Morgunblaðið - 27.03.2001, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 ÞRIÐJUDAGUR 27. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
✝ Sigurður ÖrnIngólfsson fædd-
ist 7. júlí 1935. Hann
lést 16. mars síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru hjónin sr.
Ingólfur Ástmarsson,
kennari, biskupsrit-
ari og prestur, lengst
á Mosfelli í Gríms-
nesi, og Rósa B.
Blöndals, skáld og
kennari. Örn lauk
stúdentsprófi frá ML
og síðar flugvirkja-,
Jet-eng. technician-
og Multi-eng. techn-
ician-námi frá Spartan School of
Aeronautics, en þaðan útskrifað-
ist hann með FAA-próf. Starfsfer-
ill hans var síðan lengst af erlend-
is.
Örn kvæntist Sólbjörtu Gests-
dóttur. Börn þeirra eru Ingólfur,
f. 1956, Ástmar, f.
1957, og Jóhanna
Rósa, f. 1962. Þau
skildu. Hann kvænt-
ist síðar Ellen Nínu
Sveinsdóttur. Börn
þeirra eru Þórunn
Jóhanna, f. 1975,
Ragnheiður Katrín,
f. 1977, Ingibjörg
Rós, f. 1979, og Elín
Sólveig, f. 1985. Þau
skildu. Einnig eign-
aðist hann Leó, f.
1968, móðir Ásta
Lára Leósdóttir,
Guðrúnu Vöku, f.
1973, móðir Svandís Gunnarsdótt-
ir, Val, f. 1973, móðir Steinunn G.
Skúladóttir, og Samuel, f. 1992,
móðir Sabine Klein.
Útför Sigurðar Arnar fer fram
frá Skálholtskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Jæja afi minn. Þá kom að því að
þú fórst yfir móðuna miklu. Þetta
gerðist allt svo snöggt. Þú varst með
krabbamein, fékkst heilablóðfall og
svo lástu í dái mjög þjáður. Þegar ég
kom upp á spítala ásamt langömmu
fann ég svo til með þér þegar ég sá
þig þjást í rúminu og kreppa lófana
af verkjunum sem hrjáðu þig.
Þessa síðustu daga sem þú áttir
eftir ólifaða bað ég guð um að halda
þér hjá mér því við áttum alltaf eftir
að gera það sem við vorum búnir að
tala um að gera síðan ég var 12 ára
gamall Vesturbæjarbúi. Við vorum
búnir að ákveða að leigja okkur þín-
ar uppáhaldsmyndir, Godfather-
seríuna. En því miður varð ekkert
úr því. Við horfðum samt reglulega
á mafíumyndir saman. Það var mjög
gaman og ég mun ávallt sakna þess.
Svo er það allt þér að þakka að mér
hefur gengið mjög vel í umferðinni
síðan ég fékk bílprófið í fyrra. Þú
fékkst æfingaleyfi á Honduna okkar
svo við gætum keyrt saman út á
land. Við keyrðum mjög mikið og lit-
um á ýmsa staði. Við fórum saman á
Laugarvatn, Geysi og svo litum við á
hana móður þína og langömmu mína
á Selfossi áður en við keyrðum í bæ-
inn aftur. Ég man þegar við fórum
fyrst. Það var í lok september að við
fórum á Þingvelli, en ég þurfti að
vera kominn í bæinn fyrir níu því ég
var á leiðinni á skólaball. Þú sagðir
mér fullt af sögum og leyndarmálum
þann dag. Við náðum mjög vel sam-
an og vorum eins og góðir vinir. Ég
man þegar þú komst og gafst mér
fyrstu rakvélina og kenndir mér að
raka mig.
Ég mun sakna þín afi en ég vona
að við hittumst aftur í fyllingu tím-
ans. Elsku afi minn, megi guð blessa
þig að eilífu.
Guðjón Örn Ingólfsson.
Við vorum systkinabörn, hann
nokkrum árum eldri, nógu mörgum
til þess að litla frænka leit upp til
þessa stóra frænda síns, sem allt gat
og allt vissi. Hann gat verið stríðinn
og komið mér í vanda, en alltaf þótti
mér vænt um hann samt.
Ég kom oft að Mosfelli, þar sem
Ingólfur frændi minn var prestur,
og var það lengi mín eina reynsla af
lífinu í sveitinni. Þar var öllum gest-
um tekið eins og kóngar væru og
þar áttu allir skjól, sem höfðu orðið
undir í lífinu og þangað leituðu. Oft
hef ég hugsað, að þessi afstaða for-
eldranna hafi haft áhrif á Örn, því
þegar árin liðu og hann hafði eign-
ast sín fyrstu börn, var aldrei haldið
svo barnaafmæli, eða aðrir stórvið-
burðir í hans fjölskyldu, að hann
legði ekki á sig að fara suður í Hafn-
arfjörð og vestur á Grund til að
sækja gömlu frænkurnar okkar,
sem þar dvöldu. Nei, afmælið var
ekki fullkomið án þeirra og afa okk-
ar og ömmu, sem í mörg ár dvöldu á
heimili foreldra hans.
Örn bjó erlendis í mörg ár, en
þegar við hittumst var allt eins.
Hann stríddi mér svolítið, en nú var
„litla“ frænka ekki lengur lítil, og
gat svarað fyrir sig.
Síðustu árin bjó hann á Selfossi
og þá var yndislegt að horfa á hið
nána samband milli hans og móður
hans Rósu B. Blöndals. Umhyggja
hans og hjálpsemi við hana var ein-
stök. Enginn dagur leið svo að hann
ekki kæmi til hennar og hún hefur
sagt mér að áhugi hans og aðstoð við
útgáfu á ritverkum hennar hafi ver-
ið það sem réð úrslitum. Engin fyr-
irhöfn var of mikil og engum tíma
betur varið en til að hjálpa henni.
Hann leitaði uppi heimildir og las
prófarkir og svo ótalmargt fleira.
Ég gat því miður ekki verið stödd
á Þingvöllum, þegar hann stóð við
hlið hennar á sviði á Kristnihátíð og
aðstoðaði hana við upplestur hins
stórbrotna ljóðs, sem hún orti í til-
efni af árþúsundaafmæli kristni á
Íslandi. Það var stór stund í lífi
þeirra beggja.
En heilsan bilaði og nú kveð ég
góðan frænda, sem ég mun ekki
gleyma. Ég sendi móður hans og
myndarlega barnahópnum hans
samúðarkveðjur og bið Guð að gefa
þeim styrk.
Rósa Aðalsteinsdóttir,
Stóru–Mörk.
Það var á sólbjörtum haustdegi
árið 1952 sem ég sá séra Ingólf Ást-
marsson, sóknarprest á Mosfelli í
Grímsnesi, og fjölskyldu hans í
fyrsta skipti. Haustlitadýrðin skart-
aði sínu fegursta á Laugarvatni
þennan dag. Það var stafalogn,
glampandi sólskin, vatnið var speg-
ilslétt og fjalladrottningin, Hekla,
speglaðist fagurlega í vatninu.
Séra Ingólfur hafði boðað til
skólamessu á þessum fagra haust-
degi. Auk séra Ingólfs sá ég einnig
eiginkonu hans, frú Rósu B.
Blöndals, rithöfund, skólastjóra og
kennara, ásamt einkabarninu
þeirra, Sigurði Erni, sem nú í dag er
kvaddur hinstu kveðju frá Skál-
holtsdómkirkju. Messugjörðin var
áhrifamikil, enda einkenndust öll
embættisstörf sem séra Ingólfur
framkvæmdi af fegurð og lotningu
fyrir konungi lífsins sem hann helg-
aði allt sitt líf.
Eftir messuna kynnti þáverandi
skólastjóri Héraðsskólans, Bjarni
Bjarnason, prestfjölskylduna fyrir
mér og vinkonu minni, Jensínu Hall-
dórsdóttur, þáverandi skólastjóra
Húsmæðraskóla Suðurlands. Við
buðum þeim í kaffi heim til okkar og
varð það upphafið að órofa vináttu
okkar Jensínu við þessa fjölskyldu
sem varað hefur og orðið æ traust-
ari með hverjum áratugnum.
Sigurður Örn lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum að Laugar-
vatni þrátt fyrir erfiðan sjúkdóm, en
eitt af einkennum Sigurðar Arnar
var baráttuþrekið og gafst hann
ógjarnan upp við þau verkefni sem
hann fékkst við hverju sinni. Þess-
um eiginleikum hélt hann til hinstu
stundar.
Árin liðu og Sigurður Örn fluttist
búferlum til Kanada. Um nokkurra
ára skeið gerðist séra Ingólfur bisk-
upsritari á biskupsstofu hjá skóla-
bróður sínum og vini, herra Sigur-
birni Einarssyni biskupi í Reykja-
vík.
En sveitin togaði og það fór svo
að frú Rósa og séra Ingólfur fluttust
aftur að Mosfelli, sóknarbörnum
sínum til óblandinnar ánægju því að
þau voru prestshjón af Guðs náð
sem fylgdust náið með lífsbaráttu
sóknarbarna sinna. Þeim var það
svo eiginlegt að gleðjast með glöð-
um og syrgja með syrgjendum.
Þegar séra Ingólfur lét af prest-
skap vegna aldurs fluttust þau hjón-
in til Selfoss, þar sem frú Rósa býr
enn þann dag í dag.
Þegar séra Ingólfur gerðist sjúk-
ur og ellimóður hjúkraði frú Rósa
honum af stakri nærgætni og kær-
leika og gætti hans á nóttu jafnt sem
degi. Er sjúkdómurinn ágerðist
fékk hann vistun að Ljósheimum á
Selfossi og leið ekki sá dagur að frú
Rósa vitjaði hans og sæti hjá honum
löngum stundum. Skömmu eftir að
séra Ingólfur lagðist inn á Ljós-
heima kom Sigurður Örn alkominn
til Íslands. Það var þeim mikil gleði
og styrkur að endurheimta ástkær-
an son sinn eftir langan aðskilnað.
Hvern dag vitjaði Sigurður Örn föð-
ur síns og einhverju sinni sagði
hann mér að sér fyndist hann helst
komast í tengsl við föður sinn þegar
hann sæti hjá honum á matmálstím-
um og hjálpaði honum við að matast
eftir því sem hægt var. Oft átti frú
Rósa margvísleg erindi til Reykja-
víkur. Þá gisti hún oft á heimili okk-
ar hjóna, okkur báðum til ánægju og
fróðleiks. Það kom fyrir að við
gleymdum að líta á klukkuna á
kvöldin. Það er svo undur uppbyggi-
legt að ræða við hana um heima og
geima í góðu næði. Ævinlega var
Sigurður Örn bílstjórinn hennar.
Hann var litríkur gestur, viðræðu-
góður og hafði frá mörgu að segja
enda víðförull heimsmaður sem
hafði kynnt sér hefðir og menningu
fjölmargra framandi þjóða sem
áhugavert var að heyra um.
Sigurður Örn sóttist ekki eftir
vegtyllum í lífinu fyrir sjálfan sig,
heldur lagði hann sig allan fram við
að aðstoða móður sína við að koma í
framkvæmd fjölmörgum hugsjónum
hennar.
Frú Rósa var æði oft beðin um að
flytja hvatningarávörp um hin ólík-
ustu málefni, nánast um allt landið.
Á hana var alltaf hlustað. Ævinlega
stóð sonur hennar við hlið hennar og
veitti henni þann styrk sem honum
var mögulegt að veita.
Hér má nefna þátt frú Rósu á
kristnihátíðinni á Þingvöllum síðast-
liðið sumar sem verðskuldað vakti
mikla athygli. Þá flutti hún frumort
helgiljóð við Vígðulaug að Laugar-
vatni 1. júní árið 2000 vegna 1000
ára kristnihátíðar á landinu. Þar
voru saman komnir um 300 gestir.
Sigurður Örn veitti móður sinni
ómetanlega aðstoð við gagnasöfnun
vegna ritstarfa hennar.
Ég veit ekki betur en að fleiri
bækur séu þegar tilbúnar til útgáfu
sem vafalaust munu lifa með þjóð-
inni sem bókmenntaperlur um
ókomin ár.
„Mér hefði aldrei tekist að ljúka
þessu verki án ómældrar aðstoðar
elskulegs sonar míns,“ sagði frú
Rósa oft við mig.
Árla morguns, einum sólarhring
fyrir andlát Sigurðar Arnar, kom ég
aðeins við hjá minni kæru vinkonu,
frú Rósu, á sjúkrahúsinu, þar sem
hann lá. Hún hafði setið við dán-
arbeð sonar síns alla nóttina. Ekki
fór á milli mála að hverju stefndi, en
ró og friður hvíldi yfir ásjónu frú
Rósu. Hún hefur alla tíð verið mjög
trúuð kona, bænrækin og bænheit.
Auðséð var hvert hún hafði sótt
styrk sinn á örlagastundu.
Við Egill og Jensína sendum þér,
elsku Rósa, samúðarkveðjur og
biðjum Guð að blessa þig. Einnig
sendum við einlægar samúðarkveðj-
ur til allra annarra aðstandenda og
vina Sigurðar Arnar Ingólfssonar.
Gerður H. Jóhannsdóttir.
Senn er langnætti lokið og sólar
von úr suðurgöngu. Marghrjáð haf-
alda, sem brotnað hefur við blind-
sker, útnes og flúðir, fellur nú að
sandinum hér suður af landinu og
gerir þar síðustu tilraun til að halda
reisn sinni áður en hún fellur aftur
til uppruna síns. Sumir kjósa sér
byggð í dalverpisskjóli, aðrir kjósa
fremur að sigla um Ægis öldur
þessa lífs, stundum í blíðu, stundum
í stríðu. Reyndar er það svo, að í
sögu hvers einstaklings og hverrar
þjóðar skiptast á skin og skúrir, ljós
og skuggar, lífsháski og logn. Styrk-
leiki þeirra blæbrigða gefur sögu-
heildinni nafn og setur á hana svip-
mót sitt. Í þúsund ára sögu Íslands
hefur skugginn oft verið yfirþyrm-
andi, en birtan aðeins verið ljósrák
frá fjarlægum heimi sem fólkið í
landinu kynslóð fram af kynslóð
þráði svo mjög, en hafði ekki á valdi
sínu. Og þannig er lífið enn.
Fyrir fjórum árum kynntist ég
Sigurði Erni Ingólfssyni. Mér varð
fljótt ljóst að þar fór maður sem
stundum hafði ekkert haft á móti því
að sigla brattar öldur. Það sem hins
vegar vakti fyrst og fremst athygli
mína var að öldruð móðir hans, frú
Rósa B. Blöndals skáld, fékk nú að-
stoð við heimildaröflun og hvatn-
ingu sem varð til þess að hún var
aftur farin að stunda skáldskap og
ritstörf, m.a. um Njálu og sálma-
skáldið dáða, sr. Valdimar Briem.
Ritgerð um sr. Valdimar Briem hef-
ur nú birst í nýjasta hefti ritraðar
Guðfræðistofnunar Háskóla Ís-
lands, en fullbúin endurskoðuð um-
fjöllun frú Rósu um Njálu og
tveggja binda ritverk hennar um sr.
Valdimar með samantekt heildar-
verka hans bíður nú útgáfu. Hann
hvatti hana líka til dáða á sviði
skáldskaparins og stuðlaði að því að
skáldskapur hennar fengi verð-
skuldaða athygli, nú síðast m.a. á
kristnitökuafmælinu á Þingvöllum
síðastliðið sumar, á Njáluslóð síð-
sumars og í Skálholti í vetur. Að
öðru leyti mátti íbúum Selfoss vera
ljóst hve stuðningur hans við móður
sína í önn hinna virku daga var dýr-
mætur og varðaði miklu um lífsgæði
hennar og tækifæri til félagslegrar
þátttöku.
Sigurði Erni var ekki gefið um
lognmollu og værð og í grámósku
daganna urðu einatt til ævintýraleg-
ar og spennuþrungnar áætlanir sem
hann grundvallaði á óvenju miklu
hugmyndaflugi og æskuáræði. Sum-
ar féllu í frjóan jarðveg, aðrar í
grýttan. Það sem upp úr stóð var þó
alltaf hve skemmtilegt var að hlusta
á hann segja frá liðnum atburðum
og hugmyndum sem sumar urðu að
veruleika, en aðrar að sögunni einni.
Um skemmtilega frásagnargáfu
hans voru flestir sammála. Frásagn-
irnar voru nefnilega aldrei látnar
gjalda fyrir það eitt að ekki reyndist
raunhæft að hrinda stórbrotnum
áætlunum og hugmyndum í fram-
kvæmd. Það var þá alltént hægt að
njóta sögunnar fyrst ekki vildi betur
til með annað.
Í fyrstu áleit ég að ekki væri
árennilegt að láta í ljós andstöðu við
skoðanir hans eða áform og að helst
mætti ekki mótmæla neinu af því
sem hann hélt fram. Það kom mér
því þægilega á óvart hve vel hann
tók gagnrýni og af hve mikilli prúð-
mennsku og æðruleysi hann meðtók
andstreymi sem hlaut að mæta hon-
um á stundum.
Lífið er reynsluganga og sáning-
artími. Og þó að við séum ekki korn-
sáningarfólk í eiginlegri merkingu
þess orðs eru einhver frækorn alltaf
að berast frá okkur. Frá því við
slepptum vöggubríkinni og þar til
nú höfum við verið að veita einhverj-
um áhrifum til þeirra sem umhverfis
okkur hafa verið. Sigurður Örn var í
gerðinni náttúrulega vel gefinn og
hugmyndaríkur með eindæmum.
Hann var líka skemmtilegur maður,
óvenjulega kraftmikill og áhuga-
samur um líf, sögu og samtíð. Hann
lifði viðburðaríku og oft háskafullu
lífi og sjálfum sér hefði hann getað
verið betri. Nokkrum sona hans hef
ég kynnst og ljóst er að þeir eru ein-
stakir hæfileika- og atgervismenn,
hver á sínu sviði.
Dagur er að kvöldi kominn.
Margs væri hægt að minnast nú við
dagsbrún, en hver og einn ástvinur
geymir með sjálfum sér helgustu
minningar og þakkarefni frá lífi og
samvistum við Sigurð Örn.
Hjá Drottni verða allir hlutir nýir
og heilir. Hið fyrra er farið og kem-
ur ekki aftur, segir í helgri bók.
Mættu þau orð nú rætast og verða
til þess að Sigurður Örn fái að njóta
friðar og heilbrigðis. Við biðjum því
hugrökk með orðum skáldsins:
Faðir ljósanna,
lífsins rósanna,
lýstu landinu kalda.
Vertu oss fáum,
fátækum, smáum,
líkn í lífsstríði alda.
(M. Joch.)
Kristinn Friðfinnsson.
SIGURÐUR ÖRN
INGÓLFSSON
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé
handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Senda má greinar til blaðsins
í bréfsíma 569 1115, eða á netfang þess (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höf-
undar/sendanda fylgi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli
að lengd greina fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða
2.200slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.