Morgunblaðið - 11.01.2001, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 11. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ er eins gott að passa sig vel
þegar maður umgengst stóra bíla
eins og strætisvagna þar sem dekk-
in eru meira að segja stærri en
maður sjálfur.
Við strætisvagnastöðina í Sigtúni
fyrir framan Blómaval voru þessir
leikskólakrakkar á leið í smábæj-
arferð með strætó. Ekki er laust við
að greina megi smáótta í andliti
þess sem er u.þ.b. að stíga upp í
vagninn, enda stærðarhlutföllin
ógnarleg fyrir litla krakka.
Morgunblaðið/Ásdís
Börn í
bæjarferð
INNHEIMTUSEÐLAR vegna
þungaskatts hafa verið sendir út en
10% lækkun verður á kílómetra-
gjaldi frá og með næsta gjalddaga
sem er 11. febrúar. Fastagjald verð-
ur óbreytt. Fast gjald er greitt af bíl-
um sem eru undir fjögur tonn en þó
er heimilit að greiða samkvæmt kíló-
metragjaldi óski menn þess. Lækk-
unin var ákveðin af ríkisstjórninni í
kjölfar viðræðna við samstarfshóp
nokkurra samtaka bílstjóra síðast-
liðið haust vegna olíuverðhækkana.
Lækkun á kílómetragjaldi mun
kosta ríkissjóð um 300 milljónir
króna á ári, miðað við fyrirliggjandi
upplýsingar um akstur á þessu ári og
áætlun fyrir næsta ár.
Þungaskattur er lagður á 15.431
ökutæki á þessu ári og hefur þeim
fjölgað verulega á síðustu árum. Á
síðasta ári var gjaldið lagt á 14.621
ökutæki en 12.967 á árinu 1999.
Fyrir fyrsta gjaldtímabilið 2001 er
lagður á þungaskattur að upphæð
1.136 milljónir króna. Árlegt fast
gjald er 94.273 kr. fyrir bíla allt að
tonni að þyngd, 113.163 kr. í þyngd-
arflokki 1.000-1.499 kg og 139.409 kr.
fyrir 1.500-1.999 kg svo dæmi séu
tekin. Kílómetragjald er 7,11 kr. fyr-
ir 4.000-4.999 kg þunga bíla.
Mælagjald
í þunga-
skatti lækk-
ar um 10%
SKIPULAGSSTOFNUN hefur
samþykkt matsáætlun Norðuráls
vegna stækkunar álversins á Grund-
artanga í 300 þúsund tonn. Um leið
gerir stofnunin nokkrar athuga-
semdir við tillögur Norðuráls eftir
að hafa farið yfir umsagnir og at-
hugasemdir nokkurra aðila. Alls
bárust 28 umsagnir og athugasemd-
ir við matsáætlunina, einkum frá
stofnunum, umhverfisverndarsam-
tökum og áhugafólki um umhverf-
isvernd. Að sögn Tómasar M. Sig-
urðssonar, framkvæmdastjóra
tækni- og umhverfissviðs Norðuráls,
er fyrirtækið sátt við niðurstöðu
Skipulagsstofnunar.
„Fyrst og fremst eru þetta ábend-
ingar um þær áherslur sem Skipu-
lagsstofnun vill að komi fram í mats-
skýrslunni, sem er mjög gott að fá,
og munum við haga okkar vinnu í
samræmi við það. Vinna okkar við
matsskýrsluna er þegar hafin,“
sagði Tómas sem reiknaði með að
skýrslan yrði tilbúin eftir einn og
hálfan mánuð, eða í lok febrúar, og
þá yrði hún send til Skipulagsstofn-
unar. Að fengnu starfsleyfi er
áformað að hefja framkvæmdir við
stækkun álversins í fyrsta lagi sum-
arið 2002 og miðað er við að fyrsti
áfangi stækkaðs álvers, upp í 90 þús-
und tonn, verði tekinn í notkun
haustið 2004.
Meðal athugasemda Skipulags-
stofnunar við matsáætlunina má
nefna að stofnunin telur að í mats-
skýrslu þurfi að gera skýra grein
fyrir framtíðarþörfum Norðuráls á
hafnarsvæði Grundartangahafnar
og samkomulagi við eigendur hafn-
arinnar um flæðigryfjur til förgunar
kerbrota, á byggingar- og gáma-
svæði. Í tillögum Norðuráls er gert
ráð fyrir þurrhreinsun á útblæstri
frá álverinu og eru mörk mengunar-
efna í útblæstri miðuð við núverandi
rekstrarumhverfi. Skipulagsstofnun
telur að í matsskýrslu þurfi að koma
fram hvaða hámarksmörk varðandi
útblástur mengunarefna eru í drög-
um að starfsleyfi. Einnig þurfi í
skýrslunni að gera grein fyrir hvaða
orka er til staðar í raforkukerfinu og
hvaða upplýsingar liggi fyrir um ný
orkuver og orkuflutninga til álvers-
ins.
Skipulagsstofnun vekur athygli á
ábendingu Veðurstofunnar um að
gögn frá veðurathugunarstöð á
Grundartangahöfn hafi ekki borist
frá því í desember 1999 og tekur
undir að setja þurfi ákvæði um
rekstur, eftirlit og varðveislu gagna
frá sjálfvirkum veðurstöðvum inn í
starfsleyfi.
Mótvægisaðgerðir vegna
losunar gróðurhúsalofttegunda
Síðan segir í áliti Skipulagsstofn-
unar: „Í tillögum framkvæmdaraðila
[Norðuráls] er vikið að útblæstri
gróðurhúsalofttegunda frá álverinu
en ekki fjallað um samræmi þeirra
við stefnu stjórnvalda. Hins vegar er
ljóst að losun gróðurhúsaloftteg-
unda frá álverinu er veruleg og tek-
ur Skipulagsstofnun undir fram-
komnar athugasemdir um að greina
þurfi frá gróðurhúsalofttegundum
ogsetja skýrt fram. ... Í matsskýrslu
þarf að gera grein fyrir hvaða mót-
vægisaðgerðir eru fyrirhugaðar
vegna losunar gróðurhúsaloftteg-
unda frá álverinu. Koma þarf fram
afstaða stjórnvalda til losunar gróð-
urhúsalofttegunda frá álverinu.“
Skipulagsstofnun bendir á að
Norðurál hafi ætlað að kortleggja
hljóðvist frá álverinu sl. haust en sú
vinna hafi ekki farið fram. Varðandi
þessa athugasemd sagði Tómas að
vinna væri hafin við að rannsaka
hljóðvist.
Einnig telur stofnunin að gera
hefði mátt ítarlegri grein fyrir upp-
lýsingum í matsáætlun um mengun
sjávar í Hvalfirði og athuganir á líf-
ríki sjávar og hafstraumum. Að-
spurður um þessa athugasemd sagði
Tómas að kannski hefði áætlunin
ekki verið nógu skýr að þessu leyti
og því væri gott að fá þessa ábend-
ingu frá Skipulagsstofnun. Norðurál
hefði staðið fyrir umfangsmiklum
rannsóknum á náttúru svæðisins síð-
ustu fjögur ár, í samræmi við vilja
Hollustuverndar, og forgangsröðun-
in þar miðuð við mikilvægi rann-
sóknarefna.
Þá vekur Skipulagsstofnun at-
hygli á og tekur undir umsögn
Byggðastofnunar þar sem bent er á
nauðsyn þess að meta stöðu álvers-
ins á samkeppnismarkaði um vinnu-
afl, þar á meðal við fyrirhugað álver
á Reyðarfirði.
Skipulagsstofnun telur að vanda
þurfi vel til kynningar á vinnsluferli
matsskýrslunnar. Lögð er áhersla á
nauðsyn þess að kynna jafnóðum
upplýsingar og niðurstöður fyrir við-
eigandi aðilum, s.s. sveitarstjórnum.
Tómas sagði Norðurál hafa haldið
marga kynningarfundi um stækk-
unina, jafnt með íbúum á svæðinu
sem ráðamönnum ríkis og sveitar-
félaga.
„Við teljum okkur hafa kynnt
þetta nokkuð vel og höldum því
áfram. Hjá Skipulagsstofnun koma
fram margar gagnlegar ábendingar
og verða til hliðsjónar við vinnu á
mati á umhverfisáhrifum,“ sagði
Tómas.
Gera þarf grein fyrir fram-
tíðarþörfum á hafnarsvæði
Skipulagsstofnun samþykkir matsáætlun Norðuráls vegna stækkunar
VALGERÐUR Sverrisdóttir iðnað-
ar- og viðskiptaráðherra segist
skilja áhyggjur járniðnaðarmanna
og Samtaka iðnaðarins yfir því að
tækniþekking og atvinnutækifæri
glatist úr landi ef útboð verða til
þess að öll viðgerðar- og nýsmíða-
verkefni í skipaiðnaði fari fram í er-
lendum skipasmíðastöðvum. Hún
sagðist í samtali við Morgunblaðið
hafa rætt þessi mál við talsmenn
iðnaðarins og kynnt þau einnig á
vettvangi ríkisstjórnarinnar.
Samtök iðnaðarins og Félag járn-
iðnaðarmanna hafa einmitt komið
þeirri kröfu á framfæri við stjórn-
völd að þau sjái til þess að viðamikl-
ar viðgerðir á tveimur varðskipum,
sem boðnar voru út á EES-svæðinu,
fari fram hér á landi. Skipasmíða-
stöðvar frá Póllandi og Spáni áttu
lægstu tilboð en íslenskar stöðvar
voru þar nokkru ofar í fjárhæðum.
Öll útboðsgögn voru á enskri
tungu en vitað er til þess að stjórn-
völd sumra Evrópuríkja, t.d. í Dan-
mörku, hafa reynt að torvelda er-
lendum fyrirtækjum þátttöku í
útboðum heima fyrir með því að
hafa öll gögn á móðurmálinu. Að-
spurð um þennan möguleika, að
hafa þá öll gögn á íslensku, sagði
Valgerður hann koma til greina en
fleiri þætti þyrfti einnig að skoða.
Stjórnvöldum bæri skylda til að
koma til móts við þessi sjónarmið.
„Ég hef miklar áhyggjur af verk-
efnastöðu hjá málmiðnaðarmönn-
um, sem er afleit um þessar mundir.
Hvað hægt er að gera í útboðinu
vegna varðskipanna get ég ekki
sagt um á þessu stigi. Við þurfum
bara að skoða þau mál nákvæm-
lega,“ sagði Valgerður en sam-
kvæmt upplýsingum frá Ríkiskaup-
um ber verkkaupa, í þessu tilviki
ríkinu varðandi varðskipin, skylda
til lögum samkvæmt að taka „hag-
stæðasta“ tilboði í útboði sem
þessu. Samkvæmt þessu þarf
lægsta tilboð ekki endilega að telj-
ast hagstæðast.
Starfsmenn Ríkiskaupa vinna nú
hörðum höndum að því að meta til-
boðin sem bárust í varðskipin og
skoða þá fjárhags- og tæknilegt
hæfi lægstbjóðenda. Er reiknað
með að niðurstaða liggi fyrir í
næstu viku um hvaða tilboði Rík-
iskaup mæla með.
Komumst ekki
hjá útboðum
Valgerður Sverrisdóttir tók undir
með þeirri ábendingu Félags járn-
iðnaðarmanna að tilboð íslensku
skipasmíðastöðvanna gætu verið
þjóðhagslega hagkvæm, með tilliti
til skatttekna fyrir ríkissjóð og
sparnaðar við greiðslu atvinnuleys-
isbóta ef verkefnin færu úr landi.
„Við verðum hins vegar að gera
okkur grein fyrir því að við erum
aðilar að hinu evrópska efnahags-
svæði, EES, og komumst ekki
framhjá útboðum. Svo er kannski
annað mál hvað kemur fram í út-
boðsgögnum. Auðvitað eru allar
þjóðir að velta þessu fyrir sér og
vilja halda verkefnum í landi. Ef við
Íslendingar sýnum ekki einhvern
áhuga í þá átt er ég afar hissa. Þetta
snýst ekki aðeins um atvinnu málm-
iðnaðarmanna heldur einnig að
ákveðin verkþekking í landinu glat-
ist ekki,“ sagði Valgerður.
Iðnaðarráðherra um kröfu skipasmíðaiðnaðar að halda verkefnum í landinu
Skylda stjórnvalda að koma
til móts við sjónarmiðin