Morgunblaðið - 15.03.2001, Page 15

Morgunblaðið - 15.03.2001, Page 15
AKUREYRI MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. MARS 2001 15 VOGIR Eltak sérhæfir sig í sölu og þjónustu á vogum Bjóðum eitt mesta úrval á Íslandi af smáum og stórum vogum Hafðu samband Síðumúla 13, sími 588 2122 www.eltak.is UMFANGSMIKILLI tilraun Hita- og vatnsveitu Akureyrar, nú Norður- orku, með dælingu á bakrásarvatni frá dreifikerfi hitaveitunnar á Akur- eyri niður í jarðhitakerfið á Lauga- landi í Eyjafjarðarsveit lauk formlega fyrir rúmu ári. Franz Árnason, fram- kvæmdastjóri Norðurorku, sagði að niðurdælingin væri nú hluti af orku- vinnslu fyrirtækisins og skipti þar verulegu máli. „Niðurdælingin er um 8% af heild- arorkuframleiðslu hitaveitunnar. Ár- angurinn af þessu verkefni er mun meiri en bjartsýnustu menn þorðu að vona,“ sagði Franz. Fyrir utan þann ávinning sem er af orkuvinnslunni er verkefnið einnig umhverfisvænt þar sem nýting auðlindarinnar eykst verulega og rennsli á volgu vatni um fráveitukerfi bæjarins minnkar. Tilraunaverkefnið hófst í septem- ber 1997 og stóð í rúm tvö ár. Tilgang- urinn var að sýna fram á að með nið- urdælingu vatns mætti auka umtalsvert orkuvinnslu og afl jarð- hitasvæðisins á Laugalandi á mjög hagkvæman hátt. Þar er nægur hiti í jörðu en vatn skortir í jarðlögum til að ná hitanum til yfirborðs. Lögð var plastlögn frá dælustöð hitaveitunnar við Þórunnarstræti um 12 km leið að Laugalandi. Eftir plaströrinu er dælt um 15 gráða heitu bakrásarvatni frá Akur- eyri en á Laugalandi er vatninu dælt undir háum þrýstingi niður í djúpar holur, sem ekki höfðu verið notaðar vegna þess hversu lítið vatn þær gáfu. Vatnið dreifist um 90–100 gráða heitt bergið á 500–2.000 metra dýpi, hitnar þar og er síðan dælt upp á ný 90–95 gráða heitu um vinnsluholur veitunn- ar til viðbótar því vatni sem þegar er dælt upp. Heildarkostnaður 135 milljónir króna Þessu verkefni fylgdu umfangs- miklar rannsóknir og m.a. voru settir niður jarðskálftamælar á svæðinu. Þeim var ætlað að mæla smáskjálfta sem menn töldu að kæmu fram þegar köldu vatninu væri dælt niður í heitt bergið. „Það hafa ekki komið fram neinir skjálftar en vísindalegar skýr- ingar eru til á því,“ sagði Franz. Að tilrauninni stóðu, ásamt Hita- og vatnsveita Akureyrar, Orkustofn- un, Háskólinn í Uppsölum, RARIK og Hoechest Danmark A/S. Lang- mestur hluti rannsóknarvinnunar hvíldi á herðum starfsmanna Orku- stofnunar en háskólinn í Uppsölum sá um jarðskjálftamælingarnar. Verk- efnið hlaut 50 milljóna króna styrk frá Evrópusambandinu en heildarkostn- aður við tilraunaverkefnið var um 135 milljónir króna. Rekstrarkostnaður við niðurdælinguna er nú nánast ein- göngu fólginn í raforkukaupum vegna dælinga. Farnir að sjá möguleika víðar Ólafur G. Flóvenz hjá Orkustofnun sagðist mjög sáttur við hvernig til tókst með tilraunaverkefnið. „Þetta fór kannski ekki nákvæmlega eins og við héldum en að mörgu leyti betur. Niðurdælingin er orðin fastur liður í orkuvinnslunni og menn eru farnir að opna augun fyrir þessum möguleika víðar.“ Spurður um hugsanlega kælingu vinnsluholanna sem bakrásavatninu er dælt í, sagði Ólafur að menn hefðu reiknað með að kælingin yrði um 1 gráða á ári og því myndi niðurdæl- ingin borga sig í 20–25 ár. „Við höfum þó ekki með vissu séð neina kælingu ennþá, alla vega minni en við reikn- uðum með. Á móti kemur að náum ekki aftur upp öllu því vatni sem við setjum niður. Til skamms tíma litið náum við 2⁄3 af vatninu sem við dælum niður á Laugalandi en hluti af vatninu kemur fram á Ytri-Tjörnum þar skammt frá og er því líka að hafa áhrif á vatnsbúskapinn þar.“ Ólafur sagði að menn hefðu verið farnir að fikra sig áfram með niður- dælingu á Laugalandi í Holtum. Þeg- ar jarðskálftarnir gengu yfir við Hellu sl. sumar hrundi vatnsborð nið- ur um meira en 100 metra á aðal- vinnslusvæði Hitaveitu Rangæinga. „Þar voru menn nýbúnir að tengja vinnslusvæðið í Kaldárholti með lögn að Laugalandi í Holtum, sem er nokk- urra kílómetra leið. Vatnið í Kaldár- holti var ekki nema 68 gráða heitt en með því dæla vatninu ofan í Lauga- landskerfið, þar sem vatnið er 100 gráða heitt, var hægt að taka það upp heitara og flýta fyrir að jafnvægi kæmist þar á eftir skjálftana.“ Fyrri tilraunir HVA og Orkustofnun gerðu niður- dælingarprófun á Laugalandi í Eyja- fjarðarsveit árið 1991 og var þá dælt niður heitu vatni og viðbrögð kerfis- ins mæld. Niðurstöður þeirrar til- raunar lofuðu góðu og voru grund- völlur þess að ráðist var í þetta umfangsmikla verkefni. Undanfarin 5–6 ár hefur bakrásar- vatni verið dælt niður í holur á Krist- nesi og kringum Laugaborg í Eyja- fjarðarsveit. Franz sagði að niðurdælingin hefði ekki haft merkj- anleg áhrif á þessum svæðum, þ.e. að þau kólnuðu ekki en hins vegar hefði vatnsborðið hækkað. Ekki hafa farið fram sérstakar rannsóknir vegna þessa. Frekari orkuöflun Síðastliðið sumar var ráðist í svo- kallaða stefnuborun á Laugalandi á Þelamörk, þar sem farið var með bor- búnað niður í gamla holu og borað út úr henni í ákveðna átt niður á 1.714 metra dýpi. Franz sagði að þessi framkvæmd hefði gefist vel. Dæling ínn á veitukerfið úr þessari holu hófst í nóvember sl. Vatnið úr holunni er heitara en á öðrum vinnslusvæðum veitunnar, eða um 103 gráður og magnið er, enn sem komið er, tölvert meira en úr holunni þeirri sem dælt var úr áður. „Ég vonast eftir því að orkuframleiðslan á Laugalandi á Þelamörk geti aukist um 80%, sem er um 5% heildaraukning á orkuöflun hitaveitu Norðurorku. Hins vegar þarf að dæla úr holunni í 1–2 ár áður en það liggur endanlega fyrir.“ Niðurdæling bakrásarvatns á Laugalandi orðin hluti af orkuvinnslu Norðurorku „Árangur meiri en bjartsýn- ustu menn þorðu að vona“ Alls voru lagðir 12 km af plastlögn frá dælustöð hitaveitunnar við Þór- unnarstræti að Laugalandi í Eyjafjarðarsveit, fyrir bakrásarvatn í tengslum við niðurdælinguna. TRÍÓIÐ Guitar Islancio leik- ur á tónleikum á Gamla Bauk á Húsavík í kvöld, 15. mars kl. 21. Tríóið skipa þeir Björn Thoroddsen og Gunnar Þórð- arson á gítara og Jón Rafns- son á kontrabassa. Á efnisskránni kennir ým- issa grasa; íslensk þjóðlög í jazzútsetningum, lög eftir Duke Ellington, George Gershwin, Chick Corea o.fl. auk laga eftir þá Björn og Gunnar. Þeir hafa gefið út tvo geisladiska sem innihalda að mestu íslensk þjóðlög og hafa þeir báðir fengið frábærar viðtökur. Tónleikarnir hefjast eins og áður sagði kl. 21. Guitar Islancio á Gamla Bauk BANDALAG íslenskra skáta heldur Skátaþing dagana 16.– 18. mars. Þingið verður hald- ið í Verkmenntaskólanum á Akureyri og hefst setning kl. 20 föstudaginn 16. Þingið sitja forsvarsmenn skátafé- laga á landinu en einnig fulltrúar stjórnar, ráða og nefnda BÍS. Við setninguna verður formlega opnuð ný heimasíða Bandalags ís- lenskra skáta, www.scout.is. Auk hefðbundinna aðal- fundarstarfa mun Skátaþing fjalla um öryggi í skátastarfi, samstarf foreldra og skáta, aukin gæði í skátastarfi og stöðu skátastarfs í nútíma samfélagi. Á þinginu verða einnig kynnt margvísleg mál- efni sem varða skátastarf s.s. Landsmót skáta 2002 sem haldið verður á Hömrum við Akureyri, þjónustusamningur SkátafélagsinsVífils við Garðabæ, Fararstjórn á skátamót erlendis, nýbreytni í ylfingastarfi, skátamiðstöðv- ar í Englandi, áhrif ungs fólks á stefnumörkun í skáta- starfi og fjarnám í félags- og tómstundafræðum við Kenn- araháskóla Íslands. Skátaþing hefst á Akureyri LEIKFÉLAG Akureyrar ætlar að endurflytja leikritið Berfætlingana eftir Guðmund L. Friðfinnsson ann- að kvöld, 16. mars, kl. 20. Leikritið var leiklesið í Samkomuhúsinu á Ak- ureyri í febrúar síðastliðnum og var gerður mjög góður rómur að þessari nýbreytni, þótti leikritið skemmti- legt og flutningur góður, segir í fréttatilkynningu. Guðmundur fagnaði 95 ára afmæli sínu í desember síðastliðnum og jafnframt átti hann 50 ára rithöfund- arafmæli á sl. ári. Leikritið fjallar um leitina í brjósti mannsins, leitina að sjálfum sér og tilgangi lífsins, og hversu okkur er gjarnt að villast á þeim vegi. Samtöl verksins eru víða gamansöm á yfir- borðinu og ærslafengin, en undir- tónninn er alvarlegur. Leikstjóri verksins er Skúli Gautason og sér hann jafnframt um útlit leiklestursins. Leikarar eru: Þráinn Karlsson, Saga Jónsdóttir, Aðalsteinn Berg- dal, Valgeir Skagfjörð, Þorsteinn Bachmann, Hinrik Hoe Haraldsson, Þóranna Kristín Jónsdóttir, Sigríður Eyrún Friðriksdóttir, Bragi Har- aldsson og Guðbrandur Guðbrands- son. Tveir síðastnefndu leikararnir koma frá Leikfélagi Sauðárkróks. Allir hinir eru frá Leikfélagi Akur- eyrar. Þetta er samstarfsverkefni Leikfélagsins, Menor og Leikfélags Sauðárkróks. Berfætlingarnir endurfluttir ÁGÆTIS kropp hefur verið und- anfarna daga hjá smábátasjómönn- um á Akureyri sem róa með línu. Þá eru þeir sem eru á netum einnig farnir að reyna fyrir sér og í gær kom Tryggvi Valsteinsson á Svani Þór EA með tæp 400 kg af þorski að landi. Stefán Baldvinsson á Elvu Dröfn EA fékk m.a. um 250 kg af þorski á línu í gær og hann sagði að ágætis kropp hefði verið síðasta mánuðinn en þó væri dagamunur á. Trillu- karlarnir hafa verið á veiðum við Svalbarðseyri og út undir Hörg- árgrunni. Fimm smábátar stunda línuveiðar frá Akureyri og svipaður fjöldi mun gera út á net á næstunni. Morgunblaðið/Kristján Smábátasjómenn hafa fengið þokkalegan afla á línu að undanförnu. Ágætis kropp á línu JÓHANNA Friðfinnsdóttir hefur opnað málverkasýningu á Café Kar- ólínu í Kaupvangsstræti á Akureyri. Þar sýnir Jóhanna 15 myndir, en við- fangsefni hennar er landslag og blóm. Jóhanna er fædd á Akureyri árið 1947. Hún hefur stundað nám í Listaskóla Arnar Inga á Akureyri síðustu 5 ár. Einnig vinnur hún með fjölbreytt handverk en Jóhanna starfrækir vinnustofu fyrir hand- verk í Borgarhlíð 7 og eru hún öllum opin. Þar býður Jóhanna upp á fjöl- breytt námskeið í handverki. Sýning Jóhönnu á Karólínu er op- in á afgreiðslutíma staðarins fram til 10. apríl næstkomandi. Jóhanna sýnir á Karólínu

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.