Morgunblaðið - 26.06.2001, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 ÞRIÐJUDAGUR 26. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.isÚlfar setti vallarmet og sigraði
eftir fimm ára hlé / B12
Valur sigraði KR í sex
marka leik / B2
12 SÍÐUR48 SÍÐUR
Sérblöð í dag
Á ÞRIÐJUDÖGUM
OLÍUFÉLÖGIN lækkuðu síðdegis í gær verð
á bensíni um 3 krónur lítrann í kjölfar verð-
lækkunar á heimsmarkaði. Eftir breytinguna
kostar lítrinn af 95 oktana bensíni 104,90 krón-
ur og af 98 oktana bensíni 109,6 krónur. Verð á
dísilolíu er óbreytt. Hjá Bensínorkunni kostar
lítrinn af 95 oktana bensíni 103,3 krónur og
108,6 af 98 oktana bensíni. Hjá ÓB stöðvum Ol-
ís er lítrinn af 95 oktana bensíni á 100,5 krónur.
Í viðtali við Davíð Oddsson forsætisráðherra
í Morgunblaðinu á sunnudag kom fram gagn-
rýni á olíufélögin fyrir að hafa ekki brugðist við
lækkun á heimsmarkaði. „Hinir ágætu stjórn-
endur olíufélaganna virðast hins vegar ekki
telja þetta til merkra tíðinda – þeir segjast ekki
einu sinni byrjaðir að ræða hvort þessi mikla
lækkun hafi áhrif á verð innanlands. Þetta er
ekki traustvekjandi,“ sagði Davíð.
Geir Magnússon, forstjóri Olíufélagsins,
segir að Davíð hafi ekki heldur talið það traust-
vekjandi þegar Esso hækkaði verð á bensíni í
maí þegar gengið féll. „Þá endaði dollarinn í
105 krónum, en við vorum að selja bensín mest
allan mánuðinn miðað við gengið 96,70. Þá var
það talin taugaveiklun af sama manni. Ég vil
ekki vera að hnýta í hann fyrir að berjast fyrir
því sem hann er að gera, að ná niður
verðbólgunni og stjórna efnahagsmálum. En ef
hann þarf að hnýta í okkur þarf það að vera
byggt á rökréttum forsendum,“ segir Geir.
Kristinn Björnsson, forstjóri Skeljungs, seg-
ir ofmælt, sem hann lét eftir sér hafa fyrir
helgi, að olíufélögin væru ekki farin að skoða
mögulega lækkun. Hann segir að erfitt hafi
verið fyrir olíufélögin að bregðast við mikilli
lækkun eldsneytis á heimsmarkaði vegna
gengisfalls íslensku krónunnar. Öll olíufélögin
séu með mörg hundruð milljóna króna geng-
istap frá áramótum og gengisfall krónunnar
vegi upp á móti lækkun á heimsmarkaðsverði.
Kristinn vildi ekki taka afstöðu til þess hvort
gagnrýni Davíðs væri ósanngjörn, en í gagn-
rýni sinni minntist Davíð ekkert á gengisfallið
og áhrif þess.
Thomas Möller, framkvæmdastjóri mark-
aðssviðs Olís, sagði að þar á bæ hefðu menn
verið að undirbúa verðlækkun þegar fréttir
bárust af lækkun Skeljungs, en fyrirtækið varð
fyrst til að lækka. Thomas tekur undir að
gengisfallið hafi komið illa við olíufélögin. „Við
hljótum alltaf að vega og meta möguleika til
lækkunar og svo verðum við einnig að hugsa
um hag hluthafanna, sem eru meðal annars líf-
eyrissjóðirnir í landinu, þeir þola ekki tap-
rekstur,“ segir Thomas.
Verð lækkað í kjölfar gagnrýni
forsætisráðherra
Kristinn segir að lækkunin sem tók gildi í
gær hafi m.a. komið í kjölfar gagnrýni Davíðs
og segir Thomas að olíufélögin hlusti á forystu-
mann þjóðarinnar þegar hann segi svona hluti.
„Við erum öll á sama báti með að halda niðri
verðbólgunni. Það er hagur allra,“ segir Thom-
as. Hann segir það undarlegt hversu fáir nýti
sér sjálfsafgreiðslustöðvar sem bjóða bensín-
lítrann fjórum krónum ódýrari, en markaðs-
hlutdeild slíkra stöðva á höfuðborgarsvæðinu
er um 10-20%.
Neytendur krefjast verðlækkunar
Fleiri hafa gagnrýnt olíufélögin fyrir að vera
sein til að lækka verð í takt við heimsmark-
aðsverð. Í grein á vefsíðu Neytendasamtak-
anna segir formaður samtakanna, Jóhannes
Gunnarsson, að neytendur krefjist tafarlausr-
ar verðlækkunar á bensíni og olíu.
„Fram til þessa hefur ekki staðið á viðbrögð-
um forráðamanna olíufélaganna um yfirvof-
andi hækkanir þegar heimsmarkaðsverð hefur
hækkað,“ segir Jóhannes í greininni. En þegar
heimsmarkaðsverð lækki komi annað hljóð í
strokkinn. „Þá bregður svo við að sömu menn
hugleiða ekki einu sinni hvaða þýðingu lækk-
unin hefur og enn síður bregðast þeir við með
lækkunum. Á meðan lækkar bensínið hjá ná-
grannaþjóðum okkar,“ sagði Jóhannes.
Thomas segir að þetta sé órökstudd gagn-
rýni, „þetta er bara þetta eilífðarjafnvægi milli
þess að gæta hags eigenda og neytenda,“ segir
hann. Geir tekur í sama streng. „Það er ekki
bara hægt að senda okkur tóninn þegar verðið
lækkar, en þegja þunnu hljóði úti í horni þegar
heimsmarkaðsverð hækkar og við hækkum
ekki fyrr en mörgum dögum seinna,“ sagði
Geir.
Lækkun á heimsmarkaðsverði kemur ekki að fullu til hér vegna gengisfalls krónu
Bensínið lækkar
um þrjár krónur
GRÉTAR Þorsteinsson, forseti Al-
þýðusambands Íslands, segir að
sjávarútvegsráðherra reyni að
koma í veg fyrir að efnisleg um-
fjöllun um kæru ASÍ vegna laga á
verkfall sjómanna, fari fram fyrir
Héraðsdómi Reykjavíkur. Hann
segir að það veki furðu að sjáv-
arútvegsráðherra byggi frávísun-
arkröfu, sem lögð hefur verið fyrir
dóminn, á því að ASÍ hafi ekki um-
boð til að verja réttindi sjómanna.
Hann segir að það sé ekki fallið til
þess að greiða fyrir samskiptum
stjórnvalda og verkalýðsforystunn-
ar meðan ekki sé skýrt frá því
hvers vegna gripið sé til þessa
ráðs.
„Krafan um frávísun byggist
nær alfarið á því að Alþýðusam-
bandið hafi ekki umboð til að fara
með forræði í málinu. Þetta kemur
okkur gjörsamlega í opna skjöldu.
Slíkt umboð hefur ekki verið vé-
fengt í gegnum tíðina og fyrir því
er áratuga hefð. Eftir því sem við
best þekkjum frá nágrannalönd-
unum, þekkja félagar okkar þar
ekki þessi viðhorf til heildarsam-
takanna. Við höfnum þessu alfarið
en það er auðvitað íhugunarefni
hvað mönnum gengur til. Við hefð-
um frekar átt von á því að reynt
yrði að finna forsendur fyrir frá-
vísunarkröfu í ágreiningsmálinu
sjálfu. Við teljum reyndar að ekki
verði hlustað á þetta, svo fráleitt
sem það er,“ segir Grétar.
Hann segir að hvaða meðferð
sem frávísunarkrafan fær þá sé
ljóst að hún muni valda töf á með-
ferð málsins fyrir héraðsdómi.
„Maður spyr sig auðvitað hvað
gangi ráðherra til. Við lýsum eftir
skýringum á þessu. Verkalýðs-
hreyfingin og stjórnvöld hafa frek-
ar talið skynsamlegt að hafa til-
tölulega gott „stjórnmálasamband“
en þarna fáum við kaldar kveðjur.
Meðan ekki liggur fyrir hvers
vegna gripið er til þessa vopns
greiðir þetta ekki fyrir samskipt-
unum. Ég sé ekki að það þýði mik-
ið fyrir stjórnvöld að ræða við
verkalýðsforystuna ef hún er um-
boðslaus,“ segir Grétar.
ASÍ um frávísunarkröfu á kæruna
vegna laga á verkfall sjómanna
Greiðir ekki fyr-
ir samskiptunum
við stjórnvöld
FLUGVÉL af gerðinni Stinson Reli-
ant sem keypt var hingað til lands
árið 1993 og er samskonar vél og
fyrsta vél Loftleiða sem var árgerð
1936 og sökk við síldarleit á Mikla-
vatni í Fljótum árið 1944, sést hér
búin undir flutning til Akureyrar.
Þar mun Flugsafnið á Akureyri
standa fyrir flughelgi um næstu
helgi. Verður boðið upp á útsýn-
isflug í einkavélum og sýningu á
svifflugi og fallhlífarstökki, auk Ís-
landsmóts í listflugi.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Stinson Reliant flugvélin var tekin sundur í gær fyrir flutninginn til Akureyrar.
Flughelgi
á Akureyri
FUNDUR Stéttarfélags sálfræð-
inga með félagsmönnum sem starfa
hjá ríki og Reykjavíkurborg, hafnaði
í gær tilboði ríkisins sem hljóðaði
upp á 6,9% hækkun við undirskrift
og 3% á ári út samningstímann.
Kröfur sálfræðinga hjá ríki og
Reykjavíkurborg hljóða upp á tæpra
30% hækkun lægstu launa sem og
greiðslu kostnaðar vegna þjálfunar
og viðhalds þekkingar í starfi.
Kjarasamningar þessara aðila
hafa verið lausir síðan 31. október sl.
Halldór Hauksson, formaður Stétt-
arfélags sálfræðinga, segir að laun
sálfræðinga hafi hækkað um 3% síð-
an í febrúar 1997. Ekkert launaskrið
hafi átt sér stað á stofnunum ríkis og
borgar og mikill launamunur sé orð-
inn staðreynd sálfræðinga hjá þess-
um stofnunum og starfsbræðra
þeirra hjá sveitarfélögum utan
Reykjavíkur.
Í ályktun fundarins segir að tilboði
ríkis og borgar sé hafnað og fund-
urinn styður samninganefndina til
áframhaldandi viðræðna. „Jafnframt
telja félagsmenn nauðsyn á að efna
til stigvaxandi aðgerða til að þrýsta á
um raunverulegar kjarabætur.
Fundurinn samþykkir einnig að
stjórn félagsins standi fyrir at-
kvæðagreiðslu meðal félagsmanna
um boðun verkfalls þegar stjórnin
telur það tímabært,“ segir í álykt-
uninni.
Stéttarfélag sálfræðinga á Íslandi
Tilboði ríkis og borgar hafnað