Morgunblaðið - 30.06.2001, Blaðsíða 19

VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. JÚNÍ 2001 19
ALÞINGI samþykkti í vor ný lög um
vexti og verðtryggingu sem taka gildi
á morgun. Á fundi viðskiptaráðu-
neytisins til kynningar á lögunum
sagði Valgerður Sverrisdóttir, við-
skiptaráðherra, að bylting hafi orðið
á fjármagnsmarkaðnum á síðustu ár-
um og því hafi verið orðið nauðsyn-
legt að setja þessi nýju lög. Valgerð-
ur sagði að í þeim fælist vaxtafrelsi
og að vaxtastig myndi ráðast af
markaðsaðstæðum. Hún sagðist þó
telja að á þessu yrði að vera sú und-
antekning að fullkomið samnings-
frelsi ætti ekki að ríkja um dráttar-
vexti, að minnsta kosti ekki varðandi
neytendalán og að ákveðnar skorður
væru þar um í nýju lögunum.
Seðlabankinn ákveður grunn
dráttarvaxtanna
Benedikt Árnason, skrifstofustjóri
fjármagnsmarkaðar í viðskiptaráðu-
neytinu, fjallaði um helstu breytingar
sem yrðu með gildistöku nýrra
vaxtalaga. Hann sagði Seðlabankann
hafa ákveðið dráttarvexti hingað til
en í nýju lögunum yrði sú breyting að
heimilt yrði að semja um dráttarvexti
að ákveðnu marki, en neytendalán
væru þó undanskilin.
Tiltekinn óumsemjanlegur grunn-
ur dráttarvaxta sem Seðlabankinn
ákveður verður í gildi og miðast hann
við ávöxtun í endurhverfum verð-
bréfaviðskiptum Seðlabankans, sem
nú er 10,9%. Semja má um vanefnda-
álag ofan á þennan grunn, en ef ekki
er samið um álagið gildir vanefnda-
álag sem Seðlabankinn ákveður.
Samkvæmt tilkynningu frá bankan-
um verður það 12,6% frá og með gild-
istöku laganna, sem þýðir að samtals
verða dráttarvextir 23,5% á seinni
helmingi ársins, semji menn ekki um
annað sín á milli, því ákvörðun Seðla-
bankans um dráttarvexti gildir í hálft
ár. Þetta er sama stig dráttarvaxta
og er í gildi nú.
Meðalvextir og hæstu
vextir afnumdir
Sú breyting sem Benedikt sagði að
myndi hafa hvað mest áhrif í við-
skiptalífinu er afnám meðalvaxta og
hæstu vaxta. Hingað til hefur Seðla-
bankinn reiknað út meðalvexti, en
síðustu ár mun það hafa reynst erfitt
vegna mikillar flóru vaxta hjá inn-
lánsstofnunum. Frá og með 1. júlí
verða menn því að nota aðrar viðmið-
anir í lánasamningum. Með lögunum
er lögð til ein viðmiðun, sem Seðla-
bankinn ákveður, en þeir viðmiðun-
arvextir eiga að vera jafnir lægstu
vöxtum hjá lánastofnunum.
Eiríkur Guðnason, seðlabanka-
stjóri, sem einnig hélt erindi á fund-
inum, sagði að þeir vextir sem miðað
yrði við sem lægstu vextir á mark-
aðnum yrðu sannanlega að standa
viðskiptavinum lánastofnana til boða
og auk þess að vera án of mikilla skil-
yrða. Vextir sem aðeins væri hægt að
fá í gegnum netbanka yrðu þess
vegna ekki notaðir sem viðmiðun.
Vextir af skaðabótakröfum
hækka úr 1,1% í 9,5%
Með gildistöku nýju laganna munu
vextir af skaðabótakröfum hækka
verulega. Hingað til hafa þeir verið
vegið meðaltal vaxta af almennum
óbundnum sparisjóðsreikningum, en
framvegis verður við það miðað að
þeir verði 2⁄3 hlutar þeirra vaxta sem
Seðlabankinn ákveður samkvæmt
fyrrnefndri reglu um lægstu vexti á
markaði. Að sögn Eiríks Guðnasonar
mun þetta þýða að vextir af skaða-
bótakröfum hækka úr 1,1% sam-
kvæmt núgildandi lögum í 9,5% eftir
næstu mánaðamót.
Loks má nefna að við lagabreyt-
inguna taka gildi einfaldari ákvæði
um verðtryggingu. Heimilt verður að
verðtryggja lánasamninga eins og
verið hefur, en samkvæmt nýju lög-
unum má eingöngu miða við vísitölu
neysluverðs.
Ný vaxtalög taka gildi 1. júlí
Aukið frelsi til
að semja um
dráttarvexti
Morgunblaðið/Arnaldur
Valgerður Sverrisdóttir viðskiptaráðherra segir að markaðsaðstæður muni ráða almennum vaxtakjörum, en telur
að ekki geti verið fullt samningsfrelsi um dráttarvexti.