Morgunblaðið - 11.01.2001, Blaðsíða 6
FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 11. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
GEIR H. Haarde fjármálaráðherra
segir að kostnaður við 15% al-
menna launahækkun í nýjum
kjarasamningi framhaldsskóla-
kennara sé um 600 milljónir á ári.
Erfitt sé hins vegar að meta kostn-
að við aðra þætti samningsins, m.a.
vegna þess að eftir eigi að raða
kennurum í nýtt launakerfi og
óljóst sé hvað margir kennarar
nýti sér möguleika á að selja
kennsluafslátt gegn hækkun
grunnlauna.
Geir sagði að launabreytingar í
kjarasamningnum væru af þrenn-
um toga. Í fyrsta lagi fælust í
samningnum almennar áfanga-
hækkanir líkt og samið var um á
almennum vinnumarkaði. Þær fælu
í sér samtals rúmlega 15% hækkun
út samningstímann. Hafa þyrfti í
huga að samningurinn gilti fram á
vorið 2004 á meðan flestir aðrir
hefðu samið til haustsins 2003.
Geir sagði að ríkið hefði greitt
framhaldsskólakennurum fjóra
milljarða í laun á síðasta ári og því
kostaði þessi breyting 600 millj-
ónir.
Geir sagði að í öðru lagi væri
launakerfinu breytt verulega. Í
stað töflu, sem byggði á starfsald-
urshækkunum, menntunarröð,
námskeiðstilfærslum o.fl., kæmi
nýtt rammakerfi líkt og aðrar há-
skólastéttir hefðu samið um í að-
lögunarsamningunum 1997. Í
stuttu máli væri verið að færa
kennara í nýtt kerfi og raða þeim
upp á nýtt. „Þetta hækkar laun
kennara en á móti kemur að starfs-
aldurshækkanirnar lækka heilmik-
ið og fleiri þættir detta út. Í þessu
felst þess vegna hagræðing en hún
gerist yfir ákveðið tímabil.“
Geir sagði að þriðji þátturinn
væri tilfærsla úr yfirvinnu yfir í
dagvinnu. „Þar eru kennarar að af-
sala sér ýmsum greiðslum sem þeir
hafa fengið sem yfirvinnu gegn því
að hún fari inn í yfirvinnutaxtann.
Þetta eru greiðslur eins og fyrir
deildarstjórn, heimavinnuyfirvinna,
umsjónartímar, álag vegna stórra
hópa, prófayfirvinna, sérkennsluá-
lag, námskrárgreiðslur og yfir-
vinnustuðull. Þessu til viðbótar er
kennsluafslátturinn en menn geta
valið hvort þeir selja hann. Við vit-
um að sjálfsögðu ekkert um hverjir
gera það og hverjir ekki og því er
óvíst hvað það hækkar grunnlaunin
mikið. Kostnaðaráhrifin af því eru
hins vegar nettó engin. Þetta flæk-
ir málin,“ sagði Geir.
6,12% greitt til allra
fyrir nýja námskrá
Sá kjarasamningur sem undirrit-
aður var sl. sunnudag eftir 60 daga
verkfall felur í sér margvíslegar
breytingar og nýmæli. Formaður
Félags framhaldsskólakennara og
fjármálaráðherra nefndu ýmis at-
riði í Morgunblaðinu sl. þriðjudag.
Nokkur atriði hafa hins vegar ekki
komið fram eins og sérstök
greiðsla vegna nýrrar námskrár,
mat á verðmæti tilfærslna milli
vinnuþátta og mat á kostnaði við
nýtt launakerfi.
Auk þeirra grunnlaunahækkana
sem áður er getið, rúmlega 15%, fá
allir kennarar 6,12% hækkun sem
greidd er vegna upptöku nýrrar
námskrár í framhaldsskólunum.
Þessi hækkun kemur til fram-
kvæmda við upphaf samnings. Al-
menn upphafshækkun er því rúm-
lega 13%.
Annar þáttur samningsins er til-
færsla milli launa- og vinnuþátta.
Þarna eru kennarar að láta af
hendi fastar greiðslur af ýmsum
toga eins og fjármálaráðherra rakti
að framan. Samningsaðilar hafa
ekki viljað segja hvað þessi þáttur
er stór en samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins er hann metinn á
samtals 20,5%. Hafa ber í huga að
þó að verið sé að fella niður marg-
víslegar greiðslur er tekið fram í
samningnum að þessar breytingar
megi ekki verða til þess að neinn
kennari lækki í launum þegar
samningurinn er skoðaður í heild.
Um áramót verður einnig tekið
upp nýtt launakerfi og er kostn-
aður ríkisins við það metinn á
9,8%. Í nýja kerfinu felst að öllum
kennurum er raðað upp á nýtt.
Búnir eru til þrír launarammar, A,
B og C. Í ramma A eru kennarar
sem ekki hafa lokið fagnámi sem
miðast við kennslu í framhalds-
skóla. Í ramma B eru kennarar
sem hafa lokið fagnámi sem miðast
við kennslu í framhaldsskóla en
þorri allra framhaldsskólakennara
verða í þessum ramma. Í ramma C
eru yfirstjórnendur sem starfa
samkvæmt reglugerð um starfslið
framhaldsskóla.
Að loknu meistaranámi hækka
launin um einn launaflokk og um
annan að loknu doktorsprófi.
Nokkrir kennarar hafa gagnrýnt
að aukin menntun skuli ekki vera
metin meira í nýja samningnum,
ekki síst í ljósi þess að kennari sem
lokið hefur prófi í kennslufræði,
sem er eins árs nám, hækkar laun
um tvo launaflokka.
Deildarstjóragreiðslum
veitt aftur inn í skólana
Eitt af því sem kennarar gefa
eftir til að fá hækkun á grunnkaupi
eru greiðslur fyrir deildarstjórn.
Deildarstjórapeningunum, sem er
umtalsverð upphæð, er í reynd
dreift til allra kennara í formi
hærri grunnlauna. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins verður
þessum peningum hins vegar veitt
aftur til skólanna. Breyttri reglu-
gerð menntamálaráðuneytisins um
starfslið skóla er ætlað að styðja
þetta. Þetta verður gert með þeim
hætti að kennarar sem þess óska
geta með samþykki skólameistara
tekið að sér verkefni sem lúta að
ýmiss konar faglegri vinnu eða
stjórnun. Dæmi um þetta getur
verið gerð námsefnis, mat á náms-
árangri í skólanum, ýmiss konar
vinna með nemendum o.fl. Það
verður í valdi skólameistara að
taka ákvörðun um þennan þátt
kjarasamningsins. Þetta gefur
kennurum, sem það vilja, færi á að
taka að sér aukna yfirvinnu. Raun-
ar hafa forystumenn framhalds-
skólakennara sagt þegar þeir hafa
kynnt hann fyrir kennurum, að
þarna liggi möguleikar kennara á
launaskriði.
Svigrúm skólameistara í þessu
efni mun jafnframt gera þeim
kleift að keppa um góða kennara.
Einnig má búast við að í greinum
þar sem erfitt hefur reynst að fá
kennara til starfa, eins og t.d. í
raungreinum og tölvufræði, noti
skólameistarar það svigrúm sem
þeir hafa til að bjóða kennurum
betri kjör.
Reiknað með að margir
selji kennsluafsláttinn
Samkvæmt kjarasamningnum er
kennurum boðið að velja milli þess
að gefa eftir tvo tíma í kennsluaf-
slætti gegn 9% hækkun á grunn-
kaupi 1. ágúst nk. Kennarar sem
Morgunblaðið ræddi við töldu að
mjög margir kennarar myndu velja
þessa leið. Hafa ber í huga að sú
launauppbót sem kennarar hafa af
kennsluafslættinum kemur ekki
fyrr en talsvert er liðið á starfsævi
þeirra. Fyrir marga kennara
stendur því valið um hvort þeir eigi
að þiggja boð um þessa launa-
hækkun núna eða taka hana út eft-
ir nokkur ár.
Meðal nýmæla í samningnum er
að stofnaður verður sérstakur fjöl-
skyldu- og styrktarsjóður kennara.
Ríkið mun greiða í þennan sjóð ið-
gjald sem nemur 0,41% af heild-
arlaunum. Þá skuldbindur ríkið sig
til að greiða frá áramótum 1% mót-
framlag í séreignarlífeyrissjóð
gegn 2% mótframlagi kennara. Frá
1. janúar 2002 hækkar iðgjald rík-
isins í 2%. Iðgjaldið er greitt af
heildarlaunum.
Eins og áður segir greiddi ríkið
framhaldsskólakennurum fjóra
milljarða í laun á síðasta ári. Miðað
við 13% upphafshækkun og 9,8%
hækkun vegna launakerfisins er
ljóst að launakostnaðurinn eykst
um a.m.k. 900 milljónir á þessu ári.
Þá er reiknað með að tilfærsla milli
vinnuþátta kosti ríkið ekki neitt.
Hæpið er að gefa sér að það gangi
eftir. Þá eru ónefndir þeir fjár-
munir sem skólameistarar fá í
hendur til ráðstöfunar, kostnaður
við greiðslur í séreignarsjóð og
hugsanlegur kostnaður við kaup
ríkisins á kennsluafslætti af kenn-
urum.
Fjármálaráðherra um kostnað við nýjan kjarasamning framhaldsskólakennara
Almennar launabreyt-
ingar kosta 600 milljónir
!"
#$ %$ &''#$
#$ %$ &''#$
#$ %$ &''&$
#$ %$ &''($
#$ %$ &'')$
#$ %$ &''#$ *
#$ %$ &''#$
+
%
%"
,
!
%"
*- .
"
".
/
"
*
0
1
-
#)2 - #(
Nýtt launakerfi fram-
haldsskólakennara leið-
ir til 9,8% launahækk-
unar um áramót. Aðilar
hafa orðið sammála um
það sem kennarar gefa
eftir jafngildi 20,5%
hækkun á grunnlaun-
um. Egill Ólafsson
skoðaði samninginn.
HEILDARSALA áfengis jókst
um tæp 7% í lítrum talið og tæp
5% í hreinum vínanda árið 2000
miðað við árið á undan, að því er
fram kemur í söluskýrslu Áfeng-
is- og tóbaksverslunar ríkisins.
Alls nam heildarsala á áfengi á
síðasta ári tæpum 12,4 milljónum
lítra, þar af einni milljón alkóhól-
lítra.
ÁTVR seldi því áfengi fyrir um
9,436 milljarða króna á síðasta
ári. Sala á tóbaki dróst hins veg-
ar saman á síðasta ári miðað við
árið á undan, en alls seldi ÁTVR
tóbak fyrir 5,862 milljarða króna.
Sala á áfengi og tóbaki nam því
alls 15,298 milljörðum króna á
síðasta ári.
Sala á bjór jókst um 6% í lítr-
um talið árið 2000 miðað við árið
á undan, en sala áfengis undir
22% að styrkleika jókst um rúm
10%. Mesta aukningin í sölu
áfengis undir 22% að styrkleika
var í sölu rauðvíns eða um 16%,
en hvítvínssala jókst um 14%.
Sala á freyðivíni dróst hins vegar
saman um rúm 23%, á Madeira
um tæp 29% og á aperitífum
dróst salan saman um tæp 30% á
síðasta ári.
Sala á sígarettum
dróst saman um 2%
Sala á áfengi yfir 22% að
styrkleika dróst saman um 0,53%
og ber þar hæst tæplega 22%
samdrátt í sölu á séniver og um
11% samdrátt í brennivínssölu.
Af sterkum vínum var mest
keypt af vodka en salan dróst
samt saman um tæp 0,23% í lítr-
um talið miðað við árið 1999. Sala
á koníaki jókst um rúm 4% og
sala á gini um rúm 2%.
Sala á reyktóbaki dróst saman
um tæp 10% á milli ára en sala á
nef- og munntóbaki jókst um
1,56%. Sala á sígarettum dróst
saman um rúm 2% og sala á
vindlum um rúm 3%.
Áfengissala jókst um 7% á síðasta ári en tóbakssala dróst saman
ÁTVR seldi áfengi og tóbak
fyrir 15,3 milljarða króna
!
"
#
$
%
&
'
!
!
"#
$
%$
$$
&
$'$
$((
'&(
)('
))
(&
(&
')
$&%
$%
$
'('
)
%&
%%
%'
%
$')
&$
))
'
)
%
(
()
)%
'
$)&
$'
$
$&$
&
$)
)
$
(
$
()
*+,-
LÖGREGLAN í Reykjavík handtók
í upphafi vikunnar karlmann sem
grunaður er um aðild að ýmsum mál-
um sem eru til rannsóknar hjá fíkni-
efnadeild lögreglunnar í Reykjavík.
Héraðsdómur Reykjavíkur úrskurð-
aði hann í fyrradag í tveggja vikna
gæsluvarðhald. Í gær framlengdi
héraðsdómur gæsluvarðhald um sex
vikur yfir tveimur mönnum sem
grunaðir eru um aðild að innflutningi
á 8 kg af amfetamíni.
Ítalir áfram
í gæsluvarðhaldi
Þá hefur Héraðsdómur Reykja-
víkur úrskurðað þrjá Ítala, tvær
konur á þrítugsaldri og karlmann á
fertugsaldri, sem handtekin voru á
Keflavíkurflugvelli aðfararnótt 18.
október sl., í áframhaldandi gæslu-
varðhald til 21. febrúar. Fólkið var
allt með fíkniefni innvortis, alls um
300-400 g af kókaíni og um 50 g af e-
töflumulningi. Fíkniefnunum hafði
verið komið fyrir í smokkum.
Handtekinn
vegna gruns
um fíkni-
efnasmygl
♦ ♦ ♦