Morgunblaðið - 24.06.2001, Qupperneq 41

ÞJÓNUSTA
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. JÚNÍ 2001 41
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Ólöf Erla Hauksdóttir 435 0095
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík Skúli Hannesson 475 6669 894 2669
Búðardalur Víðir Kári Kristjánsson 434 1148
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Ingibjörg Ólafsdóttir 478 8962
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 699 2989
Grenivík Björn Ingólfsson 463 3131 463 3118
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Ragnhildur Hjaltadóttir 467 3148
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 892 1522
Hellissandur Sigurlaug G.Guðmundsdóttir 436 6752 855 2952
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Jóhannes V. Jóhannesson 453 7343
Hólmavík Jón Ragnar Gunnarsson 451 3333
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Stella Steingrímsdóttir 451 2618 894 8469
Hveragerði Imma ehf. 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Bára Sólmundsdóttir 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ólafía Þóra Bragadóttir 478 1786 896 1786
Innri-Njarðvík Arnheiður Guðlaugsdóttir 421 5135 862 0375
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Jónína M. Sveinbjarnardóttir 566 6082 868 7654
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Reynir Arnar Ingólfsson 486 8913
Laugarvatn Ólöf Þórhallsdóttir 486 1136 862 1924
Mos./ Teigahv. Jóna M. Guðmundsdóttir 566 6400
Neskaupstaður Sigrún Júlía Geirsdóttir 477 1812 477 1234
Neskaupstaður Sveinbjörg Guðjónsdóttir 477 1841 896 0326
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962
Neskaupstaður Bjarney Ríkharðsdóttir 477 1687
Ólafsfjörður Árni Björnsson 866 7958 466 2575
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Stefanía Jónsdóttir 465 1179
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/868 0920/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð Mýv. Pétur Freyr Jónsson 464 4123
Sandgerði Jóhanna Konráðsdóttir 423 7708
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888/854 7488/865 5038
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey Jónsdóttir 452 2879 868 2815
Stokkseyri Halldór Ásgeirsson 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Gunnhildur Eik Svavarsdóttir 456 4936
Tálknafjörður Jón Einarsson 456 2567
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 869 7627
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 868 3281
Þingeyri Sigríður Þórdís Ástvaldsdóttir 456 8233 456 8433
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
Opið hús - Digranesheiði
Einbýli. Jórunn og Gunnlaugur taka á móti áhugasömum í dag á
milli kl. 14 og 17. Húsið þeirra er afar gott 156,5 fm einbýli á
tveimur hæðum ásamt 38,9 fm bílskúr samtals 195,4 fm. 4
sv.herb. Parket á gólfum og flísalögð baðherbergi. Gróinn og
fallegur garður.
Suðurlandsbraut 4a • 108 Rvk. • Fax 533 4811 • midborg@midborg.is
533 4800
Akralind - Skrifstofuhúsnæði.
Glæsilegt nýtt skrifstofuhúsnæði á
þessum vinsæla stað, til sölu eða leigu.
Um er að ræða tvær einingar sem leigj-
ast saman eða hvor í sínu lagi. Annars
vegar er 269 fm eining ásamt 130 fm
millilofti og hins vegar er 281 fm eining
ásamt 130 fm millilofti. Leigist fullbúið
m/gólfefnum, lagnastokkum og kerfis-
loftum. Glæsilegt útsýni. 2389
FRANSMENN Á ÍSLANDI: Safn á Fáskrúðsfirði um veru
franskra sjómanna á Íslandi. Opið daglega í sumar kl.
10.30-17. Sími 475 1525 og 864 2728. Netfang: alber-
te@islandia.is
FRÆÐASETRIÐ Í SANDGERÐI, Garðvegi 1, Sandgerði,
s. 423 7551, bréfs. 423 7809. Opið alla daga kl. 13–17 og
eftir samkomulagi.
GAMLA PAKKHÚSIÐ í Ólafsvík er opið alla daga í sumar
frá kl. 9–19.
GOETHE-ZENTRUM: Laugavegur 18, 3. hæð, Reykjavík.
Opið þri. og mið. kl. 15–19, fim., fös. og lau. kl. 15–18. S.
551 6061. Fax: 552 7570. Sumarleyfi er frá 11. júní til 13.
ágúst.
HAFNARBORG, menningar og listastofnun Hafnarfjarðar
opin alla daga nema þri. frá kl. 11–17.
LANDSBÓKASAFN ÍSLANDS _ HÁSKÓLABÓKA-
SAFN: Frá 21.5. til 19.8. er opið sem hér segir: mán.–fös.
kl. 9–17, lau. 10–14. Sun. lokað. Þjóðdeild og handrita-
deild lokaðar á laugard. S: 525 5600, bréfs: 525 5615.
LISTASAFN ÁRNESINGA, Tryggvagötu 23, Selfossi:
Opið eftir samkomulagi. S. 482 2703.
LISTASAFN EINARS JÓNSSONAR: Opið alla daga nema
mánudaga, kl. 14-17. Inngangur frá Eiríksgötu og
Freyjugötu. Höggmyndagarðurinn við Freyjugötu er
alltaf opinn.
LISTASAFN ÍSLANDS, Fríkirkjuvegi. Sýningarsalir,
kaffistofa og safnbúð: Opið daglega kl. 11–17, lokað mán.
Skrifstofa safnsins og upplýsingar um leiðsögn: Opið
alla virka daga kl. 8–16. Bókasafn: Opið þri.–fös. kl. 13–
16. Aðgangur er ókeypis á mið. Uppl. um dagskrá á int-
ernetinu: http//www.natgall.is
LISTASAFN REYKJAVÍKUR
THE REYKJAVÍK ART MUSEUM
Lisatsafn Reykjavíkur – Kjarvalsstaðir Flókagötu – 105
ReykjavíkSími/Tel: (354) 552 6131 Fax: (354) 562 6191
Netfang/E-mail: listasafn@reykjavik.is mailto:lista-
safn@reykjavik.is www.reykjavik.is/listasafn Opið
fimmtudaga–þriðjudaga 10–17 miðvikudaga 10–19
Listasafn Reykjavíkur – Hafnarhúsið Tryggvagötu 17 –
101 Reykjavík Sími/Tel: 511 5155 Fax: 562 6191 Net-
fang/E-mail: listasafn@reykjavik.is mailto:listasafn-
@reykjavik.is www.reykjavik.is/listasafn Opið föstu-
daga–miðvikudaga 11–18 Fimmtudaga 11–19
Listasafn Reykjavíkur – Ásmundarsafn Sigtúni – 105
Reykjavík Sími553 2155 Fax: 562 6191 Netfang: lista-
safn@reykjavik.is www.reykjavik.is/listasafn Opið maí–
september kl. 10–16 alla daga október–apríl kl. 13–16
alla daga
LISTASAFN KÓPAVOGS – GERÐARSAFN: Opið dag-
lega kl. 12–17 nema mán.
LISTASAFN SIGURJÓNS ÓLAFSSONAR: Safnið er opið
alla daga nema mánudag kl. 14-17. Upplýsingar í s.
553 2906.
LISTASALUR Korpúlfsstöðum við Thorsveg er opinn alla
mið. kl. 12-18.
LJÓSMYNDASAFN REYKJAVÍKUR: Grófarhús,
Tryggvagata 15, Reykjavík. Sími 563 1790. Fax:
563 1799. reykjavik.is/ljosmyndasafn - Opið mán._föst.
kl. 10-16.
LYFJAFRÆÐISAFNIÐ: Neströð, Seltjarnarnesi. Safnið
er opið á sun., þri., fim og laug. kl. 13-17.
MENNINGAMIÐSTÖÐIN GERÐUBERG: Sýningatími í
sumar er kl. 12-19 virka daga. Lokað um helgar. Sími
575-7700.
MINJASAFN AKUREYRAR, Minjasafnið á Akureyri, Að-
alstræti 58, Akureyri. S. 462 4162. Opið alla daga frá 1.
júní til 15. sept. kl. 11-17.
MINJASAFN AUSTURLANDS, Safnahúsinu Laufskógum
1, Egilsstöðum er opið alla daga nema mán. kl. 11–17 til
1. september. Alla sun. frá kl. 14–17 má reyna sig við
gamalt handbragð í tóvinnu undir leiðsögn eldri borg-
ara. Safnbúð með minjagripum og handverksmunum.
Kaffi, kandís og kleinur. S. 471 1412, netfang minaus-
t@eldhorn.is.
MINJASAFN ORKUVEITU Reykjavíkur v/rafstöðina v/
Elliðaár. Opið á sun. kl. 15–17 og eftir samkomulagi. S.
567 9009.
MINJASAFN SLYSAVARNAFÉLAGS ÍSLANDS Þor-
steinsbúð við Gerðaveg, Garði. Opið alla daga í sumar frá
kl. 13–17. Hægt er að panta á öðrum tímum í s. 422 7253.
IÐNAÐARSAFNIÐ Á AKUREYRI, Dalsbraut 1 er opið frá
1. júní til 31. ágúst kl. 14–18, en lokað á mán. S. 462 3550
og 897 0206.
MYNTSAFN SEÐLABANKA/ÞJÓÐMINJASAFNS, Ein-
holti 4, s. 569 9964. Opið virka daga kl. 9–17 og á öðrum
tíma eftir samkomulagi.
NÁTTÚRUFRÆÐISTOFA KÓPAVOGS, Digranesvegi
12. Opið mið. og lau. 13–18. S. 554 0630.
NÁTTÚRUGRIPASAFNIÐ, sýningarsalir Hverfisgötu
116 eru opnir sun. þri. fim. og lau. kl. 13.30–16.
NESSTOFUSAFN. Opið laugardaga , sunnudaga, þriðju-
daga og fimmtudaga frá kl. 13-17.
NORRÆNA HÚSIÐ. Bókasafnið opið mán.–sun. 12–17.
Sýningarsalur opinn þri.–sun. kl. 12–17, lokað mán.
Kaffistofan opin mán.–laug. kl. 8–17, sun. kl. 12–17.
Skrifstofan opin mán.–föst. kl. 9–16. Sími 551–7030, bré-
fas: 552 6476. Tölvupóstur: nh@nordice.is – heimasíða:
hhtp://www.nordice.is.
PÓST- OG SÍMAMINJASAFNIÐ: Austurgötu 11, Hafn-
arfirði. Opið þri. og sun. 15–18. S. 555 4321.
RJÓMABÚIÐ á Baugsstöðum. Safnið er opið lau. og sun.
til ágústloka frá l. 13–18. S. 486 3369.
SAFN ÁSGRÍMS JÓNSSONAR, Bergstaðastræti 74, s.
551 3644. Sýning á uppstillingum og landslagsmyndum.
Stendur til marsloka. Opin lau. og sun. kl. 13.30–16.
SJÓMINJASAFN ÍSLANDS, Vesturgötu 8, Hafnarfirði, er
opið alla daga frá kl. 13-17 fram til 30. september. Sími
sýningar 565 4242. Skrifstofa, Lyngási
7, 210 Garðabær, sími 530 2200. Netfang: sjominjasafn-
@natmus.is.
SJÓMINJA- OG SMIÐJUSAFN JÓSAFATS HINRIKS-
SONAR, Súðarvogi 4. Opið þri. – lau. frá kl. 13–17. S.
581 4677.
SJÓMINJASAFNIÐ Á EYRARBAKKA: Hópar skv. samkl.
Uppl. í s: 483 1165, 483 1443.
SNORRASTOFA, Reykholti: Sýningar alla daga kl. 10–18.
S. 435 1490.
STOFNUN ÁRNA MAGNÚSSONAR, Árnagarði v/Suður-
götu. Handritasýning opin:1. júní - 25. ágúst mánudaga -
laugardaga kl. 11.00 - 16.00
STEINARÍKI ÍSLANDS Á AKRANESI: Opið alla daga kl.
13–18 nema mán. S. 431 5566.
SVEINSHÚS, KRÍSUVÍK: Opið fyrsta sunnudag í mánuði
frá 3. júní til 2. sept. frá kl. 13-17. Áhugasamir geta pant-
að leiðsögn fyrir hópa á öðrum tímum. Uppl. í símum
861-0562 og 866-3456.
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS: Sýningar við Suðurgötu
lokaðar vegna endurbóta á húsnæði.
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ: Menningarsögulegar sýning-
ar. Fundarstofur til leigu. Veitingastofa. Opið alla daga
frá kl. 11–17. Sími 545 1400.
AMTSBÓKASAFNIÐ Á AKUREYRI: Mán. til fös. kl. 10–
19. Lau. 10–15.
LISTASAFNIÐ Á AKUREYRI: Opið alla daga frá kl. 14–
18. Lokað mán.
NONNAHÚS, Aðalstræti 54. Opið a.d. kl. 10–17 frá 1. júní –
1. sept. Uppl. í s. 462 3555.
NORSKA HÚSIÐ Í STYKKISHÓLMI: Opið daglega í sum-
ar frá kl. 11–17.
ORÐ DAGSINS
Reykjavík s. 551 0000.
Akureyri s. 462 1840.
HUGVEKJA
SELTJARNARNESHREPPUR
hinn forni spannaði stórt svæði.
Reykjavík og Kópavogur vóru inn-
an marka hans. Það eru ekki nema
215 ár síðan Reykjavík var tekin
undan Seltjarnarneshreppi (1786).
Enn styttra, eða 53 ár, síðan Kópa-
vogur varð sérstakt sveitarfélag
(1948). En margt hefur breytzt
síðan Seltjarnarneshreppi hinum
forna var skipt upp. Nú eru þessi
sveitarfélög, Kópavogur, Reykja-
vík og Seltjarnarnes, sambyggð
„heild“, reyndar með og ásamt
Mosfellsbæ, Garðabæ og Hafn-
arfirði. Hér skal fram hjá því
horft, hvort og þá hvenær þessi
„sambyggð“ verður eitt sveit-
arfélg. En gluggum lítið eitt í Sel-
tirningabók Heimis Þorleifssonar
(Seltjarnarnesbær 1991). Þar seg-
ir m.a.:
„Seltjarnarneshreppur hinn
forni náði yfir allt Nesið, sem ligg-
ur á milli Kollafjarðar og Skerja-
fjarðar og allt til fjalla. Austasta
jörðin var Kópavogur, en austan
Kópavogslækjar tók við Arnarnes
í Álftaneshreppi. Elliðaár mörk-
uðu skil við Mosfellssveit. Í Upp-
hreppnum voru jarðirnar Hólmur,
Elliðavatn, Vatnsendi, Breiðholt,
Hvammkot, Digranes, Bústaðir og
Kópavogur. Um miðbik hreppsins
voru jarðirnar Kleppur og Laug-
arnes… Vestan Laugarness tók
við land Rauðarár og síðan kom
Arnarhóll. Þá kom Reykjavík eða
Vík með mörgum hjáleigum. Vest-
an Víkur voru Hlíðarhús og Sel…
Norðan Skerjafarðar var jörðin
Skildinganes með mörgum hjá-
leigum… Á Framnesinu voru
helztu jarðirnar Lambastaðir,
Hrólfsskáli, Bakki, Nes með
mörgum hjáleigum, Bygggarður,
Mýrarhús og Eiði. Eyjarnar Örfir-
isey og Engey voru í Seltjarn-
arneshreppi árið 1703 og Viðey
bættist seinna við.“
Í kirknatali Páls biskus Jóns-
sonar í Skálholti frá því um 1200 er
getið um prestsskyldarkirkju í
Nesi við Seltjörn. Í Vilch-
insmáldaga 1397 á kirkjan þriðj-
ung í Nesi með reka, skógum og
afréttum. Ennfremur Eiði, Bakka
og Bygggarð og fjórðung af veiði
úr Elliðaám. Kirkjan í Nesi var í
kaþlóskum sið, samkvæmt mál-
daganum, auðugri en kirkjan í
Reykjavík, sem segir töluverða
sögu. Þetta breyttist upp úr siða-
skiptum. Í lok 16. aldar er Nes-
kirkja eftirbátur Reykjavík-
urkirkju í eignum. „Við þetta
vakna ýmsar spurningar“, segir í
Seltirningabók, „eins og þær,
hvort Nes hafi orðið hart úti við
eignaupptöku siðaskiptanna“.
Ákvörðun var tekin um lok
kirkjuhalds í Nesi með konungs-
bréfi árið 1797. Þar er og kveðið á
um að selja kirkjuhúsið á uppboði.
Sú ákvörðun rekur rætur til þess
að byggingar í Skálholti hrundu í
jarðskjálfta árið 1784. Þá er ákveð-
ið að flytja biskupsstólinn til
Reykjavíkur. Þar með varð
Reykjavíkurkirkja dómkirkja
(biskupskirkja). Ástæða þótti til að
gera vel við nýja dómkirkju. Hag-
ræðingarsjónarmið réðu því hins
vegar að Laugarneskirkja og Nes-
kirkja vóru aflagðar. Sigurður
sýslumaður og skáld Pétursson
bauð upp þessar tvær kirkjur 14.
ágúst árið 1797. Það var sérstæður
atburður í kirkjusögu landsins.
Það urðu síðan örlög Neskirkju að
hún fauk í heilu lagi af grunni sín-
um í ofsaveðri, Bátsendaveðri svo-
kölluðu, aðfaranótt 9. janúar 1799,
og dreifðist brakið víða um Fram-
nesið. Flutningur Alþingis og bisk-
upsstóls til Reykjavíkur réðu
miklu um það að Reykjavík varð
það sem hún nú er, höfuðborg
landsins. Dómkirkjan í Reykjavík,
sem stendur við hlið Alþingishúss-
ins, varð 200 ára í október árið
1996. Af því tilefni var gefin út
merk bók með sögu kirkju og safn-
aðar, sem sr. Þórir Stephensen
skrifaði.
Talið er að síðasta messan í
gömlu kirkjunni að Nesi við Sel-
tjörn hafi verið sungin sumarið
1797. Seltjarnarnes dagsins í dag
er allt annað sveitarfélag en þá
kirkjan í Nesi var seld á uppboði:
Blómlegur menningarbær, þar
sem fögur og lifandi kirkja prýðir
og styrkir samfélagið. Ekki treyst-
ir höfundur þessa pistils sér til
þess að gagnrýna hér rakta
„kirkjulega hagræðingu“ í fátækt
18. aldarinnar. Hinu ber að fagna
að á því svæði, sem fyrrum heyrði
til hinum forna Seltjarn-
arneshreppi, eru fjölmargar
kirkjur – í tveimur prófasts-
dæmum – með fjölbreyttu og víð-
feðmu kirkjustarfi.
Þjóðkirkja dagsins í dag státar
af mjög fjölbreyttu starfi. Í hag-
sæld samtímans er staða hennar
samt sem áður um sitt hvað erfið.
Frá upphafi kristni í landinu og
fram á 19. öldina vóru kirkjurnar
nánast einu samkomustaðir lands-
manna. Það var engin samkeppni
um athygli fólks. Nú er öldin önn-
ur. Ásókn mýmargra bjóðenda
hvers konar dægrastyttingar nálg-
ast áreiti. En mitt í áreiti, hraða og
hörku samtímans er mikilvægi
kirkjulegs starfs meira en nokkru
sinni. Sérhver velviljuð manneskja
þarf að leggja kirkjunni lið, verja
hana gegn „bátsendaveðrum“
tækni- og tölvualdar.
Nýleg og vegleg kirkja Seltirninga.
Kirkjan sem fauk
og fór á uppboð
Sú var tíðin að Reykjavík var „aðeins“
hluti af Seltjarnarneshreppi. Stefán
Friðbjarnarson staldrar við kirkjuna að
Nesi við Seltjörn, sem seld var á uppboði
og fauk í Bátsendaveðri 1799.