Frjáls verslun - 01.09.1997, Blaðsíða 67

kamb inn í leik-
húsið ásamt al-
vöru vatnslóni
með bátsflaki?
Átti flakið
kannski að minna
á, að þetta fólk
hefði siglt skipi
sínu í strand -
svona ef það
skyldi ekki koma
nógu skýrt fram í
leiknum sjálfum?
Á frumsýning-
unni bar leikur-
inn allur fremur
kuldalegt, jafhvel
hálfkarað yfir-
bragð. Jökullinn
var sprunginn og
leikendur sokkn-
ir misdjúpt í
sprungurnar.
Stundum var engu líkara en að menn væru á flótta undan
þeirri tilfinningasemi, sem textinn kann sums staðar að gefa til-
efni til. En er ástæða til að óttast slikt? Það er í lagi að draga úr
eða jafnvel þurrka út alla innri undiröldu, sé tilgangurinn að
skopgera persónurnar markvisst, líkt og Kristín Jóhannesdóttir
gerði i sýningu Dóminós, þar sem fólkið í leiknum var orðið svo
firrt öllum sönnum tilfinningum, að ekki var annað eftír af því
en ytra borðið. í Hart í bak er hins vegar ekld boðið upp á slíkt;
hvort sem okkur líkar betur eða verr eru
flestar persónur þess með raunsæislegu mótí,
sem merkir, að höfundur gerir sér far um að
sýna þær frá fleiri hlið en einni, bregða hinu
betra eftír því sem kostur er. Sú klisjugerð,
sem er sjálfsagt mál í ævintýrum og goðsög-
um, kemur hér ekki tíl greina nema þá að
hluta. Að sumu leyti má því hugsanlega rekja
veilur þessarar sýningar til verksins sjálfs, þó
að vart verði því trúað, að ekki sé hægt að gera Hart í bak miklu
betri skil en þeim hjá LA tókst að þessu sinni.
Athyglin beinist eðlilega fyrst að Halldóri Gylfasyni, nýút-
skrifuðum leikara í hlutverki Láka. Halldór leikur aí miklum
kraftí og fær að sýna likamsfimi sína ótæpilega, auðsæilega
hvattur áfram af leikstjóranum. En akróbatíkin þjónar ekki
mannlýsingunni; leikaranum ætti að vera í lófa lagið að sýna
óþol Láka með mun hófstílltari hættí. I framsögn hneigist
Halldór tíl að bera full ört á, sem kemur sums staðar niður á
skýrleika, þó að hann tæki vel utan um sum tilsvör og frammi-
staða hans sé á heildina litíð góð. Það er líka of mikill sláttur á
Guðbjörgu Thoroddsen í hlutverki Áróru; þó að móðir og
sonur kýti, þurfa leikararnir ekki að rífa sig upp í einhvern
gassa eins og þeir séu að leika fyrir þúsund manna sal. Guð-
björg er tæpast nógu útlifuð Áróra og svarta hárkollan fór henni
ekki vel; annars má svo sem vel gera konuna að hálfgerðum
sígauna til að draga fram holdlega hyggju hennar, sem er óefað
hugsun leikstjór-
ans. Þó má ekki
horfa fram hjá
því, að Áróru
þykir vænt um
Láka sinn, móð-
urást hennar er
einlæg og hún er
hrelld yfir fram-
komu hans. En
sú hlið kom lítt
fram hjá Guð-
björgu; það var
helst í lokaþætt-
inum, að maður
fyndi til með
þessari konu.
Lýsing Sig-
urðar Hallmars-
sonar á Jónatan
var framan af of
kómísk; við sáum
lítið til hins
brotna manns, sem hefur brugðist helgustu skyldu lífs síns. Sig-
urður náði að vísu að gera Jónatan brjóstumkennanlegan i ein-
stökum átakaatriðum síðar í leiknum, en í heild skortí mannlýs-
inguna rétt jafnvægi hins tragíska og kómíska, sem Jökull hafði
sjálfsagt einnig numið af Tsjekhov. En vel gætí ég trúað því, að
Sigurður ættí eftír að dansa betur á línunni á síðari sýningum.
Marta Nordal er „töff' Árdís, naumast sú bliða og góða stúlka,
sem maður sér fyrir sér við lestur textans, en sjálfsagt meira í takt
við okkar tíma. Leikur Mörtu var jafn og hún
náði sérstaklega vel að fanga athygli áhorfenda,
þegar Árdís í lokaþættí segir frá misheppnaðri
tilraun sinni til að hitta föður sinn. Finnbjörn,
sem Hákon Waage leikur, er skrumskældur úr
öllu hófi fram; þetta gætí verið skopfigúra af
vondum kapítalista úr kommúnískri áróðurssýn-
ingu frá 4. áratugnum. Frá hendi höfundar er
Finnbjörn langt frá þvi að vera sá ófýndni þurs,
sem leikstjórinn lætur Hákon búa tíl. Stígur skósmiður er hins
vegar í textanum aðeins kómísk klisja einfalds ofsatrúarmanns
og hræsnara og má því sjálfsagt vera jafn fáránlegur og Þráinn
Karlsson gerir hann. Skósmiðurinn, sem er ætið með guðsorð
á vör en safnar vel í sínar jarðnesku kornhlöður, hefði þó orðið
enn fýndnari sem meira slytti, minna karlmenni; þá fyrst hefði hið
óborganlega atriði, þegar Áróra tekur í öngum sínum að reyna
við hann, orðið gráthlægilegt.
Á heildina litíð veldur þessi sýning vonbrigðum. Leikstjórinn
markar ákveðna stefriu, en nær ekki að fýlgja henni eftír, hverju
sem um er að kenna; e.Lv. hefur menn, þegar á hólminn kom,
brostíð trú á, að unnt væri að gæða Hart í bak skirskotun ævin-
týris og goðsögu. Tónlistarnotkun fannst mér hófleg og smekk-
vís, en er ekki heldur mikið við haft að kalla hana „hljóðmynd" í
leikskránni? Það fer að verða þakkarvert að fá að njóta hér
dramatískra verka, sem eru ekki útbíuð í „hljóðtjöldum“ eins og
effektameistararnir nefna líka þessi sköpunarverk sín. S9
Leikrit Jökuls Jakobssonar, Hart í bak, er nú sýnt hjá Leikfélagi Akureyrar. ,,Leikmyndin
breiðir úr séryfir mestallt sviðsrýmið á Renniverkstæðinu, hinu nýja og viðkunnanlega
aðsetri L.A., og dregur til sín mikla athygli. Ofmikla, að mínum dómi.”
Mynd: Páll Pálsson.
Á heildina litið veldur þessi
sýning vonbrigðum.
Leikstjórinn markar ékveðna
stefnu, en nær ekki að fylgja
henni eftir.
Hart í bak hjá Leikfélagi Akureyrar
67