Morgunblaðið - 15.03.2001, Qupperneq 12

Morgunblaðið - 15.03.2001, Qupperneq 12
FRÉTTIR 12 FIMMTUDAGUR 15. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ PERSÓNUVERND og vísindasiða- nefnd hafa samþykkt fyrstu áfanga Íslenska krabbameinsverkefnisins sem er sameiginlegt átak lækna, vísindamanna og almennings á Ís- landi til að rannsaka orsakir og eðli krabbameins. Undir merkjum Ís- lenska krabbameinsverkefnisins verða á næstu árum gerðar fjöl- margar vísindarannsóknir á krabbameini. Fyrstu áfangar Íslenska krabba- meinsverkefnisins, sem Persónu- vernd og vísindasiðanefnd hafa nú veitt leyfi til að hefja, eru rann- sóknir á krabbameini í eftirfarandi líffærum: brjóstum, legi, leghálsi, eggjastokkum, nýrum, þvagblöðru, eistum, blöðruhálskirtli, skjaldk- irtli, vélinda, maga, lifur og galli, brisi, ristli og endaþarmi. Fleiri verkefni bíða afgreiðslu nefndarinn- ar. Fleiri rannsóknar- verkefni undirbúin Tekið verður á móti þátttakend- um Íslenska krabbameinsverkefn- isins í Skúlaveri, nýrri þjónustumið- stöð að Skúlagötu 51 í Reykjavík. Þeir sem vilja taka þátt í rannsókn- inni láta í té upplýsingar og gefa blóðsýni og verður þeim upplýsing- um safnað í Skúlaveri. Þar fer einn- ig fram leyndarmerking persónu- upplýsinga og verður unnið eftir skilmálum sem hafa hlotið sam- þykki vísindasiðanefndar og Per- sónuverndar. Í upphafi starfa sex hjúkrunarfræðingar og ritari í Skúlaveri og má búast við fjölgun í þeirra hópi þar sem fleiri rannsókn- arverkefni eru í undirbúningi. Aðilar sem standa að Íslenska krabbameinsverkefninu eru Land- spítali – háskólasjúkrahús, Krabba- meinsfélag Íslands, Fjórðungs- sjúkrahúsið á Akureyri, Íslenski krabbameinshópurinn og líftækni- fyrirtækið Urður Verðandi Skuld ehf. Íslenski krabbameinshópurinn er hópur lækna sem starfa við að greina og lækna krabbamein við ofangreind sjúkrahús. Þessir aðilar hafa bundist samtökum um að efla vísindarannsóknir á krabbameini á Íslandi. Húsnæði Skúlavers er um 400 fermetrar á tveimur hæðum. Auk móttöku eru þar vinnuherbergi fyr- ir hjúkrunarfræðinga sem taka á móti þátttakendum. Í Skúlaveri er einnig aðstaða fyrir samstarfslækna Íslenska krabbameinsverkefnisins. Ábyrgðarmaður verkefnisins, dr. med. Þorvaldur Jónsson dósent í skurðlækningum, hefur skrifstofu sína í Skúlaveri. Framkvæmda- stjóri Skúlavers er Þórgunnur Hjaltadóttir. Urður, Verðandi, Skuld fær leyfi til að hefja Íslenska krabbameinsverkefnið Tekið er á móti þátttakendum Íslenska krabbameinsverkefnisins í Skúlaveri, nýrri þjónustumiðstöð á Skúlagötu 51. Vinna hafin í nýrri þjón- ustumiðstöð DANSKI læknirinn Sören Berg, sem er sérfræðingur í kæfisvefni og sérstaklega í þrýstimælingum í vél- inda og viðnámi í efri loftvegum, og Baldur Þorgilsson verkfræðingur hafa að undanförnu átt samstarf um þróun vél- og hugbúnaðar sem nota á við rannsóknir á kæfisvefni. Baldur er framkvæmdastjóri heilbrigðis- tæknifyrirtækisins Kine en eitt aðal- verkefni þess er að hanna og mark- aðssetja svonefndan Hreyfigreini. Hann er kerfi vél- og hugbúnaðar sem gerir sérfræðingum í heilbrigð- isgeiranum kleift að mæla hvers kyns hreyfingar líkamans og skrá- setja og segir Baldur þetta auka mjög möguleika t.d. sjúkraþjálfara í að meta ástand og þjálfa. „Sjúkraþjálfarar, sjúklingar, læknar og tryggingafélög eru allt áhugasamir aðilar um hlutlægt mat á gangi meðferðar og mælingarnar eru nauðsynlegur þáttur í því mati,“ segir Baldur. Hann segir endurhæf- ingu vegna öndunar- og lungnastarf- semi einnig viðamikið svið innan sjúkraþjálfunar og liggja verkefni Kine einnig innan þess, svo sem á sviði kæfisvefns. Sören Berg hefur yfir 15 ára reynslu af rannsóknum á kæfisvefni og starfar nú við læknadeild háskól- ans í Lundi í Svíþjóð. Um tveggja ára skeið starfaði hann einnig að rann- sóknum sínum í Kanada. Hann er einn þeirra fyrstu sem notað hafa svefnrannsóknatækið Emblu sem Flaga framleiðir en fyrirtækið er í forystu á sviði þeirrar framleiðslu og hafa tækin selst víða um heim. Baldur lærði verkfræði í Dan- mörku og starfaði með náminu á eðl- isfræði- og tæknideild Landspítalans og síðar var hann fastráðinn í þróun- arverkefni á vegum deildarinnar þar til fyrir nokkrum árum að hann fór að starfa fyrir Kine ehf. Baldur kynntist meðal annars svefnrann- sóknum sem Þórarinn Gíslason vann að. Baldur hefur sérhæft sig í hönn- un hug- og vélbúnaðar vegna lækn- ingarannsókna einkum á sviði raf- einda-, mynd- og merkjafræði. Frá því um 1989 þróuðu Þórarinn og Baldur vélbúnað og hugbúnað til upptöku og greiningar á kæfisvefni. „Um 1994 skiptum við yfir í vél- búnað frá fyrirtækinu Flögu sem þá var nýr en greiningarhugbúnaðurinn var aðlagaður hugbúnaði Flögu og hann þróaður áfram. Með tímanum jókst svo áhugi forráðamanna Flögu á sviði mælinga á kæfisvefni og fór svo að lokum að öll þekking varðandi greiningaraðferðirnar var færð yfir til Flögu og fyrirtækið tók við að þróa greiningarhugbúnaðinn. Meðal annars með þessum hætti átti Land- spítalinn þátt í frábærum árangri Flögu sem óx úr um fjögurra manna fyrirtæki við upphaf samstarfsins í nærri 100 manna fyrirtæki í dag. Er það eitt af öflugustu fyrirtækjum heims á þessu sviði,“ segir Baldur. Ísland framarlega á sviði svefnrannsókna Sören Berg skýtur því hér inn í að í suðurhluta Svíþjóðar hafi þeir að- ilar sem nota tækin frá Flögu til svefnrannsókna með sér náið sam- starf og er miðstöð þessa samstarfs í Lundi. Hann segir jafnframt að Ís- land sé mjög framarlega á sviði svefnrannsókna. „Hér er fyrir hendi þekking á öll- um sviðum, tækni- og tölvuþekking vegna hönnunar og þróunar búnaðar og í læknisfræði og hér starfar einn fremsti sérfræðingur í rannsóknum á kæfisvefni, Þórarinn Gíslason á Vífilssstöðum,“ segir hann og nefnir líka sem dæmi að Baldur Þorgilsson hafi mikla reynslu af því að tvinna saman þekkingu og reynslu úr heimi tækni og lækninga. Segir hann af þeim sökum áhuga- vert að starfa með Kine að frekari þróun tækjabúnaðar til svefnrann- sókna. Meðal verkefna þeirra um þessar mundir er að þróa mælingar á þrýst- ingi og loftflæði í öndunarfærum lík- amans við öndun. Fara þær m.a. fram í sérstökum kassa eða boxi sem viðkomandi sjúklingur sest inn í. Er mældur þrýstingur á búk og hálsi og með grímu eru einnig framkvæmdar sérstakar mælingar. Kassinn er upp- runninn í Toronto í Kanada en hér er unnið að ákveðnum endurbótum á mælingatækninni. Eru aðeins tveir aðrir slíkir kassar til á Norðurlönd- unum en nokkrir í Vesturheimi og íBrasilíu. Sören Berg segir að við slíkar mælingar geti komið fram hvort og hvar hugsanleg þrengsli eru í öndunarvegi og hvaða meðferð þurfi að beita við lækningu. Alþjóðlegt rannsóknasetur á Íslandi Þá kom fram í spjallinu við Sören Berg að hugmyndin er að hérlendis verði sett upp eins konar alþjóðlegt rannsóknasetur á sviði svefnrann- sókna og samstarf er nú milli háls-, nef- og eyrnadeildar Landspítala í Fossvogi og háskólasjúkrahússins í Lundi um svefnrannsóknir. Í lokin má geta þess að auk þess sem Kine starfar að framleiðslu og þróun tæknibúnaðar býður fyrirtæk- ið upp á ýmis námskeið, m.a. í hreyfi- greiningu. Veffangið er www.kine.is. Íslenskir tæknimenn og danskur læknir í samstarfi vegna svefnrannsókna Þróa saman hugbúnað og rannsóknartæki Morgunblaðið/Halldór Kolbeins Baldur Þorgilsson situr hér í boxinu og Sören Berg útskýrir hvernig mæla má margs konar þrýsting með því og lesa úr í tölvunni sem er tengd boxinu. Margs konar tækni þarf að viðhafa til að rann- saka öndunartruflanir og afleiðingar þeirra. Jóhannes Tómasson ræðir við sérfræðinga á þessu sviði sem vinna meðal annars að end- urbótum á sérhönn- uðum kassa sem not- aður er í þessu skyni. FJARSKIPTAMÁL í dreifbýli voru talsvert til umræðu á nýafstöðnu Búnaðarþingi og samþykkt var ályktun þar sem fagnað er þeirri ákvörðun að fyrir árslok 2002 skuli allir landsmenn eiga möguleika á al- þjónustu, eða svokallaðri ISDN- tengingu. Ennfremur er þeim vilja Landssímans fagnað að hefja sam- starf við Bændasamtökin um upp- byggingu svonefnds bændatorgs á Netinu. Þingið felur stjórninni að fylgjast grannt með „þessu brýna hagsmunamáli,“ eins og segir í álykt- uninni. Á þinginu kom fram að tölvunotk- un er veruleg í sveitum landsins og fer vaxandi. Víða er því talin nauðsyn á að bæta samband og auka flutn- ingsgetu á línum Landssímans í dreifbýlinu. Upplýst var að nýlega hófst sam- starf milli Landssímans og Bænda- samtakanna um uppbyggingu á bændatorgi á vefnum. Þar er ætlun- in að bændur geti fengið aðgang að alhliða þjónustu og verslun á einum stað. Stofnaður hefur verið verk- efnahópur sem á að vinna að þessum málum og jafnframt að tryggja áframhaldandi uppbyggingu á al- þjónustu um allt land. Fjarskiptamál í dreifbýli rædd á Búnaðarþingi Bændatorg á vefnum í undir- búningi KONA á þrítugsaldri hlaut minni- háttar meiðsl þegar bíll hennar valt út af veginum austan við Ingólfshvol í Ölfusi laust eftir klukkan eitt í fyrrinótt. Hún var flutt á slysadeild Landspítala – háskólasjúkrahúss í Fossvogi. Samkvæmt upplýsingum frá lög- reglunni á Selfossi sat konan föst í bílnum þar sem honum hvolfdi ofan í skurð en náði að kalla eftir aðstoð lögreglu með því að nota farsíma sem hún hafði meðferðis. Konan var ein í bílnum en talið er að hún hafi sofnað undir stýri. Bíllinn skemmd- ist nokkuð. Sat föst í bíln- um en lét vita með farsíma ♦ ♦ ♦
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.