól“ kirkjujarðanna, sem sannanlega voru kirkjunnar og heyrðu undir kirkjuleg embætti árið 1907, yrðu sett í önd- vegi. Þá væri, af hálfa kirkjunnar, hægt að setja fram kröfa um greiðslu á höfaðstólnum frá 1907.“ Þetta verður varla skilið öðruvísi en kirkjan líti svo á að samkomulagið standi um aldur og ævi, að öðrum kosti fái ríkið bakreikning fyrir höfuðstól með vöxtum frá 1907. Af sjálfu leiðir að frá sjónarhóli kirkjunnar er sambúð ríkis og kirkju varanleg og allt tal um aðskilnað byggt á veikum grunni. B3 25
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Frjáls verslun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.