Morgunblaðið - 24.06.2001, Qupperneq 6

ERLENT
6 SUNNUDAGUR 24. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 17/6–23/6

ORKUVEITA Reykja-
víkur ákvað í vikunni að
hækka gjaldskrár raf-
magns og hita um 4,9%
frá og með næstu mán-
aðamótum. Þetta var
ákveðið á stjórnarfundi
Orkuveitunnar á þriðju-
dag og síðan rætt á fundi
borgarráðs samdægurs.

LÖGREGLAN í Reykja-
vík og miðborgarstjórn
lögðu í vikunni til við
borgarráð að af-
greiðslutími skemmti-
staða í miðborginni yrði
styttur. Afgreiðslutíminn
hefur verið frjáls á af-
mörkuðu svæði í mið-
borginni en ákvæði um
það var sett í tilrauna-
skyni. Tilraunatímabilið
rennur út 1. júlí nk.

HÆSTIRÉTTUR
dæmdi á fimmtudaginn
Ásgeir Inga Ásgeirsson í
16 ára fangelsi fyrir að
hafa banað Áslaugu Perlu
Kristjónsdóttur við Engi-
hjalla í Kópavogi hinn 27.
maí 2000. Með dómi
Hæstaréttar var refsing
ákærða þyngd um 2 ár en
fyrir héraðsdómi hlaut
ákærði 14 ára fangelsi.

VINNA við undirbún-
ing að umsókn um skrán-
ingu Þingvalla og Skafta-
fells á heimsminjalista
UNESCO er hafin, sam-
kvæmt upplýsingum
Margrétar Hallgríms-
dóttur þjóðminjavarðar.
Heimsminjalistinn er skrá
yfir staði sem eru að ein-
hverju leyti einstakir í
heiminum vegna nátt-
úrufegurðar eða menn-
ingarminja.
Gert ráð fyrir 9,1%
verðbólgu á þessu ári
ÞJÓÐHAGSSTOFNUN gerði ráð
fyrir því að hagvöxtur yrði 1,5% á
þessu ári en ekki 2% eins og áður var
talið. Stofnunin telur horfur á að við-
skiptahalli verði 73 milljarðar, svipað
og var gert ráð fyrir. Hins vegar telur
hún að verðbólga gæti orðið 9,1% frá
upphafi til loka þessa árs og 6,5% milli
áranna 2000 og 2001 en minnki svo að
nýju og verði 3,5% á árinu 2002.
Greinargerð Seðlabankans til rík-
isstjórnarinnar vegna þessa birtist
síðan á föstudaginn og þar segir m.a.
að hækkun launa, ofþensla, óhóflegur
viðskiptahalli og ytri áföll séu helstu
skýringar á gengislækkun krónunnar
á undanförnu ári. Breytingin á um-
gjörð peningastefnunnar skýri ekki
gengislækkun og vaxandi verðbólgu.
Gjöld 4,5 milljarða
umfram áætlun
GJÖLD ríkissjóðs fyrstu fimm mán-
uði ársins eru 4,5 milljörðum króna
meiri en áætlanir gerðu ráð fyrir, að
því er fram kemur í yfirliti fjármála-
ráðuneytisins um greiðsluafkomu rík-
issjóðs fyrstu fimm mánuði ársins.
Bolli Þór Bollason, skrifstofustjóri
efnahagsskrifstofu fjármálaráðuneyt-
issins, segir að í ljósi útgjalda-
ákvarðana sem teknar hafi verið sé
útkoman ekki óeðlileg.
Norðlingaöldulón fer
í umhverfismat
LANDSVIRKJUN ákvað í vikunni að
setja fyrirhugað uppistöðulón í Norð-
lingaöldu í mat á umhverfisáhrifum.
Eftir fund Þjórsársveranefndar á
miðvikudag, þar sem Páll Hreinsson
lagaprófessor skýrði álit sitt á fyrir-
mælum laga um náttúruvernd, var
ákveðið að nefndin aðhefðist ekkert
fyrr en formlegt erindi bærist.
INNLENT
Reynt að afstýra
borgarastyrjöld
ATLANTSHAFSBANDALAGIÐ
bauðst á miðvikudag til að senda allt að
3.000 hermenn til að aðstoða við að af-
vopna albanska uppreisnarmenn í
Makedóníu að því tilskildu að samning-
ar tækjust um frið. Borís Trajkovskí,
forseti Makedóníu, skýrði hins vegar
frá því að viðræður leiðtoga slavneskra
og albanskra Makedóníumanna hefðu
farið út um þúfur. Embættismenn
NATO og Evrópusambandsins lögðu
kapp á að bjarga friðarviðræðunum og
koma í veg fyrir að uppreisnin í Make-
dóníu leiddi til borgarastyrjaldar.
Ancram í leiðtogaslag
íhaldsmanna
MICHAEL Ancram sagði af sér sem
formaður breska Íhaldsflokksins á
fimmtudag til að geta gefið kost á sér í
leiðtogakjöri flokksins. Ancram er 54
ára skoskur aðalsmaður og vinsæll
miðjumaður. Margir telja hann best til
þess fallinn að sameina fylkingarnar
sem hafa tekist á innan flokksins.
Michael Portillo, talsmaður flokks-
ins í ríkisfjármálum, er enn talinn sig-
urstranglegasti frambjóðandinn í leið-
togakjörinu. Tveir þingmenn úr hægri
armi flokksins, Iain Duncan Smith og
David Davis, hafa einnig gefið kost á
sér.
Sharon hafnar stríði
ARIEL Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, lýsti því yfir á mánudag að
hann myndi ekki leiða landið út í alls-
herjarstyrjöld við Palestínumenn þrátt
fyrir mikinn þrýsting frá öfgamönnum
og byltingarsinnuðum landnemum.
„Ég hef alls ekki í hyggju að hlýða
stríðsöskrunum í sumum,“ sagði hann.
„Stríð getur aldrei verið annað en
neyðarúrræði og það er ekkert sem
réttlætir slíkt nú.“

BANDARÍKJAMENN
og Bretar sögðu á mið-
vikudag að ekkert væri
hæft í ásökunum Íraka um
að bandarískar og breskar
herþotur hefðu gert árás á
knattspyrnuvöll í þorpinu
Tel Afr í norðurhluta
Íraks, með þeim afleið-
ingum að 23 menn hefðu
beðið bana og ellefu særst.
Talsmaður bandaríska
varnarmálaráðuneytisins
sagði íraska loftvarnaf-
laug hafa lent á knatt-
spyrnuvellinum.

NORSKIR, færeyskir
og skoskir vísindamenn
hafa komist að því að tals-
vert hefur dregið úr flæði
djúpsjávarvatns frá Norð-
ur-Íshafi í Atlantshafið og
þeir segja það óhjákvæmi-
lega hafa í för með sér að
streymi heitara vatns,
golfstraumsins, minnki.
Þeir áætla að streymi golf-
straumsins hafi minnkað
um 6% sl. hálfa öld. Birtu
þeir niðurstöður sínar í
vísindatímarinu Nature.

JOHN Ashcroft, dóms-
málaráðherra Bandaríkj-
anna, skýrði frá því á
fimmtudag að þrettán
Sádi-Arabar og Líbani
hefðu verið ákærðir fyrir
sprengjuárás á Khobar
Tower-herbúðirnar í Sádi-
Arabíu árið 1996. Hann
sagði að í ákæruskjalinu
væru embættismenn í Íran
sakaðir um að hafa staðið
á bak við tilræðið, sem
varð nítján bandarískum
hermönnum að bana, auk
þess sem 372 hermenn
særðust.
ERLENT
LÖGREGLAN í indverska ríkinu
Manipur handtók í gær tólf leiðtoga
námsmannahreyfingar vegna
meintrar aðildar þeirra að óeirðum
sem kostuðu fjórtán manns lífið á
mánudag.
Yfirvöld hafa verið með mikinn ör-
yggisviðbúnað í Imphal, höfuðborg
Manipur, og hermenn hafa fengið
fyrirmæli um að skjóta á hvern þann
sem virðir ekki útgöngubann sem
var sett eftir óeirðirnar á mánudag.
Mótmælendur kveiktu þá í þing-
húsi ríkisins og fleiri opinberum
byggingum.
Mannréttindasamtökin Amnesty
International hvöttu til óháðrar
rannsóknar á ásökunum um að lög-
reglan hefði beitt of mikilli hörku til
að kveða niður mótmælin. Samtökin
sögðust einnig hafa áhyggjur af fyr-
irmælunum um að skotið yrði á fólk
sem virðir ekki útgöngubannið.
Óeirðirnar hófust vegna óánægju
með þá ákvörðun indversku stjórn-
arinnar að útvíkka fjögurra ára
vopnahléssamning við aðskilnaðar-
sinnaða uppreisnarmenn í indverska
ríkinu Nagaland, sem Nagar, sund-
urleitir þjóðflokkar í Naga-hæðum á
landamærum Indlands og Búrma,
fengu að stofna árið 1961. Vopnahléð
á nú einnig að gilda í Manipur og
fleiri svæðum þar sem Nagar eru í
meirihluta. Andstæðingar ákvörðun-
arinnar segja að markmiðið með
henni sé að stækka Nagaland en því
neitar indverska stjórnin.
Stjórnin kvaðst í gær ætla að end-
urskoða ákvörðun sína um vopna-
hléið.
Reynt að binda enda á óeirðir á Indlandi
Leiðtogar námsmanna
handteknir í Manipur
AP
Indverskir hermenn á varðbergi á götu í Imphal þar sem sett hefur ver-
ið útgöngubann eftir mannskæðar óeirðir fyrr í vikunni.
Imphal. Reuters, AFP.
DÖNSK stjórnvöld reyna nú að hefja
umræðuna um fyrirvara Danmerkur
við Maastricht-sáttmálann, að nýju,
rúmu hálfu ári eftir að Danir höfnuðu
aðild að evrópska myntsamstarfinu.
Það er gert með útgáfu svokallaðrar
Hvítbókar um Evrópumál, sem
danska utanríkisráðuneytið tók sam-
an en þar kemur fram að fyrirvarar
Danmerkur skaði hagsmuni landsins.
Hafa nokkrir stjórnarliðar hvatt til
þess að gengið verði til þjóðaratkvæð-
is um fyrirvarana að nýju að fimm ár-
um liðnum.
Evrópusinnar í ríkisstjórn og utan
hennar hafa haft hægt um sig frá
þjóðaratkvæðagreiðslunni nema hvað
varnarmála- og utanríkisráðherrar
landsins hafa látið í ljós vaxandi ör-
væntingu vegna þeirra erfiðleika sem
fyrirvararnir sköpuðu. Urðu þeir til
þess að Niels Helveg Petersen sagði
af sér sem utanríkisráðherra í des-
ember sl. en afsögn hans leiddi hins
vegar ekki til frekari umræðu um fyr-
irvarana. Þeir eru á sviði varnar-,
dóms- og myntsamstarfs og voru
samþykktir í þjóðaratkvæðagreiðslu
árið 1992 eftir að Danir höfðu hafnað
Maastricht-samkomulaginu.
Jafnaðarmenn hafa haldið sig til
hlés í tengslum við umræðu um Hvít-
bókina þar sem flokkurinn var og er
enn klofinn í afstöðunni til fyrirvar-
anna. Hinn stjórnarflokkurinn, Radi-
kale Venstre, og stærsti stjórnarand-
stöðuflokkurinn, Venstre, hafa hins
vegar hvatt til þess að gengið verði til
þjóðaratkvæðis um fyrirvarana að
fimm árum liðnum. Mogens Lykke-
toft utanríkisráðherra, einn jafnaðar-
manna, gengur hins vegar svo langt
að segja að samþykki Bretar og Svíar
aðild að myntsamstarfinu verði Danir
að hugsa sinn gang að nýju. Tók hann
undir með höfundum Hvítbókarinnar
um að fyrirvararnir skerði áhrif Dana
í ESB-samstarfinu. Hvítbókinni er
ætlað að vekja umræðu um framtíð-
arstefnu Dana í Evrópumálum. Ekki
eru lagðar fram tillögur um mismun-
andi leiðir að Evrópusamstarfinu
næstu árin og hefur það verið gagn-
rýnt af fylgismönnum og andstæðing-
um frekara samtarfs. Þeir síðar-
nefndu hafa ennfremur látið í ljósi
óánægju með að bókin sé unnin af
embættismönnum í utanríkisráðu-
neytinu og segja hana fjarri því að
vera hlutlausa auk þess sem hún sé
ekki tilraun til þess að sameina við-
horf andstæðra fylkinga.
Bókin er yfir 300 blaðsíður og
fjallar um framtíðarsamstarf ESB
með tilliti til stækkunar bandalagsins
og hver áhrif þess og sáttmála ESB
sem á að samþykkja á ríkjaráðstefnu
2004, verði á Danmörku. Sá ESB-
sáttmáli mun m.a. fjalla um réttindi
ESB-borgara, stöðu og hlutverk þjóð-
þinga og verkefnaskiptingu ESB og
aðildarlandanna.
Reynt að endurvekja Evrópuumræðu með útgáfu hvítbókar
Fyrirvarar Danmerk-
ur sagðir skaða
hagsmuni landsins
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
Möskvar
stækkaðir
Brussel. AP.
EVRÓPUSAMBANDIÐ og
Norðmenn hafa komist að
samkomulagi um aðgerðir til
að vernda þorskstofna í
Norðursjó með því að lág-
marksmöskvastærð verði
aukin. Á með þessu að draga
úr smáfiskadrápi.
Óttast er að þorskstofnar í
Norðursjó séu nær útrým-
ingu vegna ofveiði í mörg ár.
Evrópusambandið og Norð-
menn hafa þegar gert með
sér samkomulag um minnkun
kvóta á þessu ári og bann við
þorskveiðum á ákveðnum
svæðum í Norðursjó á hrygn-
ingartímanum frá febrúar og
fram í apríl.
Norðursjór